Deze uitgebreide samenvatting bevat de belangrijkste leerpunten uit Portaal (hoofdstukken 5, 6, 7 en 10) en Basiskennis Taalonderwijs (hoofdstukken 5, 6, 7 en 9). De samenvatting is ideaal voor studenten die zich voorbereiden op toetsen in het vakgebied taalonderwijs. Het biedt een helder en beknop...
Kennistoets taal 2 – Portaal en Basiskennis
Basiskennis taal
Hoofdstuk 5 – Beginnende geletterdheid
De vaardigheid om je in een geletterde samenleving te kunnen redden,
noemen we ook wel functionele geletterdheid.
In de ontwikkeling van de geletterdheid kunnen we drie fasen
onderscheiden:
1. Ontluikende geletterdheid: betrekking op de ontwikkeling van
geletterdheid in de voorschoolse periode van 0 tot 4 jr. Hierin
hebben ouders/opvoeders een belangrijke rol.
2. Beginnende geletterdheid: in de groepen 1 tot 3 van de basisschool.
De meeste kinderen hebben al kennis opgedaan d.m.v. voorlessen,
taalspelletjes stempelen etc.
3. Gevorderde geletterdheid: in de periode na groep 3. De twee
belangrijke punten bij gevorderd lezen zijn; begrijpend lezen en
stellen.
Ontwikkeling geletterdheid
Een belangrijke rol bij de taalontwikkeling speelt het metalinguïstisch
bewustzijn. Dat is het vermogen om na te denken over de vorm en het
gebruik van taal en onbewust kennis over de regels in de taal te
verwoorden.
Fasen in de spontane schrijfontwikkeling:
1. Het tekenen van woorden; het kind maakt geen onderscheid tussen
schrijven en tekenen, maar weet al wel dat je woorden op papier
kunt zetten.
2. Het krabbelen van nog niet herkenbare letters; een kind heeft
ontdekt dat voor schrijven abstractere tekens worden gebruikt.
3. Het schrijven van letterachtige vormen of letters; het kind heeft
ontdekt dat woorden opgebouwd zijn uit letters.
4. Het weergeven van woorden door één of enkele letters; het kind
heeft enige kennis van de klank-letter-koppeling. Vaak gebruiken
kinderen de beginklank of alleen medeklinkers.
5. Invented spelling; kinderen schrijven de woorden op zoals ze die
horen.
Pseudolezen = het imiteren van het voorleesgedrag van de ouder en het
weergeven van een verhaal aan de hand van de plaatjes.
Bij pseudolezen zijn de volgende leesgedragingen te onderscheiden:
- Commentaar geven op plaatjes;
- Het volgen van het verhaal op de plaatjes;
- Een verhaal weergeven in dialoogvorm;
- Een verhaal weergeven in monoloogvorm;
- Een verhaal weergeven in een mengeling van spreektaal en
schrijftaal;
- Het memoriseren van teksten.
, Spontaan lezen = het decoderen van de tekst, opzoek gaan naar bekende
woorden of letters.
We onderscheiden de volgende drie fasen:
1. Globaal lezen van bekende woorden
2. Lezen door analyse van bekende woorden
3. Zelfstandig lezen van nieuwe woorden
Auditieve vaardigheden
- Auditieve objectivatie de vaardigheid om te reflecteren op de
klankvorm van een woord.
- Auditieve discriminatie de vaardigheid om overeenkomsten en
verschillen tussen klanken of woorden te kunnen vaststellen.
- Auditieve analyse de vaardigheid om in een woord verschillende
fonemen te onderscheiden (hakken).
- Auditieve synthese het vermogen om losse klanken samen te
voegen tot een woord (plakken).
- Temporeel ordenen een kind moet klanken of woorden in een
bepaalde volgorde onthouden. Bij langere woorden kan dit lastig zijn,
omdat kinderen dan vergeten zijn welke klank aan het begin van het
woord stond.
- Klankpositie bepalen het aangeven van een klank in een woord.
Fonologisch bewustzijn = het vermogen om te kunnen reflecteren op de
klankvorm van de taal.
Fonemisch bewustzijn = het besef dat woorden uit fonemen zijn
opgebouwd.
Fonemen = klanken die dor een letter of een combinatie van letters
worden weergegeven.
Visuele vaardigheden
- Visuele discriminatie het zien van verschillen en overeenkomsten
tussen afbeeldingen, letters of woorden. Richting-vormconstantie
p/d/b/u/n.
- Visuele analyse de vaardigheid om binnen een woord
afzonderlijke grafemen te onderscheiden.
- Visuele synthese het samenvoegen van grafemen. Het hardop
verklanken van letters helpt hierbij.
- Spatieel ordenen leesrichting aanhouden, van links naar rechts.
- Letterpositie bepalen het aangeven op welke plaats een letter in
een woord te vinden is.
Grafeem = een letter of een lettercombinatie die naar een foneem
verwijst.
Kennis van begrippen = is een aparte deelvaardigheid bij het lezen. Denk
hierbij aan instructiebegrippen.
Elementaire leeshandeling
1. Van links naar rechts koppelen van fonemen aan grafemen.
- Werken volgens de leesrichting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper semvdr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.
