Dit document bevat Bewijs 2 'Voorbeeld van goed verlopen mens-mens contact' van competentie 8b 'Mens-mens contact bewerkstelligen'. Dit bewijs is uitstekend beoordeeld door de docent.
Samenvatting: In dit bewijs beschrijf ik aan de hand van aspecten die het dagelijkse mens-mens contact typeren, de theorieën van de
dramadriehoek en de theorie van de winnaarsdriehoek waarom ik een goed verlopen mens-mens contact met mijn vader had, en hoe dit
contact de relatie die ik met hem heb ingrijpend veranderd heeft.
Enkele maanden geleden heb ik met mijn vader een transformerend mens-menscontact gehad wat onze relatie erg veranderd
heeft, in positieve zin. Om dit contact te beschrijven, baseer ik mij op twee delen theorie. Enerzijds haal ik de elementen aan die het
dagelijkse mens-mens contact typeren, gebaseerd op enkele overzichtelijke en inzichtelijke boeken over interpersoonlijke communicatie
(Gamble & Gamble, 2013; DeVito, 2019). Deze boeken zijn eerder uitgebreid beschreven in Bewijs 61: “Hoe is mijn mens-mens contact in
het algemeen”. Anderzijds beschrijf ik in dit bewijs de dramadriehoek (Karpman, 1968). Dit model van drie typerende destructieve rollen is
ontwikkeld om op te helderen hoe problemen in communicatie- en samenwerkingsprocessen in stand gehouden worden. Inmiddels wordt
de dramadriehoek gerekend tot een van de bekendste theorieën binnen de transactionele analyse (TA). Deze stroming is ontstaan vanuit
de Freudiaanse psychoanalyse, en tracht om sociale interacties te beschrijven aan de hand van verschillende “ego-toestanden” die een
zender en ontvanger kunnen bekleden. Problemen binnen sociale interacties zouden zodoende opgelost kunnen worden door van ego-
toestand te veranderen. Door de module Persoonlijke Psychologie en aanvullend literatuuronderzoek, ontdekte ik dat Choy drie van zulke
bevorderende ego-toestanden beschreven heeft in de winnaarsdriehoek (Choy, 1990), waardoor schadelijke communicatiepatronen
doorbroken kunnen worden. In dit bewijs zal ik kort de dramadriehoek beschrijven, en uitleggen hoe de winnaarsdriehoek geactiveerd kan
worden. Daarna pas ik dit toe om te illustreren waarom ik met mijn vader een goed contact had. Ik sluit het bewijs af met welke lessen ik
vanuit dit mens-mens contact heb meegenomen, en hoe dit de relatie met mijn vader blijvend veranderd heeft.
Korte uitleg van de dramadriehoek en de winnaarsdriehoek
In Figuur XX, op de volgende pagina, is de dramadriehoek weergegeven
gebaseerd op het model van Karpman (Karpman, 1968). De dramadriehoek beschrijft Agressief
met behulp van drie disfunctionele ego-toestanden hoe de onderlinge communicatie Aanklager
verhinderd wordt wanneer deelnemers aan het gesprek niet de verantwoordelijkheid
voor de eigen gevoelens wil dragen. Wat ik hieraan interessant vond is dat alle
deelnemers aan het gesprek in een rollenspel gezogen wanneer zij hun
, verantwoordelijkheid afschuiven op een ander. Daardoor ervaren zij allen hulpeloosheid, agressie en wanhoop, hetgeen voor de bekleders
van deze rollen leidt tot drama en energieverlies.
Binnen de dramadriehoek zijn de volgende rollen te onderscheiden:
De aanklager bekleedt een rol waarin een ander altijd de schuld draagt voor een problematische situatie. Er is sprake van
continue beschuldigingen, kleineringen en straffen richting de ander, omdat die zwakheden zou bezitten. De aanklager probeert zijn gelijk
af te dwingen en discussies te winnen. Daarmee is zijn karakter erg agressief.
De redder bekleedt een rol waarin hij een ander niet zijn verantwoordelijkheden wil laten dragen. De redder neemt zaken uit
handen, biedt ongevraagd hulp en maakt anderen daarmee afhankelijk van zijn handelingen. De redder handelt daarbij vanuit een
verhevenheid over de ander: de redder beschikt naar eigen inzicht altijd over betere kwaliteiten om een situatie te lijf te gaan dan de
persoon die door de situatie geraakt is. Figuur 1 De dramadriehoek van Karpman (Karpman, 1968).
Het slachtoffer stelt zich ten slotte hulpeloos en zielig op. Hij wil geen Door de disfunctionele rollen van de agressieve aanklager
verantwoordelijkheid dragen voor zijn vermogens om iets aan zijn situatie te veranderen. (blauw), de verheven redder (geel) en het hulpeloze
Daarmee blijft het slachtoffer passief en afhankelijk van de hulp van anderen. Het slachtoffer (oranje) wordt het communicatieproces
dermate verhinderd dat alle deelnemers energieverlies
slachtoffer handelt vanuit een gevoel van onmacht en het idee tekort te zijn gedaan, ondervinden.
waardoor de schuld voor de eigen situatie volgens het slachtoffer immer bij de ander
ligt. Assertief
Wat ik bijzonder vond om te lezen was dat de rollen van de aanklager, redder en Uitdager
slachtoffer onderling snel uitgewisseld kunnen worden in een gesprek. Door die
continue verschuivingen blijven de daadwerkelijke behoeften en intenties die men
eigenlijk in het gesprek wil bespreken, veelal onbenoemd blijven. Dat geeft aanleiding
tot op het oog plotselinge emotionele uitbarstingen, onbegrip en miscommunicatie.
Toen ik dit las was dat voor mij echt een eye-opener. Ik realiseerde me dat ik in de Winnaars
relatie met mijn vader waarschijnlijk heel regelmatig in de dramadriehoek verkeerde, -driehoek
en dat dat ook aanzet zou kunnen geven tot het regelmatige onderlinge onbegrip wat
Kwetsbaar Zorgzaam
er tussen ons heerste. Realist Helper
Door verder de literatuur in te duiken, ontdekte ik dat het voor personen in de
dramadriehoek helpt om afstand te nemen en te beseffen dat de gedragingen die door
de gesprekspartners vertoond worden niet noodzakelijk overeenkomen met de intenties achter het gedrag. Door te reflecteren op de
eigen intenties met behulp van zelfreflectie en op de intenties van anderen met behulp van inlevingsvermogen, kan de dramadriehoek
doorbroken worden en kan men zich naar een winnaarsdriehoek toe bewegen (Choy, 1990). Deze is weergegeven in Figuur XX. In de
winnaarsdriehoek is er sprake van constructieve gedragingen, die voortvloeien uit het Figuur 2 Winnaarsdriehoek volgens Choy (Choy, 1990).
Door constructieve gedragingen van de assertieve
inzicht dat ieder verantwoording kan nemen voor zijn eigen gevoelens en zijn eigen uitdager (blauw), de zorgzame helper (geel) en de
gedrag. Het constructieve karakter van de onderlinge relaties minimaliseert de kwetsbare realist (oranje) ontstaat er energiewinst voor
dramatiek die de betrokken personen ervaren en bevordert het energieniveau van de alle deelnemers aan het gesprek.
deelnemers aan het gesprek.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper timcarpaccio. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
