Samenvatting
Samenvatting BVJ - VWO6 Biologie Hoofdstuk 14 Waarnemen
Zelfgemaakte toetsvragen over de lesstof van heel hoofdstuk 14 BVJ
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
👀Hoofdstuk 14; Waarnemen
Paragraaf 1
Wat zijn zintuigcellen
Dat zijn gespecialiseerde cellen die reageren op een specifieke prikkel, de adequate prikkel.
Wat registreren de evenwichtszintuigen in je oren
Welke bewegingen je hoofd maakt
Beide evenwichtszintuigen bestaan uit een centraal deel, het vestibulum, en drie halfcirkelvormige kanalen.
Deze drie kanalen staan in drie vlakken loodrecht op elkaar langs een x-, y-, en z-as. Het vestibulum en de
halfcirkelvormige kanalen zijn gevuld met een vloeistof: endolymfe. Over de stand van je hoofd t.o.v. de
zwaartekracht en over een rechtlijnige versnelling krijg je informatie uit twee kleine zintuigorgaantjes in het
vestibulum: de maculae.
Over de stand van je hoofd t.o.v. de zwaartekracht en over een rechtlijnige versnelling krijg je informatie uit
twee kleine zintuigorgaantjes in het vestibulum: ??????
De maculae en cupulae
De haarcellen (zintuigcellen) in een macula steken met lange cillien (zintuigharen) in een geleilaag met daar
bovenop een laagje kalksteentjes. De massa van de kalksteenstjes maakt ze gevoelig voor de zwaartekracht.
Ook krijgt de geleilaag er een zekere traagheid door. Dat merk je als je een beweging start of juist stopt. De
cillien buigen daarbij in een bepaalde richting, informatie die de haarcellen doorgeven aan de hersenen.
Maculae reageren alleen op een verandering in de snelheid
Informatie over draaibewegingen van je hoofd, komt uit welke deel van de evenwichtsorgaan"?
Die komt uit de drie halfcirkelvormige kanalen.
Wat registreren de drie halfcirkelvormige kanalen?
Deze kunnen draaiingen in drie richtingen registreren: ja-knikken(bovenkanaal), hoofd van links naar rechts
naar de schouder laten zakken (nou-ja schudden, achterkanaal) en nee schudden (zijkanaal)
Elk kanaal heeft aan de basis een knobbel met daarin haarcellen met lange cillien. Die cilien steken in een
geleiachtige massa, de cupula, die vrij heen en weer kan bewegen met de endolymfe. Bij elke draaiing van je
hoofd bewegen de kanalen mee, maar door de traagheid van de vloeistof beweegt de endolymfe niet direct
Hoofdstuk 14; Waarnemen 1
, mee. De cilien buigen en de haarcellen sturen impulsen naar het evenwichtscentrum in de hersenstam: je neemt
waar dat je hoofd beweegt.
Wat zijn mechanoreceptoren?
Dat zijn receptoren die gevoelig zijn voor een mechanische prikkel, zoals het buigen van de cilien.
Voorbelden van een mechanoreceptor zijn de zintuigcellen in de cupulae en de maculae
Hoe noemen we de receptoren die reageren op temperatuurverandering?
Thermoreceptoren
Hoe noemen we de receptoren die op bepaalde stoffen reageren?
Chemoreceptoren
Hoe noemen we receptoren die reageren op licht in het oog?
Fotoreceptoren
Een adequate prikkel leidt in de cel tot een verandering van de membraanpotentiaal, door het openen van
ionpoorten. Bij mechanoreceptoren gebeurt dit onder invloed van vormverandering van het celmembraan, bij
thermoreceptoren is de oorzaak een warmtegevoelig eiwit. Chemoreceptoren en fotoreceptoren doen het
anders. Bij hen spelen, net als bij hormonen, een signaalcascade en een secundaire boodschapperstof een rol
Receptorcellen hebben een rustpotentiaal. Een adequate prikkel leidt in de cel tot een verandering van de
membraanpotentiaal, door het openen van ionpoorten. Bij mechanoreceptoren gebeurt dit onder invloed van
vormverandering van het celmembraan, bij thermoreceptoren is de oorzaak een warmtegevoelig eiwit.
Chemoreceptoren en fotoreceptoren
doen het anders. Hoe gebeurt het bij hen dan?
Bij hen spelen, net als bij hormonen, een signaalcascade en een secundaire boodschapperstof een rol. De
secundaire boodschapperstof bindt aan doelwitmoleculen op de ionpoorten, die daardoor open of dicht gaan.
Is de prikkeldrempel bereikt, dan vindt een volledige depolarisatie plaats. Dat opent Calcium poorten. Calcium
ionen stromen naar binnen en de receptorcellen lozen een exciterende neurotransmitter in een synaps met
een sensorisch neuron. De hoeveelheid neurotransmitter die vrijkomt, bepaalt de impulsfrequentie die
ontstaat in het sensorische neuron. Deze frequentie geeft informatie over de sterkte van de prikkel. Vaak
heeft een sterkere prikkel een hogere impulsfrequentie tot gevolg
Zijn pijnreceptoren zintuigcellen?
Hoofdstuk 14; Waarnemen 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper UtkuOzmen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59804 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen