Samenvatting de gezonde mens in relatie (filosofie, psychologie, seksuologie)
0 keer verkocht
Vak
De gezonde mens in relatie
Instelling
Karel De Grote College (Nijmegen)
Samenvatting van de gezonde mens in relatie gebasseerd op informatie uit de powerpoints en de cursus. Dit houdt in filosofie, psychologie en seksualiteit, relatie en intimiteit.
Filosofie
1. Hoe kan je filosofie inleiden?
Socrates: de wijze persoon is de persoon die weet dat hij eigenlijk niets
weet. Je kunt iets ‘snappen’ zonder dat je eigenlijk echt iets weet. Bvb het
gebruik van een telefoon, je snapt hoe je dit gebruikt zonder dat je echt
snapt hoe je iemands stem kan horen door een telefoon heen.
Door mensen kritisch te laten nadenken of kritische vragen stellen heeft
als risico om frustraties met zich mee te brengen omdat deze persoon in
twijfel getrokken wordt of realisatie heeft dat hij het niet weet.
Een historische inleiding in de filosofie is een inleiding in de ‘afgewerkte’
filosofie. Dit geeft aanleiding tot kennis, gaat ervan uit dat we niet zelf
moeten filosoferen maar kennis moeten krijgen van andermans
gedachtegoed en maakt niet noodzakelijk begerig naar wijsheid.
Er heersen altijd meerdere filosofieën waar we per definitie door worden
beïnvloed en waar we vaak niet over na denken.
Inleiding in filosofie is een combinatie van historische inbreng van grote
filosofen en een poging om aan te zetten tot zelf filosofische vragen te
stellen.
2. Wat mag dat dan wel zijn, filosofie?
Filo (liefde) sofos (wijsheid): filosofie = liefde voor de wijsheid.
Filosofie kan inhoudelijk over van alles en nog wat gaan (taal, sport,
muziek, logica, ethiek, metafysica). Maar niet alles is filosofie! Filosoferen
vertrekt vanuit een bepaalde begeerte (sterke wens of hunkering) naar
wijsheid, niet naar kennis. Filosoferen gaat ook op een bepaalde manier
om met de verwondering en moet aan een aantal karakteristieken
voldoen:
persoonlijk karakter
mythisch oorsprong
kritisch karakter
historisch-relatief karakter.
“Het materieel object van de wijsbegeerte is de totaliteit van al wat is. Het
formeel object, de wijze waarop de wijsbegeerte hiermee omgaat, zou je
dan kunnen typeren vanuit de verwondering.” -> het materieel object =
de inhoud, hetgeen dat bestudeert gaat worden. Wijsbegeerte = filosofie.
Het formeel object = de manier waarop dit onderzocht wordt.
3. is filosofie persoonsafhankelijk?
,Filosoferen is een strikt persoonlijke bezigheid: je kan niet iemand anders
voor je laten denken en elk persoon heeft een ander interessegebied dus
zal zich inhoudelijk over andere zaken verwonderen en nadenken.
Hoewel filosoferen persoonlijk is, is het niet individualistisch: filosoferen is
geen op zichzelf getrokken bezigheid en draagt altijd een sociale stempel,
je denkt altijd over iets. Persoonlijk = een keuze maken en rekening
houden met andere en met relaties tot andere mensen en je luistert naar
andere mensen. Individualistisch = een keuze maken zonder rekening te
houden.
Dialogaal karakter, je confronteert jouw denken aan het denken van
anderen en aan de werkelijkheid.
4. Waaruit vertrekt het filosoferen?
Filosoferen begint nooit uit het niets, aan het filosofisch denken gaan
mythes vooraf. In een historisch wereldbeeld:
Een vaste natuurwetmatigheden: natuur is onvoorspelbaar
Mensen zijn niet autonoom, maar een speelbal van Goden
Veelheid van Goden
Wereld wordt niet rationeel verklaard door wereld
Uit de historische mythes ontstaat filosofie, dit start de zoektocht naar de
rationele verantwoording van de levenswereld. Tot de 17e eeuw valt alles
onder filosofie, pas later wordt er onderscheid gemaakt tussen
verschillende wetenschappelijke takken.
Een hedendaagse mythe in ruime zin is de levensvisie, de wereldvisie die
in een leefwereld (monde vecu) heerst, waarover nog niet rationeel,
logisch en reflexief is nagedacht en hoeft niks te maken te hebben met
Goden.
Een ander woord voor mythe is veronderstelling, vooroordeel of
vanzelfsprekendheid. Mythes leiden ons in een cultuur van
vanzelfsprekendheden en in mythes hoor je de geest van de tijd en het
volk.
Uit hedendaagse mythes ontstaat filosofie: dit revolteert tegen tirannieke
‘algemene meningen’, zal de mythes in vraag stellen en zoekt naar
rationele, reflexieve en logische verantwoording met meerdere mogelijke
antwoorden.
5. Keurt filosofie alles af?
Kritisch = oordelend, niet afkeurend of twijfelend. Filosofie scheidt zich af
van de mythen en maakt onderscheid tussen vanzelfsprekendheid en
verantwoording. Ook bevraagt filosofie de gevestigde meningen in de
leefwereld op hun fundament, de fundamenten en methoden van de
,exacte wetenschappen en de fundamenten en methoden van filosofie zelf.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen welke informatie je wel kan
vertrouwen en welke niet.
Socrates is het proto-type van de criticus omdat hij degene was die in het
oude Griekenland vragen ging stellen aan mensen op markten. Door
mensen vragen te stellen kunnen zij een afwijkend oordeel krijgen.
6. Is filosofie aan de tijd gebonden?
Filosofie heeft een historisch- relatief karakter want het stelt de heersende
mythes kritisch in vraag (en deze zijn tijdsgebonden) en er bestaan dus
andere dominante filosofische onderwerpen in verschillende tijden. (in de
middeleeuwen vooral theologisch, christelijk en nu vooral technologie en
literatuur).
Verder maakt filosofie ook gebruik van de kennis die in de tijd heerst
(abortus wordt nu anders op gekeken van in de tijd van Aristoteles).
Filosofie overstijgt de tijd want een deel van de filosofische vragen worden
nog steeds binnen de filosofische discipline gesteld (zin van het leven).
Sommige, oorspronkelijke filosofische, vragen behoren nu aan een andere
discipline toe (hoe is de wereld ontstaan). De begeerte naar de wijsheid is
hetzelfde gebleven, in het proberen te begrijpen overstijgt de filosofie de
tijd.
7. Begin en beginsel van filosoferen
“Verwondering is het staren in een wereld die tot voor kort een andere
wereld was en nu de eigen wereld blijkt te zijn of omgekeerd. Zij ontstaat,
zoals men gewoonlijk zegt, uit de tegenstelling tussen het gewone en het
ongewone.” (denken dat je onsterfelijk bent en dat dat toch niet blijk te
zijn).
Verwondering overkomt ons als het ongewone gewoon blijkt te zijn, als we
het ongewone ineens toch kunnen verklaren en begrijpen. Dat moment in
die schommeling tussen ongewoon-gewoon is de verwondering. Ditzelfde
gebeurt als het gewone zijn ongewone kant laat zien en we het ineens niet
meer begrijpen. De verwondering geldt dan als een begin, als een
startpunt om op onderzoek uit te gaan. Dit startpunt heeft filosofie
gemeen met elke andere wetenschappelijke discipline.
Filosofie is een radicaliseren van de verwondering. De verwondering is
voor filosofie zoals de wortels zijn voor een boom: zonder wortels sterft de
boom, als je verwondering doodt, doodt je de filosofie.
, Bij filosofie is de verwondering, naast het begin ook het beginsel
(principe). We streven vaak naar een eenduidig antwoord, dit is bij de
filosofie niet zo omdat het niet draait om juist of fout maar om meerdere
ware antwoorden.
Filosofie wenst de verwondering niet te boven komen door eenduidige
antwoorden. “Want wijsbegeerte is niet de vrucht van het bezit van een
bepaalde kennis.[…] Eerder is zij een hardnekkige onwetendheid, zoals bij
Socrates, de kunst om het institutionele en zeker weten te voorkomen.”
8. Wat overkomt de mens als hij zich verwondert?
Crisis: “Verwondering is een crisis en heeft de gevaren van een crisis. Een
crisis is een de mens overkomende noodzaak de structuur van zijn bestaan
te herzien en zich vanuit zijn geslotenheid in een grotere openheid te
oriënteren.”
Ver-wonde-ring: als je jou verwondert, loop je een wonde op in het
wereldbeeld, de levensvisie waar je voorheen altijd als vanzelfsprekend
vanuit ging. Dit kan als pijnlijk ervaren worden.
Ver-wonder-ing: doordat jouw verwondering een wonde slaat in jouw
wereldbeeld, ontstaat er een ruimte, een openheid. In deze openheid kan
je jezelf opnieuw oriënteren en kunnen er nieuwe ideeën geboren worden
in je. Een geboorte noemen we een wonder.
9. Waarom is er iets, veeleer dan niets?
Er is altijd iets. De verwondering over de ervaring dat er nooit ‘niets’ is
geeft aanleiding tot een onderzoek naar de reden van het bestaan.
Waarom is er iets in plaats van niets?
Type antwoord theïsme: de reden van het bestaan van een werkelijkheid
is omdat ze gewild werden door God. Monotheïsme: de werkelijkheid
bestaat omdat deze gewild wordt door God (Christendom, Jodendom,
Islam). Polytheïsme: de werkelijkheid bestaat omdat ze gewild is door
meerdere Goden (Hindoeïsme, oude Griekse goden). God geeft zin aan ons
bestaan.
Type antwoord atheïsme: er is geen reden voor het bestaan, God bestaat
niet, niets heeft ons gewild. Het bestaan is op zich absurd, toeval en
zinloos (mens kan wel zin geven aan zijn leven maar is niet meegekregen
bij geboorte).
Type antwoorde agnosticisme: we kunnen als mens geen antwoord
formuleren op de vraag waarom is er iets, veeleer dan niets omdat ons
menselijk kenvermogen onbekwaam is om hier een antwoord op te geven,
omdat het niet fysisch waarneembaar is. God kan bestaan, of niet bestaan
maar we kunnen dat niet weten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elyneverdult. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.
