College aantekeningen
College aantekeningen Iconografie en Interpretatie Hall's iconografisch handboek
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Zeer uitgewerkte hoorcollege-aantekeningen. Ik had een 7,8 voor het tentamen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HC1 11-4-2023 - Spiegel en ReflectieI
Werk van Vermeer: hangt in Wenen en in zijn werkplaats gemaakt. Is het
een allegorie op de schilderkunst. Schilder met model. Aangekleed als de
muze van de geschiedenis. Lauwerkrans en trompet van de faam/roem.
Het is vooral de muze van de kunst; geschiedenis van de kunst. Dat heeft
betrekking op Nederland; erachter op de kaart.
De kaart; geschiedenis van kunst, door van Mander opgetekend. Levens
en beschrijving van de Nederlandse schilders.
Allegorische titelpagina met wapen van de schilders. Stier; heilige Lucas.
Schilders in Nederlanden.
II
Begin: Van Eyk.
Jan en Hubert van Eyk. (Vroege 15e E)
Was heel nieuwe stijl, vandaar dat het daar begint volgens Karel van
Mander.
Jan van Eyk; Arnolfini Portret
Giovanni Arnolfini met een onbekende vrouw. Zegt men nog steeds. Het
zijn echtelieden. Opvallend door de weergave van herkenbare zaken. Hij
blonk uit in textuur van objecten. In de geschiedenis van de westerse kg is
het zeer realistisch.
Ook beroemd door de details; de signatuur boven de spiegel. Bolle spiegel
(15e E). De scene vanaf de andere kant. In de deuropening staan er twee
heren, door de reflectie. De passie van Chr. (kruis li) Wereld en kerk met
elkaar verweven.
De reflectie-> Man en vrouw op de rug en alles wat je in het schilderij ziet.
Aantrekkelijk om te denken dat hij zichzelf in de reflectie schilderde. Dat
wordt geschraagd door zijn signatuur. De signatuur/spiegel kunnen elkaar
verklaren. Het hoort iig bij elkaar.
Het gaat om de reflectie in de spiegel.
Tekst van Panovsky:
Iconografie houdt zich bezig met duiding van conventionele motieven in
de schilderkunst.
Het is een van de weinige disciplines waar een methode voor is. De kennis
kun je je eigen maken. Veel schilderijen krijgen hierdoor een betekenis.
Het is een soort sleutel en onderdeel van interpretatie. Het is iets wat te
kraken is. Goed-fout.
Interpretatie is anders; oplossing bestaat niet. Er zijn spelregels, maar je
kunt door allerlei bronnen toch op iets anders uitkomen. Veel antwoorden
kunnen naast elkaar bestaan, het is niet altijd 1 antwoord, maar er is
openheid voor meerdere mogelijkheden.
,Iconografie en interpretatie raken elkaar, maar iconografie is een opstapje.
Iconologie is te beschouwen als wetenschap die zich met interpretatie
bezighoudt. Interpretatie is los en ook persoonlijk, door karakter en
voorkeuren.
Arnolfini portret: Reflectie suggereert betekenis-> beeld
beschrijvend. Geschiedenis van de weergave van reflectie. Het is niet
een motief waarbij je op tekst kunt terugvallen. Het is in kunst ontstaan.
De ketting: de vraag is niet te beantwoorden. Waarschijnlijk een
gebedssnoer. Religieuze functie en picturaal omdat het zo transparant
geschilderd is. Met een hooglicht, boorkern etc. Van Eyk zag dit en
schilderde hij het. Hij nam waar en schilderde. Hij kon dat en deed het en
dat maakt ook de betekenis van het werk.
De iconografie van de dingen, is onderdeel van de iconografie. Hier het
gebedssnoer.
Spiegel is veel groter afgebeeld, dan bestond. De reflectie was belangrijk;
daarom. Het is een bol glas. Manipulatie om betekenis te geven. Hierdoor
kon hij de belangrijke reflectie weergeven. Je kunt dus niet naïef zijn in
begrip van de beeldende kust.
Soms waren er conventies die iedereen wel kende, maar bij reflectie niet.
Door associatie met van Eyk wel; door verwijzing naar hem. Er zijn veel
voorbeelden die niet herkenbaar zijn, maar door kunstenaars bedacht;
idiografisch. (Studie van het gedrag dat het individu uniek maakt.)
Conventie vb:
Erachter staat een zetel met een houtsculptuur. De sculptuur stelt een
monster voor met lijf en vleugels. Daarop een vrouw die bidt op het
monster. Dat is de heilige Margaretha. Zij was opgesloten in een kerker en
werd aangevallen door een monster, de duivel. De gulden legende. Zij
heeft een crucifix en bidt en daardoor barst hij open en gaat ze niet dood.
Attribuut: dat wat ze bij zich heeft ter herkenning. De draak is dat bij
haar.
III
Beeldje: Een heilige uit het lichaam van een monster gebroken. Haar sluier
nog uit zijn bek. Ze is nog maar net opgegeten en dat was een inventie
van de picturale wereld. Iconografie.
Stap verder-> afgebeeld achter de vrouw in Arnolfini portret. Wat is hun
relatie?
Door de spoedige verlossing is ze een beschermvrouw van vrouwen in
barensnood. Dus zal ze zwanger zijn. Op grond van martelaarschap is er
een associatie met beschermende functie van een heilige.
Het schilderij heet Arnolfini portret door beschrijving uit vroege 16e E.
Hermoul le Fin=Arnoul le Fin=Anoulfin=Arnolfini.
,Men noemde het Hermoul le Fin met zijn vrouw in een kamer. Hij was een
Italiaanse koopman en stoffen leverde aan de hertog van Bourgondië. Men
dacht dat hij met een Italiaanse Giovanna Cenami was getrouwd. De
interpretatie kwam op losse schroeven.
Het wordt geïnterpreteerd als man en vrouw in een kamer. Voor eerst in
een kamer op deze manier. Panosky 1934, artikel-> beroemd om de
iconografie en iconologie hiervan. Zijn interpretatie hield geen stand.
Denk erom: niet de stappen van Panovsky gebruiken voor laatste
opdracht van W. de Zwijger!! De drie stappen. Probleem; motieven in
schilderkunst hebben geen bewijs in zijn stuk. Hij zegt dat het een
huwelijkscertificaat is. Hij wil het begrijpen als verbeelding van het
huwelijk. Werkelijkheid en symbolische vorm is voor hem 1 geworden.
Alles heeft een symbolische lading die je moet ontraadselen. Voor de
voltrekking voor huwelijk geef je elkaar de rechterhand. Door compositie
heeft hij li hand gedaan. Dat mag en klopt niet. Hondje zou Fides zijn;
trouw-. Huwelijks trouw. Gemak wat betekenis geeft aan motieven. Er
brandt 1 kaars; contract kan worden herroepen zolang er no 1 kaars
brandt. Hij maakt er een spel van. Hij doet iets en komt er ook mee weg.
Dat doet hij in drie stappen; hierdoor kun je ontrafelen. Niet doen!!!
IV
De kandelaar: uit IJsland. Het sierelement, zelfde atelier als bij van Eyk.
Kwam dus zeker uit de werkelijkheid.
Trippen: voor binnen. Soort klompen, het zijn deftige mensen. Er zit
modder op, waarom? De trippen staan er omdat je er natuurlijk niet mee
in huis mocht. Niet omdat het heilig is, zoals Panovsky zei.
Rogier van de Weyden
De stichter draag hier trippen. Dit is harde informatie.
Reflectie
De reflectie laat meer zien dan er getoond wordt. Als het een voltrekking
zou zijn, zouden het getuigen zijn. De figuren staan op de plek waar de
beschouwer staat. Het is een effectief middel om mening over de figuren
te vormen.
Reflectie wordt in wereldlijke en in christelijke en profane schilderijen
gebruikt.
V
*Vb. Willem van Haeght, Bezoek van Aartshertog Albrecht een
Aartshertogin Isabella aan de kunstkamer van Cornelis van der Geest in
1615, 1626, Rubenshuis.
Kunstkamer en daar zou een schilderij van van Eyk bij zijn.
De kamer lijkt op de kamer van het Arnolfini portret. Kopie is in Cambridge
Massachusetts. Er zijn trippen en een hondje. Verloren werk van vrouw
met dienstmaagd. Het onderwerp, badende Batsheba? Erotische
, voorstelling? Vaak met spiegels om verborgen lichaamsdelen te tonen. Je
ziet ronde spiegel met lichaam van vrouw van zijkant.
Meestal zag je het verborgene in een spiegel. Het is profaan erotisch.
*Vb.Omgeving Rogier van der Weyden (“Robert Campin”, “Meester van
Flémalle”), Johannes de Doper met Heinrich von Werl, H. Barbara, luiken
van een altaarstuk(?), 1438, Prado, Madrid.
Religieus: stichter Franciscaan; je ziet het lam, dus Johannes de Doper. De
spiegel; je ziet zijn rode gewaad en een oude en jonge man. Net als de
wijze van van Eyk, vier jaar eerder. Heeft het dus overgenomen.
*Petrus Christus, Goudsmid in werkplaats. Bolle spiegel en daar zie je twee
mensen die niet in het werk zijn, met een rij gevels uit de straat.
Schilders pikten het op van v Eyk als een iconografisch motief: inventie
van V Eyk. Buiten het vlak van het schilderij treden.
*Memling, Diptiek van Maarten van Nieuwenhoven, 1487, Brugge, Sint-
Janshospitaal. Maria met stichter. Ook hier een ronde spiegel bij Maria.
Maria en stichter. Memling gaat verder. Kader (lijst) van schilderij wordt
venster. Van Eyk heeft door de inclusie van de spiegel gesuggereerd dat er
is een continuïteit binnen onze wereld en de gefingeerde wereld die hij
schilderde. In de spiegel zie je iets wat buiten onze wereld is.
Memling benadrukt het door op de achterkant van de lijsten van de
panelen te schilderen. Om daarmee uitdrukking te geven aan de
continuïteit; tussen de fictieve wereld van het schilderij en de werkelijke
wereld van de schilder en van ons. Dat is veel in de 16e E in Italië. Reflectie
zegt wat over de aard van schilderkunst en vermogen van een schilder.
Vermogen om een schijnwereld te scheppen.
*Las Meninas: reflectie in de spiegel van koning en koningin van Spanje.
Het werk van van Eyk is in kon verzameling gekomen. Velazquez heeft dat
gezien en hem blijkbaar dat idee gegeven. De geste slaat erbij aan.
Man en vrouw altijd aan li hand van de man. In de spiegel natuurlijk
omgedraaid.
VI
*Escher tentoonstelling in kunstmuseum in DH. Hij gebruikt hier ook
reflectie. Perzisch vogelwezen en de kunstenaar zelf. In 1934 gemaakt.
500 jaar na het gebruik van spiegelmotief: publicaties van Panovsky.
*Ook de hand met glazen bal. Glazen bol en opaak ernaast. Optische
illusie past bij zijn manier van werken.
*Drie bollen, met middelste die reflecteert. Hierin precies wat hij doet en
dat verkleint zich oneindig. Hij kan zich op meerder plaatsen tegelijk
bevinden.
Een 20e E kunstenaar die er niet per se met de traditie die van Mander
beschreef verbonden is, maar Mondriaan maakt zijn compositie C in
hetzelfde jaar als Escher. De conventies zijn ontstaan zoals ze in de late
ME zijn geformeerd. Deze zijn tot de 19e E van kracht gebleven. Er is
ergens een breuk geweest.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marieboots. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen