Politieke communicatie en
journalistiek
Door; Annabel Tangel
Inhoudsopgave
Week 1......................................................................................................................................................................2
Hoorcollege 1 – 31/10/2024.................................................................................................................................2
Artikel 1...........................................................................................................................................................6
Artikel 2...........................................................................................................................................................6
Artikel 3...........................................................................................................................................................7
Werkgroep 1.........................................................................................................................................................7
Week 2......................................................................................................................................................................8
Hoorcollege 2 – 07/11/2024.................................................................................................................................8
Artikel 1.........................................................................................................................................................13
Artikel 2.........................................................................................................................................................14
Artikel 3.........................................................................................................................................................15
Werkgroep 2.......................................................................................................................................................16
Week 3....................................................................................................................................................................17
Hoorcollege 3 (online) – 14/11/2024.................................................................................................................18
Artikel 1.........................................................................................................................................................24
Artikel 2.........................................................................................................................................................24
Artikel 3.........................................................................................................................................................25
Werkgroep 3.......................................................................................................................................................25
Week 4....................................................................................................................................................................25
Hoorcollege 4 -18/11/2024................................................................................................................................25
Artikel 1.........................................................................................................................................................29
Artikel 2.........................................................................................................................................................29
Artikel 3.........................................................................................................................................................30
Werkgroep 4.......................................................................................................................................................30
Week 5....................................................................................................................................................................32
Hoorcollege 5 – 28/11/2024...............................................................................................................................32
Artikel 1.........................................................................................................................................................35
Artikel 2.........................................................................................................................................................36
Artikel 3.........................................................................................................................................................36
Artikel 4 (recommended)...............................................................................................................................36
Artikel 5.........................................................................................................................................................36
Werkgroep 5.......................................................................................................................................................37
Week 6....................................................................................................................................................................38
Hoorcollege 6 – 5-12-2024................................................................................................................................38
Artikel 1.........................................................................................................................................................45
Artikel 2.........................................................................................................................................................45
Werkgroep 6.......................................................................................................................................................45
,Week 1
Hoorcollege 1 – 31/10/2024
Week 3 geen les
Wekelijkse MC test = 10% van je eindcijfer, en moet gehaald worden. Iedere week aan het
begin van de werkgroep. Je beste 4 resultaten (van 6) tellen mee.
- Inhoud van de hoorcollege slides = leidend
- Cursusliteratuur; geen details, wel wat in de lessen besproken is, en het grote plaatje.
Tentamen; concepten/definities; vooral in eigen woorden, en ook eigen woorden en eigen
voorbeelden. Enkele open vragen (kennis, maar vooral verbanden en inzicht, toepassen en
argumenteren).
Wat is politieke communicatie?
= de interacties tussen politiek, media en het publiek.
- Publiek zijn mensen die kijken naar de media, daardoor beïnvloed worden en er iets
van vinden. Maar het publiek kan ook stemmen, en betrokken zijn bij de politiek.
- De politiek zijn de politici. ‘Den Haag’. Maar politiek is veel breder dan wat er alleen
gebeurd in de Tweede Kamer. Kan ook spelen op de werkvloer, tussen vrienden en
familie. Gaat over collectief beslissingen nemen. Als je beslissingen moet nemen
komen er machtsverhoudingen bij kijken.
- De media zijn enerzijds nieuwsorganisaties die nieuwsverhalen vertellen en daarmee
een band vormen tussen politiek en publiek, zodat de burgers geïnformeerd worden.
Anderzijds gaat het ook over de infrastructuur van media, waarop zijn media of
mediaplatformen ingericht en hoe bepaald dat de informatiegeving en de manier van
communiceren.
Het gaat dus om relaties tussen politieke actoren, media/journalisten en burgers.
Wat verwachten we van de media?
- Vrije media als vierde macht (als extra macht bij uitvoerende, wetgevende en
controlerende macht).
- Om dat te doen heeft de media een aantal functies;
De functies van de media in een (ideale) democratie
1. Informatie; monitoring, informeren van het publiek.
2. Educatie; uitleggen wat feiten en events betekenen.
3. Waakhond; controle en rapportering over wat de overheid (of bedrijven) doet.
4. Platform; media als een virtuele plaats waar ideeën kunnen uitgewisseld worden.
(horizontaal)
5. Kanaal; politieke boodschappen en meningen moeten een kans krijgen, media stellen
daarvoor plaats ter beschikking. (verticaal)
Zijn al deze functies er overal in dezelfde mate? Nee
hoe deze functies betekenis krijgen, uitgevoerd worden, etc. verschilt per context.
Context Nederland
- In de TK zitten (heel) veel partijen (15!)
- Nederland heeft altijd een coalitieregering
, - Nederland heeft een zeer sterke publieke omroep
- (traditioneel) sterk politiek parallellisme; er zijn veel linkse en rechtse partijen, en er
zijn veel linkse en rechtse media
Context US
- Slechts twee partijen in het congres
- Altijd een partij aan de macht
- Een hele zwakke publieke omroep
- (traditioneel) zwak politiek parallellisme.
Maar we kunnen iets zeggen over patronen in contexten: politiek en media systemen
Politieke systemen
Meerderheid democratieën (US/GB) vs. consensusdemocratieën (NL)
Meerderheid democratieën consensusdemocratieën
= de meerderheid heeft het voor het zeggen = we moeten een overeenstemming krijgen
waar iedereen (enigszins) tevreden mee is
Plurality voting system; de partij/persoon Proportionele representatie, als jij 10% vd
die de meeste stemmen krijgt, die wint. stemmen haalt, krijg je ook 10% aandeel in
het parlement. (dit hebben wij in NL).
Twee-partijen stelsel Meer-partijen systeem
Een partij regering Coalitie regering
Macht is geconcentreerd bij de uitvoerende Macht gedeeld tussen uitvoerende macht en
macht wetgevende
Individueel pluralisme Organized pluralisme
Hallin & Mancini; mediasystemen
- Vergelijking op basis van historische ontwikkelingen van zowel politieke als het
media systeem.
- Vier media dimensies; drie modellen;
Development of mass press;
Political parallelism;
Professionalization;
State intervention; bemoeienis van de staat.
Polarized pluralist;
Democratic corporatist;
Liberal;
Maar, kritiek op Hallin & Mancini
- Achterhaald
, - Te westers
- Niet empirisch
Maar.. nog steeds interessant om naar de aparte dimensies te kijken en die te
vergelijken.
Pluralisme en onafhankelijkheid
- Nauw verwant aan politiek parallellisme is pluralisme = dat de verschillende
stemmen aan bod komen in de media
- Onderscheid tussen intern en extern pluralisme;
Intern; pluralisme binnen elk medium
Extern; pluralisme tussen verschillende media, dus in het media systeem in z’n
geheel.
- in elk functionerende democratie moet voldoende niveau aan pluralisme aanwezig zijn
(intern en extern).
- Onafhankelijkheid van journalistiek is een belangrijke voorwaarde voor pluralisme.
- Onafhankelijkheid kan bereid worden door;
De overheid die zich ‘passief’ afzijdig houdt (negatieve vrijheid) bv vrijheid van
meningsuiting
De overheid die zicht ‘actief’ journalistiek steunt (positieve vrijheid). bv onderwijs.
Er moet niet bemoeit worden met de inhoud van journalistiek, maar de mogelijkheid
van journalistiek.
Actieve overheid steun
- Zie Plessing (2017)
- Zuid-Afrika heeft een probleem met diversiteit en pluralisme in de media. De 4 grote
private mediabedrijven zullen het niet oplossen.
interessante context (o.a. stijgende leescijfers)
inspiratie uit verschillende landen, zoals NL, Scandinavië en West-Afrikaanse
landen
Hoe? Overheidssteun (geen controle) voor onafhankelijke journalistiek en media
- Middelen; subsidies, helpen samenwerken, regionale hubs, journalistieke opleiding,
projectfinanciering, faciliteiten voor journalisten etc.
Negatieve vrijheid?
- Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van de pers
- Dus geen censuur, politieke inmening op redactie, etc.
- i.e. geen controle van de overheid
Subtielere methode van controle? Propaganda is een groot probleem in liberale democratieën.
(liberale democratieën is hier het idee waar democratie gaat over de macht aan het volk, en de
‘rule of law’, rechtstaat wordt goed gewaarborgd en goed functioneert en niet het liberale
model van Hallin & Mancini).
Propaganda = communicatiemiddelen die als doel hebben om mensen te beïnvloeden, om
daarmee bepaalde doelen/ belangen te ondersteunen.
- Met de ‘particular interst’ afkomsting van degene die profiteren van het huidige
systeem; overheden, Big Corp
