Samenvatting Motiverende Gespreksvoering 3e editie; Mensen helpen veranderen
Samenvatting hoofdstuk 1; op verandering gerichte gesprekken
in feite is motiveren het beïnvloeden van het gedrag van een ander, een primaire functie van taal,
naast het overdragen van informatie.
MGV heeft aandacht voor natuurlijke taal over verandering, met gevolgen voor de wijze waarop
verandering gerichte gesprekken met meer effect gevoerd kunnen worden. MGV is ontwikkeld om
op een constructieve manier om te gaan met de uitdagingen die zich voordoel als iemand het
aandurft zich bezig te houden met de motivatie voor verandering van een ander.
Gespreksstijlen op een continuüm
Sturende stijl: de helper geeft informatie, instructies en advies. De helper zegt eigenlijk; ‘ik weet wat
jij moet doen en hoe je het moet doen. De ontvanger heeft een complementaire rol, gehoorzamen
meedoen en volgen. (dokters of reclassering bijv.)
Volgende stijl: je hebt aandacht voor wat de ander te zeggen heeft, probeert de ander te begrijpen
en onthoud zich er van om zelf dingen in te brengen (iig tijdelijk). De helper zegt eigenlijk: ’ik
vertrouw op je wijsheid ik blijf bij je en laat je dit op je eigen manier uitzoeken. Bij deze stijl horen
rollen als het voortouw nemen, voorop lopen en uitzoeken.
Gidsende stijl: een vaardige gids zal goed luisteren en zijn expertise aanbieden op de momenten dat
dat nodig is. MGV ligt tussen sturen en volgen in en heeft kenmerken van beiden. Je moet niet te veel
doen maar ook niet te weinig.
Werkwoorden geassocieerd met de communicatiestijlen
Sturende stijl Gidsende stijl Volgende stijl
Beheren Aanbieden Begrijpen
Bepalen Aanwijzen Belang stellen in
Beslissen Assisteren Bijwonen
Besturen Begeleiden Erbij blijven
Commanderen Belichten Innemen
Commando voeren Bemoedigen Inzien
Goedkeuren Beroeren Luisteren
Heersen Inspireren Meegaan met
Leiden Laten zien Permitteren
Leiding nemen Meenemen Present zijn
Managen Motiveren Samen zijn met
Regelen Ondersteunen Samenvatten
(aan) sturen Opwekken Volgen
Verordenen Samenwerken Toestaan
Vertellen Uitlokken Verantwoordelijkheid nemen
Voorop gaan Voorleggen Vertrouwen hebben in
Voorschrijven Wakker maken Waarderen
voorzitten Zorg dragen voor Waarnemen
,De verbeterreflex
Dat wil zeggen dat hulpverleners willen helpen om zaken recht te zetten en de weg te wijzen naar
bijvoorbeeld gezondheid en fitheid. Als ze iemand de verkeerde kant op zien gaan hebben ze de
neiging om ervoor te springen en te roepen ‘stop’.
Het verbetrreflex; het verlangen om te herstellen wat er fout is en mensen zonder aarzelen op het
goede pad te zetten bij voorkeur op een directieve manier.
Ambivalentie
De meeste mensen zijn ambivalent over iets dat ze moeten veranderen. Ze hebben zowel redenen
om wel, als redenen om niet te veranderen. Het is een normaal onderdeel van het proces van
verandering, een stap op weg richting verandering.
‘de weg naar verandering loopt vooral vast op ambivalentie’.
Twee soorten taal door elkaar heen horen is een kenmerk van ambivalentie;
Verandertaal; uitspraken van de persoon zelf ten gunste van verandering.
Behoudtaal; de argumenten van de persoon om niet te veranderen en de status quo te behouden.
Ja, maar.. is het refrein van ambivalentie.
Iemand die ambivalent is heeft de argumenten voor en tegen verandering al lang in huis.
Je doet precies het verkeerde als je als hulpverlener gaat pleiten voor verandering als je cliënt
daartegen in gaat.
De dynamiek in op verandering gerichte gesprekken
De verbeterreflex behelst de opvatting dat je een ander moet overtuigen of overhalen het goede te
doen.
Mensen reageren boos, ongemakkelijk of machteloos wanneer het verbeterreflex wordt ingezet en
kan zelfs leiden dat de cliënt helemaal niet meer wilt veranderen.
Een eerste definitie
Motiverende gespreksvoering is een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen
motivatie en bereidheid tot verandering versterkt
Motivational interviewing is eerst en vooral een gesprek over verandering.
Het primaire doel is om de motivatie voor verandering, de motivatie van de persoon zelf te
versterken.
Kernpunten
Motiverende gespreksvoering is een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands
eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt
De basisstijl van MGV is die van gidsen, dat tussen de sturende en volgende stijl inligt en dat
elementen van beiden bevat
Ambivalentie hoort bij voorbereiden op verandering en kan een kwestie zijn waar iemand
enige tijd in vast zit
Als een helper een sturende stijl gebruikt en vóór verandering pleit tegen iemand die
ambivalent is, dan roept dat bij die ander vanzelf tegengestelde argumenten op
Mensen raken vooral overtuigd van wat ze zichzelf horen zeggen.
Hoofdstuk 2; de spirit van Motiverende Gespreksvoering
,Spirit is de onderliggende gedachte van motiverende gespreksvoering; die mentaliteit en intentie
meenemen.
Er zijn vier onderling samenhangende kernelementen van de spirit van MGV;
- Partnerschap
- Acceptatie
- Compassie en ontlokken
Het zijn geen vereisten voor het beoefenen van MGV.
Partnerschap
Samenwerking is het eerste essentiële kenmerk van de spirit van MGV. MGV wordt gedaan voor en
met iemand. Bij MGV beweeg je met iemand mee, en gesprek is soepel en vloeiend.
MGV is niet een manier om mensen op een misleidende wijze tot veranderen te brengen; het is een
manier om hun eigen motivatie en bronnen voor verandering te activeren.
Het partnerschap karakter van MGV houdt in dat je zowel je eigen ambivalenties in de gaten houdt
als die van je cliënt. Het interpersoonlijke proces van MGV is samenkomen van wensen die, net als bij
elke samenwerking kunnen verschillen.
Soms stel je een vraag, maar de meeste tijd luister je omdat het iemands eigen verhaal is.
Acceptatie
Verwant aan deze spirit van samenwerking is een houding van diepgaande acceptatie van wat de
cliënt inbrengt.
Vier aspecten van acceptatie;
- Absolute waarde
- Accuratie empathie
- Autonomie ondersteunen
- Bevestiging
Absolute waarde
Hier gaat het om het huldigen van de inherente
waarde en mogelijkheden van elk menselijk wezen.
Respect betekent dat je het belangrijk vind dat de ander kan groeien en zich kan ontplooien tot wie
hij is.
Accurate empathie
En een actieve belangstelling voor de belevingswereld van de ander en daadwerkelijke inspanning
deze te begrijpen, de wereld door zijn of haar ogen te zien. Empathie is het vermogen het
referentiekader van een ander te begrijpen, gekoppeld aan de overtuiging dat dat ook de moeite
waard is.
Het is het aanvoelen van de besloten en persoonlijke betekenissen van de interne wereld van de cliënt
als ware het jouwe, zonder ook maar een ogenblik het alsof in karakter verliezen.
Autonomie ondersteunen
Je honoreert en respecteert ieders autonomie waar mensen recht op hebben en in staat zijn tot het
maken van hun eigen keuzes.
Bevestigen
Het gericht zijn op en erkennen van iemands sterke kanten en inzet. Het gaat niet om een
persoonlijke ervaring van waardering, maar om een welbewuste manier van zijn en communiceren.
, Je erkent ieders absolute waarde en potentie als mens, erkent en ondersteunt iemands
onherroepelijke autonomie om zijn of haar eigen weg te kiezen, probeert door accurate empathie
iemands belevingswereld te vatten en bevestigt iemands sterke punten en inspanningen.
Compassie
Compassie hebben houdt in dat je je actief inzet voor het welzijn van een ander, dat je de behoeften
van de ander voorop stelt. Het is je doelbewust inzetten voor het welzijn en de belangen van de
ander.
Ontlokken
De spirit van MGV hanteert een op persoonlijke krachten gericht uitgangspunt, het geen wat mensen
nodig hebben zelf al hebben. Door te ontlokken ga je dat naar boven halen.
Mensen die ambivalent staan ten opzichte van verandering hebben beide argumenten al in zich, de
argumenten voor verandering en die voor behoud van de status quo. Dat betekent dat de meeste
cliënten al voorstemmers voor verandering in hun innerlijke commissie hebben, al beschikken over
eigen positieve beweegredenen voor verandering.
MGV is een persoonsgerichte hulpverleningsstijl om het veel voorkomende probleem van
ambivalentie ten aanzien van verandering aan te pakken.
Enige algemene uitgangspunten van persoonsgerichte zorg
Algemene uitgangspunten voor een persoonsgerichte visie op de zorg;
1. Wij verlenen diensten ten gunste van de mensen die we bedienen. De behoeften van
cliënten hebben voorrang.
2. Verandering is ‘zelfverandering’. Dienstverlening faciliteert de natuurlijke
veranderingsprocessen
3. Mensen kennen zichzelf het best. Er is niemand die meer van ze weet dan zij zelf
4. Het is niet aan ons om de ander te doen veranderen. In werkelijkheid kunnen we dat niet
eens alleen
5. Wij hoeven goede ideeen niet allemaal zelf te verzinnen. Grote kans dat de beste niet van
ons komen.
6. De essentiele benodigdheden om verandering te bewerkstelligen zijn de sterke punten, de
beweegredenen, en de vitale bronnen van de mensen zelf.
7. Dientengevolge vereist verandering een partnerschap, een bundeling van expertise
8. Het is van belang om iemands eigen kijk op de situatie, diens eigen ideeen over wat ndoig is
en hoe het bereikt moet worden, goed te begrijpen
9. Verandering is geen machtsstrijd waarbij we winnen als er verandering optreedt. Een
gesprek over verandering voelt als een dans niet als een worrstelpartij.
10. Motivatie voor verandering wordt niet aangebracht maar ontlokt. Het is al aanwezig en hoeft
alleen maar naar boven gehaald te worden.
11. Wij kunnen de keuze van mensen over het eigen gedrag niet terzijde schuiven. Mensen
nemen hun eigen beslissingen over wat ze wel en niet willen doen en iets ie geen
veranderdoel totdat iemand er zelf voor kiest.
