Fortuna’s kinderen - VERHAALANALYSE
1 Titel en opbouw
De titel kan verwijzen naar verschillende betekenissen en naar verschillende concepten die in het
boek voorkomen. Hele titel kan verwijzen naar zijn letterlijk vertaling, gelukskind, geluksvogel (uit
Latijn ook): in het boek de hoofdpersonages worden ontzettend rijk en ervaren veel geluk.
Het woord Fortuna kan refereren aan zijn betekenis “fortuin”, aan de godin Fortuna, godin van geluk,
maar ook aan het begrip ”lot”.
Veel van wat gebeurt in het boek, komt ook (maar zeker niet alleen) door lot, door uitkomst van
bijzondere situaties in moeilijke tijden. Hoofdpersonages maken ook een fortuin.
Maar Fortuna/lot kan ook ongeluk betekenen, zonder dat iemand de schuld van heeft. En dat is de
vreselijk lot van de afrikanen slachtoffers van de slavenhandel en de lot dat hun kinderen mee te
maken krijgen als slaven geboren worden in die tijd.
Het woord kinderen kan verwijzen naar het feit dat boek is a kroniek van een familie, zoals eigenlijk
ook in de ondertitel staat (een Trans-Atlantische familiekroniek), het is een verhaal van meerdere
generaties, door alle kinderen heen die de familie voortzetten.
Trans-Atlantische in de ondertiteling verwijst naar het feit dat de hoofdpersonages, die in West-
Europa zijn geboren en getogen, hun Fortuna zoeken aan de andere kant van de Atlantische Ocean,
namelijk in America.
Enigszins staat alles in de titel en ondertiteling: de hoofdpersonages, het onderwerp, het decor en
het thema.
Het grote rol van het lot voor deze familiekroniek is ook onderdrukt in de opbouw van het boek. De
keus van de schrijver om drie gebeurtenissen, die duidelijk bepaald zijn door het lot, in drie aparte
stukken te zetten is geen toeval: “het duel”, “het vuurgevecht” en “het pleidooi”. Apart is de manier
hoe de drie stukken zijn gezet in de opbouw.
Het boek is verdeeld in drie delen: elke deel gaat over een generatie, welke dat is, lees je het in de
bijhorende ondertitel. Elke deel kent een aantal genummerd hoofdstukken, die ook een titel hebben.
Het bijzonder is dat, tussen de pagina met de naam van de deel en de pagina’s met de bijhorende
genummerde hoofdstukken, staat er een losse stuk, ongenummerd. Deze zijn die drie betreffende
stukken, elke betreft een beslissende moment voor het leven van de hoofdpersonages van de
bijhorende deel.
Dus heb je dan eerst “het duel” in Deel I, beslissend voor Leon en Juliette, aangezien Leon aan zijn
duel overleeft en ongetwijfeld bepalende is voor zijn lot/toekomst/geluk. Na deze stuk komen 8
hoofdstukken over Leon en Juliette. Na deze komt “het vuurgevecht” waarin ontsnapt James,
hoofdpersonage van Deel II (“James en Virginie”) als een van de weinig uit een tragische brand, die
San Francisco bijna heeft vernietigt. Als laatste “het Pleidooi”, van Deel III (“de nazaten”) waarin
degene die de geschiedenis van zijn voorouders wilt doorzetten, tegen alle verwachtingen en
negatieve realistische voorspellingen, zijn toekomst toch ziet gered worden. Een onverwachte
positieve beslissing van de rechter heeft hem gered, na zijn pleidooi. Lot? Geluk?
We hebben eigenlijk drie verhaallijnen die niet parallel lopen, maar de ene is het vervolg van de
vorige verhaallijn. Drie verhaallijnen die samen een grotere verhaallijn bouwen, in feite.
, De opbouw is chronologisch als het gaat om de rode draad die ontwikkelt door de drie delen, elke
deel gaat over een generatie en die zijn in duidelijk volgorde geschreven. In elke deel gaat het
verhaal niet altijd chronologisch. De grote lijn wel, maar hier en daar gaat soms de schrijver even
terug van een aantal jaren in het verhaal, of vooruit. Dit ook door de overlapping van de verhaallijnen
van de drie generaties. Er zijn dus meerdere terugkijk momenten naar het verleden om de
gebeurtenis te verduidelijken, te verklaren (vooral i.v.m. bepalende gebeurtenis in de samenleving,
en ook in de geschiedenis vooraf aan het verhaal die op dat moment wordt verteld. Maar vaak de
gebeurtenis buiten de hoofdpersonages gaan met het verhaal mee.) en ook vooruitsprongen om
betere grip over het geheel te hebben en om enige spanning en spel te creëren.
Door de drie losse stukken zou je zeggen dat de drie verhalen in media res starten: Je valt midden in
het duel, in het vuurgevecht en het pleidooi zonder te weten waarom, wat is de doel of de functie
van dat stuk in het hele verhaal.
Direct daarna in de genummerd stukken, begint het verhaal vanaf het begin, bij wijze van spreken. En
dat geldt voor alle drie delen. Zo wordt het leven van de hoofdpersonage van elke deel vanaf begin
verteld, van de geboorte af. Dus voor de drie delen (exclusief de losse ongenummerde stukken)
kunnen praten van verhalen die “ab ovo” starten.
Bij elke deel is het einde ook het einde van de hoofdpersonages van die deel, qua onderwerp, met
een stuk erin die overlapt met de eerste genummerde hoofdstuk van volgende deel. Aan het einde
van het boek zijn er geen open verhaallijnen die ons zich laten afvragen hoe het zal doorgaan met de
volgende generaties. Daardoor praten we over een boek met een gesloten eind.
2. Motto
Geschiedenis is niet alleen het verhaal van het verleden. Het is het verhaal van de relatie tussen het
verleden en het nu. Robert John Morris
Dit telt in het algemeen, want we worden altijd gevormd door ons persoonlijke verleden, het
verleden van onze familie, het land en de cultuur waarin we leven, en de geschiedenis in het
algemeen. Dit boek laat dit duidelijk zien door het hele boek heen.
De auteur heeft het leven van de hoofdpersonen kunnen reconstrueren en begrijpen door hun
persoonlijke archieven te bestuderen, maar ook door hun leven te plaatsen in de historische context
waarin ze leefden. Ze kon veel van hun beslissingen en levensloop verklaren door de historische
context. Dit betekent dat historische gebeurtenissen ons ook maken tot wie we zijn.
Niet alleen de historische gebeurtenissen van onze eigen tijd vormen ons, maar ook degene die in
het ver verleden gebeurd zijn. Door het soort leven van onze voorouders (hun persoonlijke
geschiedenis) en door de historische gebeurtenissen dat ze meegemaakt hebben, zijn er ook
gevolgen in onze leven, in wat we nu zijn. We krijgen wat onze voorouders hebben meegemaakt
gewoon mee. De gebeurtenissen en de relatie tussen dan en nu vertelt iets over ons.
3 Tijd (Verteltijd: 254 pagina’s )
De tijdlijn spreidt zich uit over de gehele 19de eeuw en nog voor een deel over de 20ste eeuw: eerste
deel van 1800 tot 1850/1860, tweede deel van 1849 tot 1899, derde deel van 1899/1903 tot heden
maar echter het verhaal van de hoofdpersonages stopt in 1933 (de tijd van de derde deel wordt heel
kort en in grote lijnen verteld, versnelde tijd, met namen t.o.v. de eerste twee delen waar de tijd
relatief groot was, met veel details per jaar of paar jaren).
