, Ik heb de organisatie anoniem moeten maken, maar iedereen in Nederland kent deze. Er staan alleen nogal
gevoelige info in dus vandaar.
Voorwoord
In de zomer van 2024 startten we als onderzoekers met het onderzoeksproces. We moesten veel
werk verzetten om duidelijk te krijgen welk onderzoeksontwerp relevant en interessant was om
te onderzoeken.
X, die al geruime tijd bij HULPVERLENINGSORGANISATIE werkt, gaf aan dat haar werkgever zich
beschikbaar stelde om het afstudeeronderzoek binnen de HULPVERLENINGSORGANISATIE uit te
voeren.
Binnen HULPVERLENINGSORGANISATIE zijn de toezichthouders vanaf 2022 getraind in
motiverende gespreksvoering.
In gesprek met beleidsmedewerker X en unitmanager X, van toezichtunit X, kwam naar voren dat
er behoefte was om te onderzoeken in hoeverre motiverende gespreksvoering ook toepasbaar
is in de samenwerking met andere professionals. Er bleek nieuwsgierigheid te zijn naar de
mogelijkheid het motiverende-gespreksvoering-gedachtegoed te verbreden naar andere taken van
de toezichthouder.
We hebben ons de principes van motiverende gespreksvoering eigen gemaakt. Ook hebben we
genomen van de werkwijze van HULPVERLENINGSORGANISATIE. We hopen met ons onderzoek
bij te dragen aan een stukje verdieping en eventuele verbreding van de toepassing van
motiverende gespreksvoering binnen HULPVERLENINGSORGANISATIE. Daarnaast hopen we door
dit onderzoek iets te kunnen zeggen over succesfactoren in de samenwerking tussen
professionals.
Het onderzoek uitvoeren was geen gemakkelijke klus. Het heeft veel energie en tijd gekost. We
zijn dan ook dankbaar dat nu het eindresultaat voor u ligt.
Deze klus was niet mogelijk geweest zonder een aantal belangrijke personen. In de eerste plaats
willen we HULPVERLENINGSORGANISATIE, x bedanken, voor het mee vormgeven van deze
interessante en leerzame opdracht. We willen x in het bijzonder bedanken voor haar bereidheid
ons te steunen in dit afstudeerproces. Haar vooruitstrevendheid en doelgerichtheid hebben
bijgedragen dat het mogelijk was, binnen het soms krappe tijdspad, onze onderzoeksdoelen te
halen. Waarvoor dank.
Ook willen we X, docent aan de Viaa bedanken voor zijn begeleiding en kritische blik op het
onderzoeksproces en product. Zijn steun en feedback hebben ons telkens weer goed gedaan.
Verder willen we alle medewerkers van HULPVERLENINGSORGANISATIE, van de toezichtunits X
en X bedanken die hebben meegewerkt aan dit onderzoek, door middel van de interviews. We
hebben beseft dat we een beroep hebben gedaan op hun kostbare tijd. Het enthousiasme
waarmee de medewerkers hebben meegewerkt, was inspirerend en maakte ons zelf ook weer
enthousiast.
Tot slot willen we familie en vrienden, maar in het bijzonder onze partners, die ons de laatste
maanden tijdens het afstudeerproces, mee overeind hebben gehouden, bedanken voor hun niet
aflaatbare steun. Zonder hun steun, liefde en incasseringsvermogen hadden we het niet gered.
, Samenvatting
Motiverende gespreksvoering wordt door X gebruikt in de gesprekken met cliënten om te
komen tot een goede samenwerkingsrelatie, waarbij de cliënt komt tot gedragsverandering.
Naast het werken met cliënten, is het samenwerken met andere professionals en met
opdrachtgevers een belangrijk onderdeel van het HULPVERLENINGSORGANISATIEswerk.
De behoefte van HULPVERLENINGSORGANISATIE, x kenmerkte zich door nieuwsgierigheid, naar
een mogelijke bredere inzet van de motiverende gespreksvoering. Zij wilde de mogelijkheid
laten onderzoeken of deze motiverende gespreksvoering ook toepasbaar is in
samenwerkingsrelaties. De aanname bestond dat motiverende gespreksvoering ook in
samenwerking met andere professionals toegepast kon worden en dat dit kon leiden tot een
meer vruchtbare samenwerking. De professionaliteit van de Xzou door het bewuste gebruik van
deze gespreksvoering kunnen toenemen, waarmee de professionaliteit van het beroep zou
worden bevorderd.
De vraagstelling bij dit onderzoek luidt:
In hoeverre wordt motiverende gespreksvoering gebruikt door samewerkende partners en kan
dit bijdragen aan optimale samenwerking?
Dit rapport is tot stand gekomen na het analyseren van literatuur over motiverende
gespreksvoering, de werkwijze bij HULPVERLENINGSORGANISATIE, succesfactoren bij
samenwerking tussen professionals en de professionaliteit van de
HULPVERLENINGSORGANISATIEswerker.
Daarnaast zijn er interviews gehouden met de toezichthouders van de units X en X. Vanuit de
literatuurstudie en de resultaten uit de interview is een zo volledig mogelijk antwoord gegeven
op de vraagstelling van dit onderzoek. Om alvast een indruk te geven van de verdere inhoud van
het rapport, volgt hier een korte samenvatting.
Uit de resultaten van het onderzoek is gebleken dat motiverende gespreksvoering niet als
zodanig wordt toegepast in de samenwerking met andere professionals. Er kan worden gesteld
dat de toezichthouders wel aspecten van motiverende gespreksvoering in de samenwerking met
andere professionals gebruiken, maar dit geen motiverende gespreksvoering noemen. De
meeste toezichthouders geven aan nog nooit over de bredere toepassing van motiverende
gespreksvoering te hebben nagedacht. Daarnaast blijkt de kennis en de vaardigheden die bij
motiverende gespreksvoering horen, te zijn weggezakt bij de meeste toezichthouders.
De toezichthouders werden door het meewerken aan dit onderzoek bewust van de mogelijkheid
om motiverende gespreksvoering niet alleen in het werken met de cliënt te gebruiken, maar ook
in het werken met andere professionals. Ze werden uitgedaagd na te denken over hun houding
in samenwerkingsrelaties. De meeste toezichthouders gaven aan dat de basishouding van
motiverende gespreksvoering bruikbaar is in de samenwerking met de andere professional. De
basishouding die werd genoemd bestaat uit echtheid, empathie, meebewegen met weerstand
en erkenning van de organisatie/samenwerkingspartner.
De toezichthouders gaven verder aan dat motiverende gespreksvoering gedragsverandering als
doel heeft. In de samenwerking met de andere professional is er geen sprake van een doel als
gedragsverandering.
Er wordt uitgegaan van gelijkwaardigheid, deskundigheid en bereidheid tot samenwerken,
,vanuit professionaliteit. Daarom vinden de toezichthouders motiverende gespreksvoering een
minder toepasbare term en niet als geheel toe te passen bij de samenwerking met andere
professionals.
De aanname bestond dat motiverende gespreksvoering ook in samenwerking met andere
professionals toegepast zou kunnen worden en dat dit zou kunnen leiden tot een meer
vruchtbare samenwerking. De professionaliteit van de toezichthouder zou door het bewuste
gebruik van deze gespreksvoering kunnen toenemen, waarmee de professionaliteit van het
beroep zou worden bevorderd.
Uit de resultaten is gebleken dat motiverende gespreksvoering niet als zodanig wordt
toegepast in de samenwerking met andere professionals. Gesteld kan worden dat het vooral
gaat om de basishouding van motiverende gespreksvoering. Deze basishouding houdt in:
empathie, erkenning, meebewegen met weerstand en echtheid. De vraag is echter of de term
motiverende gespreksvoering bruikbaar is in de samenwerking met andere professionals.
Uit het onderzoek komt naar voren dat de kennis en vaardigheden van motiverende
gespreksvoering zijn weggezakt. Een opfriscursus of een verdiepingstraining is daarom
aanbevolen.
Daarnaast kan gesteld worden dat het van belang is dat er bij de HULPVERLENINGSORGANISATIE
een veilig leerklimaat heerst waarbinnen de toezichthouders open durven en kunnen staan om
naar zichzelf te kijken, te reflecteren op hun handelen naar zowel de cliënt, als op het
samenwerken met de andere professionals en waar sprake is van het geven en ontvangen van
gestructureerde collegiale feedback. Vanuit de literatuur komt naar voren dat deze aanpak een
belangrijke succesfactor is in het samenwerken tussen professionals.
De samenwerkingsvaardigheden waarover een toezichthouder dient te beschikken, mogen meer
aandacht krijgen binnen het werken aan de professionalisering van de
HULPVERLENINGSORGANISATIEswerker. De toezichthouder dient te beschikken over een ‘sociaal
repertoire’ met ogenschijnlijk strijdige elementen: flexibel én vasthoudend, informele relaties én
weerbaar, er gezamenlijk uit willen komen én eigen belangen vasthouden. (Mastenbroek, 2023)
Over deze vaardigheden beschik je niet zomaar. Hier dient aan gewerkt te worden. Oefening
baart immers kunst.
De toezichthouders van de units X en X gebruiken deelaspecten van motiverende
gespreksvoering in de samenwerking met andere professionals. De deelaspecten die
toezichthouders hierbij inzetten zijn: empathie, echtheid, erkenning en meebewegen met
weerstand. We kunnen echter geen eenduidige uitspraak doen of motiverende gespreksvoering
bijdraagt aan de samenwerking met andere professionals.
,
,
