Samenvatting onderwijs en
ontwikkelingspsychologie vanuit het boek
Inhoud
Hoofdstuk 1: introductie......................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: Prenatale ontwikkeling en de pasgeboren periode............................8
Hoofdstuk 3: biologie en gedrag...........................................................................10
Hoofdstuk 4: Theorieën over cognitieve ontwikkeling..........................................12
Hoofdstuk 5: Perceptie, actie en leren in de kinderschoenen...............................16
Hoofdstuk 6: ontwikkeling van taal en symbool gebruik......................................17
Hoofdstuk 7: conceptuele ontwikkeling................................................................20
Hoofdstuk 8: intelligentie en academische vaardigheden....................................21
Hoofdstuk 9: theorieën over sociale ontwikkeling................................................23
Hoofdstuk 10: emotionele ontwikkeling................................................................26
Hoofdstuk 11: hechting tussen ouder en kind en zelfbeeld ontwikkeling.............28
Hoofdstuk 12: familie........................................................................................... 30
Hoofdstuk 13: relaties met leeftijdsgenoten.........................................................33
Hoofdstuk 14: morele ontwikkeling......................................................................35
Hoofdstuk 15: geslachtsontwikkeling...................................................................37
Hoofdstuk 16: conclusies...................................................................................... 39
,Hoofdstuk 1: introductie
Drie belangrijke redenen om de ontwikkeling van kinderen te bestuderen:
1. Het opvoeden van kinderen
Het begrijpen van de ontwikkeling van kinderen kan ouders helpen bij
praktische opvoedingsvragen, zoals wanneer je je kind moet leren lezen of
hoe je met woede-uitbarstingen omgaat.
Onderzoek toont aan dat fysieke straffen zoals slaan woedeproblemen op
lange termijn verergeren, terwijl alternatieven zoals sympathie tonen en
positieve uitlaatkleppen bieden effectiever zijn.
Specifieke programma's, zoals de "schildpadtechniek" voor kleuters,
helpen kinderen hun emoties te beheersen en conflicten op te lossen, met
langetermijnvoordelen.
2. Sociale beleidsvorming
Kennis over kinderontwikkeling helpt bij belangrijke maatschappelijke
kwesties, zoals de invloed van gewelddadige videogames of de
betrouwbaarheid van getuigenissen van jonge kinderen.
Onderzoek toont aan dat gewelddadige videogames agressie licht kunnen
verhogen, maar geen grote oorzaak van agressie zijn.
Wat betreft kindgetuigen in rechtszaken: jonge kinderen zijn betrouwbaar
zolang ze geen suggestieve vragen krijgen. Onderzoek heeft geleid tot
verbeteringen in ondervragingsmethodes om nauwkeurige verklaringen te
verkrijgen.
3. Inzicht in de menselijke natuur
Door kinderen te bestuderen, leren we over de basis van menselijk gedrag
voordat sociale en familiale invloeden een rol spelen.
Er zijn twee benaderingen:
o Nativisten geloven dat kinderen al met aangeboren vaardigheden
worden geboren.
o Empiristen stellen dat kinderen algemene leervaardigheden
hebben die hen in staat stellen om snel kennis op te doen.
Nieuwe methoden maken het mogelijk om de ontwikkeling van kinderen
beter te begrijpen en te verklaren.
Het onderzoek naar kinderontwikkeling biedt zowel praktische voordelen voor
ouders en beleidsmakers als fundamenteel inzicht in de menselijke natuur.
de historische grondslagen van de studie van kindontwikkeling
Historische beschouwingen over kindontwikkeling tonen een continu streven naar
begrip van kinderen om betere opvoeding en maatschappelijke omstandigheden
te bevorderen en om de menselijke natuur te doorgronden.
,Vroege filosofen zoals Plato en Aristoteles legden de basis. Plato benadrukte
discipline en geloofde in aangeboren kennis, terwijl Aristoteles vond dat alle
kennis voortkomt uit ervaring en opvoeding moest worden afgestemd op het
individuele kind. Later pleitten Locke en Rousseau over hoe ouders het best
konden bijdragen aan ontwikkeling: Locke benadrukte discipline en het vormen
van karakter, terwijl Rousseau vrijheid en zelfontdekking centraal stelde.
Sociale hervormingsbewegingen tijdens de Industriële Revolutie wezen op de
negatieve impact van zware kinderarbeid. Onderzoekers zoals de Earl of
Shaftesbury voerden aan dat slechte arbeidsomstandigheden niet alleen
schadelijk waren voor de fysieke gezondheid, maar ook voor het gedrag en de
morele ontwikkeling van kinderen, wat leidde tot vroege arbeidswetten en meer
bewustzijn over kinderrechten.
Darwins evolutietheorie bracht een wetenschappelijke benadering in het
bestuderen van kindontwikkeling. Zijn “babybiografie” van zijn zoon William
illustreerde het nut van systematische observatie. Darwins ideeën, zoals
natuurlijke selectie en aangeboren gedragingen, beïnvloeden moderne studies
over hechting, angst en altruïsme.
Deze historische perspectieven blijven de huidige studie van kindontwikkeling
vormgeven, door zowel filosofische inzichten als wetenschappelijke methoden te
integreren.
De blijvende thema’s in kindontwikkeling
De moderne studie van kindontwikkeling is opgebouwd rond fundamentele
vragen die leiden tot cruciale thema’s. Deze thema’s vormen de kern van het
onderzoek en bieden een kader voor het begrijpen van kindontwikkeling:
1. Hoe beïnvloeden natuur en opvoeding samen de ontwikkeling?
Zowel genetische factoren (natuur) als omgevingsinvloeden (opvoeding)
werken constant samen om menselijke ontwikkeling te vormen.
Bijvoorbeeld, onderzoek naar schizofrenie toont aan dat zowel genetische
aanleg als problematische omgevingen bijdragen aan het ontstaan van de
ziekte. Bovendien heeft epigenetica aangetoond dat ervaringen blijvende
effecten kunnen hebben op genexpressie zonder de DNA-structuur te
veranderen.
2. The Active Child: How Children Shape Their Own Development
Kinderen spelen een actieve rol in hun ontwikkeling door middel van
aandacht, taalgebruik en spel.
Aandacht: Al vanaf de geboorte kiezen baby's bewust waar ze naar kijken.
Ze hebben een voorkeur voor bewegende objecten, geluiden en gezichten,
vooral die van hun moeder, wat sociale interacties bevordert.
Taalgebruik: Kinderen oefenen taal door "crib speech", waarbij ze alleen
praten. Dit helpt hen om taalvaardigheden te ontwikkelen.
Spel: Door te spelen leren kinderen belangrijke lessen. Spelen draagt bij
aan ruimtelijk inzicht, aandacht voor details, en sociale vaardigheden zoals
omgaan met emoties en samenwerken.
, 3. Continuïteit vs. Discontinuïteit in Ontwikkeling
Ontwikkeling kan worden gezien als een continu proces van kleine
veranderingen of als een discontinu proces van abrupte veranderingen.
Continuïteit: Veranderingen verlopen geleidelijk, zoals een boom die
langzaam groeit.
Discontinuïteit: Veranderingen gebeuren plotseling, zoals een rups die in
een vlinder verandert.
Piaget's theorie van cognitieve ontwikkeling illustreert discontinuïteit. Jongere
kinderen (4 jaar) kunnen bijvoorbeeld slechts op één aspect van een probleem
focussen (zoals de hoogte van een glas), terwijl oudere kinderen (7 jaar)
meerdere aspecten kunnen combineren.
4. Mechanisms of Change: Hoe Veranderingen Optreden
Ontwikkeling vindt plaats via gedragsmatige, neurale en genetische
mechanismen:
Gedragsmechanismen: Bijvoorbeeld verbeterde strategieën voor
wiskundige vaardigheden.
Neurale mechanismen: Verbeterde verbindingen tussen
hersengebieden, zoals de frontale cortex en de intraparietale sulcus,
bevorderen aandacht en controle.
Genetische mechanismen: Specifieke genvariaties beïnvloeden
neurotransmitterproductie en aandacht.
Effortful Attention
Definitie: De vrijwillige controle van emoties en gedachten, zoals het
onderdrukken van impulsen, emotiebeheersing en focus.
Mechanismen:
o Intensieve hersenactiviteit in het limbisch systeem, de anterior
cingulate cortex en de prefrontale cortex.
o Omgevingsfactoren (zoals armoede) en genetica beïnvloeden de
ontwikkeling.
o Onderzoek toont aan dat oefeningen en training de hersenactiviteit
en aandacht verbeteren.
Slaap en Leren
Jonge kinderen (tot 18 maanden): Slaap bevordert leren van algemene
patronen.
Oudere kinderen (24 maanden en ouder): Slaap ondersteunt specifiek
leren en details.
Theorie: Het hippocampus-cortex systeem verwerkt zowel algemene als
specifieke informatie tijdens slaap.
