dit is een samenvatting voor tentamenweek 3 op de hogeschool in Leiden. de samenvatting bevat de delen die geleerd moeten worden uit het boek ''inleiding in de pedagogiek'' (dimensies/doelen/3 Z/opvoedingsstijlen/geschiedenis), de uitwerking van de 4 pedagogen en het document ''de kracht van alleda...
Samenvatting Inleiding in de Pedagogiek
Van Annemarie Becker
1
Hogeschool Leiden
, Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: het begrip opvoeding....................................................................................................3
1.2: beschrijving van het begrip pedagogiek..................................................................................4
1.3: de vier basisdimensies van opvoeden.....................................................................................4
1.3.1: ondersteuning bieden...........................................................................................................5
1.3.2: instructie geven....................................................................................................................5
1.3.3: controle uitoefenen..............................................................................................................5
1.3.4: grenzen stellen.....................................................................................................................6
1.4: pedagogische opvoedingsdoelen.............................................................................................6
1.5: opvoeden als circulair proces..................................................................................................7
1.6: materiële en emotionele opvoeding........................................................................................7
1.6.1: materiële opvoeding.............................................................................................................7
1.6.2: emotionele opvoeding..........................................................................................................8
1.7: geestelijke en sociale vorming van het kind............................................................................8
1.7.2: sociale vorming.....................................................................................................................8
Hoofdstuk 2: de ouder en het kind.....................................................................................................8
2.5: communicatiepatronen in het gezin; onderhandelings- en bevelshuishouden.......................8
2.5.1: bevelshuishouden.................................................................................................................9
2.5.2: onderhandelingshuishouden................................................................................................9
Hoofdstuk 3: het opvoedproces.........................................................................................................9
3.4: gezinssamenstelling.................................................................................................................9
3.5: gezinstypen............................................................................................................................10
3.5.1: loszandgezinnen.................................................................................................................10
3.5.2: kluwengezinnen..................................................................................................................10
3.5.3: half-open/half-gesloten gezin.............................................................................................11
3.6: opvoedingsstijlen...................................................................................................................11
3.6.1: de autoritaire opvoedingsstijl.............................................................................................11
3.6.2: de autoritatieve of democratische opvoedingsstijl.............................................................12
3.6.3: de toegeeflijke of permissieve opvoedingsstijl...................................................................12
3.6.4: de verwaarlozende opvoedingsstijl....................................................................................13
3.2; het socialisatieproces............................................................................................................15
3.3; de verschillende opvoedingsmilieus......................................................................................15
3.3.1; het gezin.............................................................................................................................15
3.3.2; de school.............................................................................................................................16
3.3.3; de maatschappij..................................................................................................................17
2
Hogeschool Leiden
, 3.3.4; de invloed van technologische ontwikkelingen binnen de opvoedingsmilieus...................17
3.7; ouderlijk gezag versus opvoedingsmacht..............................................................................19
Hoofdstuk 6: ontstaangeschiedenis van de pedagogiek...................................................................19
6.1; inleiding.................................................................................................................................19
6.3; de verlichting in de 18e eeuw.................................................................................................19
6.4; pedagogiek in de negentiende eeuw.....................................................................................20
6.4.1; de romantiek......................................................................................................................20
6.4.2; de reformpedagogiek.........................................................................................................21
6.5; pedagogiek als academische wetenschap in Nederland........................................................21
6.6; pedagogische stromingen in de twintigste eeuw..................................................................22
6.6.1; de geesteswetenschappelijke of personalistische pedagogiek...........................................22
6.6.2; de empirisch-analytische pedagogiek.................................................................................23
6.6.3; de kritisch-emancipatorische pedagogiek..........................................................................24
Hoofdstuk 7: pedagogiek en psychologie.........................................................................................24
7.2; de relatie tussen pedagogiek en ontwikkelingspsychologie..................................................24
7.3.2; toepassing van de operante conditionering in de pedagogiek...........................................25
Hoofdstuk 8: de humanistische benadering.....................................................................................25
8.2; de humanistische psychologie...............................................................................................25
8.3; verklaringen van basisbehoeften...........................................................................................26
Document: de 4 pedagogen.................................................................................................................26
Document: de kracht van alledaags ouderschap..................................................................................29
Life-skills & onderzoek van Galinsky.................................................................................................29
Methode...........................................................................................................................................30
Resultaten........................................................................................................................................31
Discussie...........................................................................................................................................31
Hoofdstuk 1: het begrip opvoeding
Leerdoelen:
3
Hogeschool Leiden
, 1. Je kunt uitleggen wat het begrip ‘’pedagogiek’’ inhoudt geredeneerd vanuit jouw
studierichting.
2. Je kunt aangeven wat het maatschappelijk belang van de vier basisdimensies is.
3. Je kunt verbanden leggen tussen het circulaire proces en de uniciteit van het kind.
4. Je kunt je een mening vormen over de invloed van de vier basisdimensies op de
zelfredzaamheid, de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen van het kind.
5. Je kunt je een mening vormen over facetten die een rol spelen bij het opvoeden van
het kind in de samenleving.
1.2: beschrijving van het begrip pedagogiek
Het woord pedagogiek komt van het Griekse woord paidagoogia wat ‘’kinderleiding’’
betekent. Pedagogiek kent veel synoniemen. Deze synoniemen verschillen wel van elkaar:
1. Opvoedkunde: richt zich op de vaardigheden van de opvoeder.
2. Opvoedingsleer: richt zich op het vergaren van kennis over opvoeden.
3. Opvoedingswetenschap: richt zich op het ontwikkelen van theorieën over en
methoden met betrekking tot opvoeden.
Pedagogiek = een opvoedingswetenschap met eigen theorieën en methoden voor het
opvoeden van kinderen en jeugdigen van 0 tot 18 jaar. Deze theorieën en methoden zijn
voor een groot deels afkomstig van anderen wetenschappen; de hulpwetenschappen.
Bijvoorbeeld sociologie, psychologie, filosofie, theologie, andragogische wetenschappen
(=veranderkunde).
Opvoeding = alle omgang tussen ouder en kind waarbij gericht een relatie wordt aangegaan
(Langeveld). In deze omgang biedt de ouder het kind liefde, geborgenheid, veiligheid,
intimiteit, aandacht (Malschaert en Traas), grenzen, instructie, ondersteuning en controle
(Rispens, Hermanns en Meeus). Hierdoor zal het kind tot zelfontplooiing komen en over het
nodige zelfvertrouwen en de nodige zelfstandigheid en zelfredzaamheid beschikken om
richting te geven aan zijn verdere leven (Kuipers).
Er is sprake van opvoeding als:
1. Er wederzijds respect is tussen ouder en kind.
2. Het kind voldoende veiligheid ervaart, vertrouwen heeft, kan rekenen op en zich
geaccepteerd en ondersteund voelt door de ouder.
3. Het kind wordt uitgedaagd om beslissingen te nemen en te experimenteren
waardoor hij vertrouwen krijgt in zijn omgeving.
Dit draagt bij aan zelfontplooiing.
1.3: de vier basisdimensies van opvoeden
Als ouders een kind opvoeden is er sprake van vier basishandelingen:
1. Ondersteuning bieden
2. Instructie geven
3. Controle uitoefenen
4. Grenzen stellen
4
Hogeschool Leiden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rw1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
