Dit is een samenvatting van de 12 hoorcolleges van de cursus Inleiding forensische psychiatrie en psychologie. Hierin worden definities uitgelegd, verschillen processen/stappen benoemd, etc.
,Hoorcollege 1: Introductie in de forensische gedragskunde
TBS: Terbeschikkingstelling
- Voorwaarden TBS: 1) gevaar voor de samenleving, 2) moet tijdens delict een stoornis zijn
geweest
Ontoerekeningsvatbaarheid = Het niet toerekenen van een strafbaar feit aan de dader vanwege zijn
psychische toestand
- Verantwoordelijkheid van oplegging ligt bij: psychiater en rechter
- Voorwaarden ontoerekeningsvatbaarheid: 1) er moet een relatie tussen delict en de stoornis
zijn, 2) aanwezigheid van stoornis betekend niet dat iemand automatisch
ontoerekeningsvatbaar is
Forensische psychiatrie = grensgebied tussen psychiatrie en recht (in de praktijk: binnen het
strafrecht)
- Waarom is er forensische psychiatrie?
o De vrije wil kan ondermijnt worden door psychische stoornissen
o Ongewoon gedrag (m.b.t. stoornissen) kan soms ook strafbaar gedrag zijn
o Waarom juridisch?: (wordt in het wetboek strafrecht benoemd)
Ontoerekeningsvatbaarheid
Procedureel vereiste
DSM-5
- Gebruikt om stoornissen vast te stellen (code van DSM-5 stoornissen) (discussieerbaar)
- Wat maakt iets een psychiatrische stoornis?
o DSM:
o Cultuur is verbonden met psychiatrie (en de uitingen/reacties/thema’s bij de
stoornissen)
,Syndroom VS. ziekte
- Ziekte = symptoomcomplex, maar ook er ziekte (cellen) aanwezig is die je kunt zien
o E.g.: tuberculose
o In psychiatrie zie je dit niet, maar wordt er beschreven (om tot symptoomcomplex te
komen)
- Syndroom = is meer beschrijvend
o Psychische stoornissen bevinden zich op een syndroom niveau
Alleen symptomen kunnen beschrijven? syndroom
Psychiatrie: stoornissen
- Omschrijving binnen de psychiatrie
o Er zijn symptomen (5<), dan is er te spreken van een bepaalde stoornis
o Niet elke stoornis hoeft er hetzelfde uit te zien (dezelfde stoornis, met andere
symptomen)
Heterogene groep
Co-morbiditeit
- = meerdere stoornissen vaststellen bijwerking van DSM
- Beginnen met de stoornis waar de persoon het meeste last van heeft
o Co-morbiditeit: klachten vallen in meerdere categorieën
1) deze persoon heeft 3 stoornissen
1 stoornis, die in 3 categorieën valt
2) mensen hebben last van psychotische gevoeligheid + verslaving (+LVB)
Meerdere stoornissen/ziektes kunnen naast elkaar plaatsvinden
die negatief op elkaar inwerken (kunnen tegelijkertijd bestaan)
Psychiatrie en maatschappij
- Verward persoon kan betrokken zijn bij verschillende gebieden (e.g. GGZ en politie)
o Onvrijwillige opname:
Wet verplichte GGZ
WVS: TBS
- Psychiatrie is meer gevoelig voor de maatschappij waarin het opereert
- Psychische stoornissen kunnen gebruikt worden voor een maatschappij: mensen als gek
verklaren en onderdrukken, of wanneer iemand iets immoreels deed, het een medische
verklaring geven (wat als zielig bestempeld kan worden)
, Hoorcollege 2: Rol van toerekeningsvatbaarheid
Toerekeningsvatbaarheid in het strafrecht:
- Toerekeningsvatbaarheid aangenomen iemand kan niet kwalijk worden genomen TBS
maatregels als er sprake is van gevaar voor herhaling
- Eerst wordt er getoetst of iemand een strafbaar feit heeft gepleegd, en dan of die persoon er
verantwoordelijk voor was
- Toerekeningsvatbaar kan helpen om uit te gaan hoe de stoornis invloed heeft op het delict
Psychische stoornis strafrechtelijk relevant?
- Hulpverlening (doel: helpen) en strafrecht (doel: aan regels houden) zijn tegenstrijdig
o Het gaat om het delict, en niet de stoornis
- In het begin:
o Reden voor schorsing van vervolging
Fit to stand trial: kan iemand adequaat zijn verdediging bij de zitting
uitvoeren?
E.g. non-communicatief
Recht op een eerlijk proces: juridische reden om rapportage maken voor
redenen van schorsing
E.g. Ontoerekeningsvatbaarheid
Soms krijgen advocaten de volledige macht (echter wensen zij dit vaak niet)
o Ontoerekeningsvatbaarheid
Strafuitsluitingsgrond
Juridische reden voor een rapportage: invloed op strafmaat
Schuld kan variëren
o Zorg/executie straf of maatregel (e.g. detentieongeschiktheid)
Executie: tenuitvoerlegging
Verplichtingen voor de overheid als je iemand opsluit
Zorg
- Beoordeling strafrechter
o Voorkomen: dat de rechter bewijs rond maakt o.b.v. de diagnose kan het delict
weggedacht worden van de diagnose?
Bewijsvraag (iets over het bewijs zeggen)
Kwalificatievraag (wat is het delict)
Strafuitsluitingsgronden
Schulduitsluitingsgronden
Rechtvaardigingsgronden
Straf en/of maatregel
- Stoornis en bewijs (had de stoornis een rol?)
o Opzet/voorbedachte rade
o Overtuiging bij wettig bewijs
o Voorbereidingshandelingen
Stoornis volgens de wet:
- Tot 1 januari 2020
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JuliaMelters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,62. Je zit daarna nergens aan vast.
