Samenvatting
Samenvatting alle stof / artikelen neuropsychology of ageing and dementia
Samenvatting van alle artikelen voor het vak neuropsychology of ageing and dementia, in het Nederlands
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting neuropsychology of ageing and dementiaArtikel 1: Introduction – older people under the magnifying glass
Wat is gerontologie?
Gerontologie is de studie naar het menselijk verouderen met lijnen naar sociologie, economie,
biologie, psychologie etc. Het refereert naar de staat van oud zijn evenals het proces van verouderen.
Wat is een oude leeftijd?
Als je vraagt wat het betekent om oud te zijn dan hoor je vaak de beschrijving van fysieke
verandering, zoals grijs haar, rimpels en hoor problemen. Maar een oude leeftijd is meer dan een
biologisch fenomeen, namelijk ook sociaal (kansen, structuur leven). Eerst gingen biologische en
sociale verandering samen, maar hedendaags hebben mensen bij hun pensioen nog goede
gezondheid en worden mensen steeds ouder. Daarnaast is er grote variatie in ervaring van
veroudering. Een oplossing voor de diversiteit is een sequentie van twee verschillende perioden in
het leven. De derde leeftijd wordt gekarakteriseerd door een periode van relatieve vrijheid en goede
gezondheid (niet meer kinderen opvoeden). De vierde leeftijd is gekarakteriseerd bij een
vermindering van fysieke en mentale gezondheid en verlaging sociale relaties.
Hoe grijs is Europa?
Europa is een van de oudste continenten in de wereld en is heterogeen in meerdere opzichten. Er zijn
zichtbare verschillen in Europa in hoe oude mensen zijn en hoe individuen omgaan met oude leeftijd
(binnen en tussen landen). Europa toont een verschillend leeftijdsprofiel met de wereld, namelijk
hogere mediaan. Deze leeftijd zal ook alleen maar hoger worden in de toekomst. Dit geldt voor alle
landen en regio’s en het aantal oudere mensen zal groeien in de toekomst. De snelheid waarin dat
gebeurt is wel verschillend per regio (Noord Europa langzamer dan zuid).
- Daarnaast veranderd het leeftijdsgradiënt binnen Europa. Er zijn kleine en geografische
verspreide groepen van landen met een gemiddeld lage mediane leeftijd. Dit zijn Ijsland,
Ierland, Turkije en Albanië. Daarnaast heb je een groep met gemiddeld mediane leeftijd en
een groep met hoge mediane leeftijd (vooral Oost Europa, zoals Spanje).
Hoe zijn de oudere Europeanen?
Dit bestaat niet, oudere mensen lijken wel op elkaar tot op zekere hoogte, maar er zijn ook
verschillen. Deze variatie komt ook door landkarakteristieken, zoals politiek, en door individuele
verschillen zoals gender, SES en religie. Er zijn wel meer oudere vrouwen dan mannen en dit komt ook
omdat mannen in oorlogen hebben gevochten en hier ook zijn omgekomen.
- Een ander verschil gaat om sociale netwerken, deze zijn belangrijk voor oudere mensen
omdat dit hun welzijn en gezondheid verbeterd. In Noordse landen is er de-familialisatie en
hierbij werden vrienden en relaties belangrijker.
- Het derde verschil is SES. De rijkdom van oudere mensen is vergelijkens hoog in België,
Zwitserland en Frankrijk en laag in landen als Polen en Tsjechië.
- Ten slotte is er een verschil in gezondheidsstatus. In Noordse landen, zoals Zweden,
Noorwegen, is er betere gezondheid dan is Oosterse landen, zoals Polen en Hongarije (hier is
veel obesitas en roken). Daarnaast hebben mannen hogere niveaus van waargenomen
gezondheid.
Oudere leeftijd in Italië
Italië representeert een donkere kleur grijs en is de tweede oudste land in Europa, na Duitsland. Het
activiteitenpatroon van Italië verschilt in dat ze een gemiddeld laag niveau van betrokkenheid hebben
in productieve activiteiten (veel al werkloos bij 55 jaar). Daarnaast nemen ze minder deel aan sport
en sociale verenigingen, religies en politieke organisaties.
Een grootste uitdaging is hier om zorg goed te organiseren.
,Oudere leeftijd in Zweden
Zweden is bijzonder door hun arbeidsmarkt voor oudere mensen, 70% tussen 55-64 werken nog en
dit is het hoogste getal in Europa. Zweden leven langer dan gemiddelde Europeaan en blijft gezond
tot een hoge leeftijd en hun waargenomen oude leeftijd begint laat (67 jaar). Hun exceptionele goede
gezondheid laat hun toe om actief te blijven tot een late leeftijd en ze blijven betrokken bij
verschillende activiteiten die samenleving en families van verbeteren.
Oudere leeftijd in Slowakije
Slowakije is een van de gemiddeld jongste landen in Europa met een mediane leeftijd van 37 jaar (4
jaar jonger dan gemiddeld). Slowakije kan hierdoor leren van oudere buurlanden om voor te bereiden
op veroudering van populatie. De verwachting van goede gezondheid van mensen is wel lager dan
gemiddeld en totale levensverwachting 3 jaar lager. Mensen hier vinden dan oude leeftijd begint bij
58 jaar en hebben ook lage niveaus van betrokkenheid in werk en vrijwilligerswerk, daarnaast is er
gezondheidsafwijzing in de zorg.
In Slowakije staat gezondheidszorg en sociale zorg als centrale problemen in
verouderingsregels. En dit moet meer gereguleerd worden voor oudere mensen.
Artikel 2: bio- and health gerontology – how ageing changes our bodies
Summary
Bio- en gezondheidsgerontologie onderzoeken fysieke veranderingen gedurende het
verouderingsproces. Biogerontologie focust op fysieke mechanismen en gezondheidsgerontologie op
gezondheidsstatus op oudere leeftijd en gezondheidszorg. Oudere Europeanen krijgen
cardiovasculaire ziekten, kanker, diabetes en dementie.
Wat is bio- en gezondheidsgerontologie?
Veroudering is een complex proces met betrekking tot biologie, sociologie, psychologie en
omgevingscomponenten. Gerontologie is de studie van deze componenten en hun interacties.
Biogerontologie is het veld van biologen en biochemisten en veroudering op moleculair
niveau onderzoeken en welke processen organen en het lichaam beïnvloeden. Biologische
veroudering wordt gezien als resultaat van aanwezigheid en afwezigheid van cellen in alle
organen. Deze onderzoekers gebruiken dieren voor hun studies, maar generalisatie is
hierdoor dus lastig.
Health gerontologie is het veld van doctoren die populaties cross-sectioneel en longitudinaal
onderzoeken. Dit gaat vooral om sociale en omgevingsfactoren van veroudering bij mensen.
Dit gebied focust op verandering van leeftijd en de gevolgen hiervan op het dagelijks leven
en het gebruik van gezondheidszorg (met focus op individueel level – voorkomen van ziekte
en niveau van populatie – huisvesting, organisatie zorg etc).
Centrale theorieën en concepten in bio- en gezondheidsgerontologie
What is health in old age?
Gezondheid is afwezigheid van ziekte. Als mensen ouder worden dan ontwikkelen ze ziekten en dus
werd veroudering en gezondheid eerst apart gezien. Het waargenomen tegengestelde beeld is dat
gezondheid en veroudering wel samen gaat. ‘’senescence’’ beschrijft het proces waarbij het lichaam
steeds langzamer op verandering reageert en hierdoor moeilijker van ziektes hersteld, daarom
worden ziektes gewoner als je ouder wordt. Hierdoor kunnen ouderen moeite hebben met
alledaagse functies.
Twee redenen: (1) het verouderen kan van zichzelf al zorgen voor verminderen van
gezondheid, (2) ziekten worden niet veroorzaakt door veroudering, maar hebben een
langere periode van ontwikkeling nodig komt voor op oudere leeftijd.
Een positieve aanpak
,De WHO constateert dat gezondheid meer is dan alleen een fysieke staat ‘’a state of complete
physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease of infirmity’’.
Sociaal welzijn is volgens gerontologisten een goede kwaliteit van leven. Dit heeft twee
dimensies gezondheidsgerelateerd (pijn, energie) en niet- gezondheidsgerelateerd
(vriendschap vormen, natuur, religie). Hierdoor zijn er ook twee manieren om goed welzijn
te behouden.
Het positieve beeld leidt tot concepten als ‘active aging’ (proces van optimaliseren van kansen voor
gezondheid en participatie om kwaliteit van leven te verbeteren potentieel bereiken) of ‘successful
aging’ (afwezigheid van ziekte of risicofactoren, behoud van fysieke en cognitieve vaardigheden en
betrokkenheid in activiteiten zonder betrekking op kwaliteit van leven).
Hoe kunnen we gezond verouderen faciliteren?
De meest belangrijke manieren zijn het vertragen van het verouderen, het leren van gezonde
strategieën en het benutten van de mogelijkheden van preventieve geneeskunde.
1. Vertragen van het verouderen: het verouderen begint bij de geboorte en is een levenslang
proces. Het aannemen van een gezonde levensstijl op een jonge leeftijd is een centraal
component, net als anti-ageing medicijnen.
2. Het leren van gezonde strategieën: het doel is om risico’s te verlagen die leiden tot de 4
ziekten (cardiovascular, longziekte, diabetes en kanker) niet roken, niet teveel drinken,
verantwoordelijk dieet en fysieke activiteit. Daarnaast is een stabiele psychologische en
sociale situatie belangrijk (voor het omgaan met uitdagingen).
3. Benutten van mogelijkheden: voor het voorkomen van de ontwikkeling van ziekten, dit door 1
en 2 te doen.
Wat vertellen bio- en gezondheidsgerontologie ons over de huidige
staat van Europa?
Gezondheidsstatus van oudere Europeanen
De gezondheidsstatus varieert over Europa. De landen met hoogste
verwachte levensduur zijn geografisch verspreid, maar die met lage
verwachting liggen in Oost Europa.
Ook de vaardigheden van oudere mensen variëren over landen
in Europa. Het aantal mensen met beperkingen verhoogd bij
leeftijd. De verschillen in landen bij levensverwachting en
vaardigheden wordt veroorzaakt door een combinatie van vele
gezondheidsproblemen en ziekten. Veel oudere mensen zijn
kwetsbaar voor ongelukken, op ziek worden en vroeg
overlijden Frailty. Criteria hiervoor zijn gewichtsverlies,
vermoeidheid, zwakheid, langzaam wandelen en lage fysieke
activiteit (vaak veroorzaakt door roken en weinig beweging).
Ziekten gerelateerd aan hart en bloedvaten, kanker en diabetes
spelen een belangrijke rol in oudere leeftijden. Hartziekten is
hoofdzakelijke oorzaak van doden in ontwikkelende landen voor een
langere tijd. Ook lijden veel oudere mensen aan mentale
gezondheidsproblemen, zoals late-life depressie door sociale isolatie
en overlijden van geliefden. Daarnaast is vermindering van
cognitieve functies ook vaak voorkomend, zoals dementie.
Zorg voor kwetsbare oudere Europeanen
Oudere mensen profiteren van informele en formele hulpmiddelen. Informele zorgmiddelen zijn
situaties waarin personen onbetaalde zorg verlenen aan vrienden of familieleden (zorg aan kwetsbare
partner). De toenemende behoefte aan zorg voor ouderen kan soms moeilijk te combineren zijn met
, werk en zorg kinderen. Oudere Europeanen helpen meer dan dat ze krijgen. Formele zorg zijn
situaties waarbij betaalde professionals zorg bieden in instituties zoals ziekenhuizen of bij mensen
thuis. Deze mensen horen bij zorg of sociale sector. Landen met hoge publieke zorg liggen in Noord en
continentaal Europa, en landen met lagere publieke zorg in Oost Europa. De langetermijn zorg stijgt
als je van Zuid naar Noord Europa gaat.
Huidige debat in bio- en gezondheidsgerontologie: is een langer leven wenselijk?
Europeanen leven langer dan ooit en hierdoor zal levensverwachting in de toekomst ook verhogen.
Voor wetmakers en gezondheidszorg is dit een succes en willen dit nog meer verbeteren. Een centrale
vraag in of het wenselijk is of de nieuw gewonnen levensjaren gezond zijn of door ziekte geteisterd.
Hiervoor zijn twee hypothesen: compressie vs expansie van morbiditeit.
De hypothese van compressie van morbiditeit stelt dat ernstige gezondheidsproblemen zich
concentreren in laatste levensjaren, dus als we langer leven ervaren we meer jaren in goede
gezondheid en problemen worden uitgesteld tot een hogere chronologische leeftijd.
De hypothese van expansie van morbiditeit stelt daarentegen dat het aantal levensjaren in
slechte gezondheid toeneemt met een toenemende levensduur, dus ook meer jaren vechten
tegen gezondheidsproblemen.
Empirisch bewijs toont dat beide gedeeltelijk juist kunnen zijn. De ernstigste
gezondheidsproblemen lijken zich te concentreren in laatste jaren leven, terwijl de jaren
ervoor gekenmerkt lijken te worden door chronische ziekten zie niet per se tot invaliditeit
hoeven te leiden. Goede omgang kan dus leiden tot prettige en bevredigend leven.
Artikel 3: gerontopsychology – ageing is all-in your head
Samenvatting
Gerontopsychologie ontdekt de effecten van veroudering op het brein (cognitieve functies, coping) en
personaliteit.
Wat is gerontopsychologie?
Dit is het veld van psychologie die stabiliteit, verandering en ervaring van gedrag onderzoek in oudere
leven. Het gaat uit van het proces van ontwikkeling en verandering bij veroudering, wat multi-
directioneel en stabiel kan zijn.
Centrale theorieën en concepten
Er zijn twee grote concepten in dit gebied en dit zijn de concepten van cognitieve gezondheid en
kwaliteit van leven. Beide concepten refereren naar de functionele concepten van competentie.
Cognitive health refereert niet alleen naar afwezigheid van ziekte, maar ook de ontwikkeling
en behoud van multi-dimensionele cognitieve structuur die sociale banden, doelen en
vaardigheden behoud. Dit om te herstellen van een ziekte of blessure en voor omgaan met
tekortkomingen in functie.
Quality of Life refereert naar de integratie van subjectieve representaties van eigen
functionaliteit.
Cognitie gaat om meerdere vaardigheden voor verschilende ontwikkelingen. Dit kan in twee typen
intelligentie worden opgedeeld, namelijk ‘fluid’ (verlaagt bij ouder worden, gaat om redeneren,
werkgeheugen en snelheid van verwerken) en ‘kristallic’ intelligentie (verhoogt met leeftijd,
woordenschat, taal, kennis etc).
Er zijn vier theorieën voor het verklaren van verschillende leeftijdsgerelateerde
veranderingen in beide soorten intelligentie.
1. Processing speed theory: verschillen op basis van leeftijd in prestaties zijn een
consequentie van algemene vermindering in snelheid van mentale taken (gerelateerd aan
alle aspecten van cognitie).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper senneidsardi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen