Leerdoelen van tijdvak 7 (korte uitleg)
7.1 Nieuwe ideeën over samenleven
1. Ontstaan van verlichte ideeën
De verlichte ideeën ontstonden als reactie op het ancien régime, het
systeem van absolute monarchieën en standenmaatschappijen. Verlichte
denkers zoals John Locke en Jean-Jacques Rousseau stelden dat
mensen natuurlijke rechten bezaten, zoals vrijheid en bezit, die losstonden
van de wetgeving van de overheid. Dit leidde tot het idee dat regeringen hun
macht niet alleen ontlenen aan de koning, maar aan de toestemming van de
geregeerden.
2. Verlichte ideeën benoemen
Belangrijke ideeën van de verlichting zijn onder andere de trias politica van
Montesquieu, die pleitte voor de scheiding van de macht in wetgevende,
uitvoerende en rechterlijke macht, en het sociaal contract van Rousseau,
waarin hij zei dat mensen hun macht moesten afstaan aan de overheid in ruil
voor bescherming van hun rechten. Deze ideeën inspireerden veel politieke
hervormingen.
3. Onderwijs en kennisverspreiding
Verlichte denkers hechtten veel belang aan onderwijs en de verspreiding
van kennis, bijvoorbeeld door encyclopedieën en salons waar ideeën
gedeeld werden. Ze geloofden dat rationeel optimisme — het vertrouwen
dat de samenleving verbeterd kan worden door kennis en ratio — een
belangrijke factor was voor vooruitgang en het verbeteren van de menselijke
conditie.
4. Verlicht absolutisme
Verlicht absolutisme is het idee waarbij de monarch absolute macht
behoudt, maar probeert om hervormingen door te voeren die de samenleving
verbeteren. Bijvoorbeeld Karel III van Spanje en Frederik de Grote van
Pruisen probeerden volgens verlichte principes te regeren, maar zonder de
macht van het volk erbij te betrekken.
7.2 Slavernij in de koloniën
1. Slavenhandel en plantagekoloniën
De plantagekoloniën in West-Indië waren afhankelijk van slavernij om de
gewassen zoals suiker en koffie te verbouwen voor de Europese markt. De
opkomst van de plantages leidde tot een groei in de trans-Atlantische
slavenhandel, waarbij miljoenen Afrikanen als slaaf werden vervoerd naar de
koloniën.
2. Complexe samenleving in Suriname
In Suriname ontstond een complexe samenleving door de verschillende
bevolkingsgroepen zoals slaven, inheemse bewoners, en Europese kolonisten.
De slaven hadden weinig rechten en werden gedwongen te werken op de
plantages, terwijl de Europese kolonisten het meeste gezag hadden. Er
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leylder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.