Praktische Economie VWO Katern 8 Conjunctuur en economisch beleid samenvatting. Al het eindexamenstof van de module staat hier in. Duidelijke samenvatting met goede voorbeelden. Perfect voor je examen/toets.
K8 Conjunctuur en economisch beleid
1. De conjunctuurbeweging
1.1 De economische conjunctuur
Om de beweging van de economie inzichtelijk te maken, bekijken we de reële economische
groei: de procentuele verandering van jaar tot jaar van het reële bruto binnenlands product
(bbp).
De reële economische groei heet ook wel de conjunctuur: de groei van het bbp
gecorrigeerd voor de inflatie. Zie bron 1 pagina 7. Als de conjunctuurlijn boven de x-as ligt,
groeit de economie. Conjunctuurbeweging: golfbeweging van de reële economische groei.
De rode lijn is de trendmatige groei: de gemiddelde groei over de afgelopen tien jaar. De
trendmatige groeilijn wordt ook aangeduid als het langetermijngroeipad van de economie.
Je spreekt van hoogconjunctuur als de economie sterker groeit dan de trendmatige groei.
In een tijd van hoogconjunctuur geven consumenten gemakkelijk geld uit. Als de economie
minder sterk groeit dan de trendmatige groei spreken we van laagconjunctuur. Hier geven
consumenten niet snel geld uit en verkopen bedrijven hun producten moeilijk.
Economische recessie: als de economie twee kwartalen achter elkaar krimpt
Economische depressie: als de economie drie kwartalen of meer achter elkaar krimpt.
De conjunctuurbeweging heeft drie kenmerken:
- De beweging is onregelmatig en niet te voorspellen.
- De meeste macro-economische variabelen vertonen dezelfde conjunctuurbeweging.
- De beweging verloopt tegengesteld aan het aantal werklozen.
Onregelmatigheid
De conjunctuurlijn is moeilijk te voorspellen. Econometrie: onderdeel van de economische
wetenschap dat economische verschijnselen meet en voorspelt.
Om de conjunctuur op korte termijn te voorspellen, wordt gebruikgemaakt van conjunctuur-
indicaten. Dit zijn macro-economische variabelen waarvan de waarde eerder bekend is dan
die van het bbp. Ze geven een indicatie van de omvang van het toekomstige bbp.
Om gemakkelijk inzicht te krijgen van de economische conjunctuur heeft het CBS een
hulpmiddel ontwikkelt: de conjunctuurklok. Deze klok verdeeld de stand van de conjunctuur
in vier categorieën: hoogconjunctuur met een dalende of stijgende conjunctuurbeweging, en
laagconjunctuur met een stijgende of dalende conjunctuurbeweging.
Procyclische conjunctuurbeweging
De conjunctuurlijn is gebaseerd op het bbp. Omdat de conjunctuurbeweging de gehele
economie omvat, worden alle macro-economische variabelen erdoor beïnvloed, zoals het
inkomen van consumenten, de bedrijfswinsten en het aantal huizen dat wordt verkocht.
Macro-economische variabelen die hetzelfde patroon vertonen als de conjunctuurlijn, zoals
consumptie, zijn procyclisch: hun verandering door de tijd volgt de conjunctuurbeweging.
Anticyclische conjunctuurbeweging
Macro-economische variabelen die een tegengesteld patroon vertonen met de
conjunctuurlijn, zoals het werkloosheidpercentage, zijn anticyclisch: hun verandering door
de tijd is tegengesteld aan de conjunctuurbeweging. Bij een tijd met hoogconjunctuur, daalt
het aantal werklozen. (Er is meer vraag naar producten, dus meer vraag naar arbeid.)
, 1.2 De stand van de economie
Als mensen ontslagen worden, worden zij onvrijwillig werkloos. Als mensen ontslag
nemen, worden ze vrijwillig werkloos. In goede tijden, hoogconjunctuur, stijgt de vraag
naar arbeid. In slechte tijden, laagconjunctuur, loopt de werkloosheid op.
Een stijgende werkloosheid heeft als eerste gevolg dat de overheid meer uitkeringen moet
verstrekken, daardoor stijgen de overheidsuitgaven. Ten tweede dalen zowel de directe
belastingopbrengsten (loonbelasting) als indirecte belastingopbrengsten (btw en accijnzen).
Hierdoor dalen de overheidsinkomsten. De kans op een financieringstekort neemt toe.
Een financieringstekort beperkt de mogelijkheden van de overheid.
De hoogte van inkomensoverdrachten, zoals de bijstands- en AOW- Inflatie is een algehele stijging
van het prijspeil, voor hetzelfde
uitkeringen, is gebaseerd op een algemeen aanvaard sociaal
geld kan je minder kopen.
minimum: het minimale inkomen dat nodig is om van rond te kunnen
komen. Vanwege inflatie stijgt de nominale waarde van dit sociale De nominale waarde is
minimum. Een uitkering is waardevast als deze meestijgt met de de waarde die vermeld staat op
inflatie. De koopkracht van de uitkering blijft dan gelijk. In tijden van een munt of op een
verhandelbaar waardepapier
laagconjunctuur kan de overheid geen waardevaste uitkeringen
zoals een aandeel of obligatie.
garanderen, daar is geen geld voor.
Het reële loon is het loon
In goede tijden is er veel werk, door de krapte op de arbeidsmarkt uitgedrukt in de hoeveelheid
zullen de lonen stijgen, deze loonstijging overtreft het goederen die ermee gekocht
inflatiepercentage: het reële loon neemt toe zodat de koopkracht stijgt. kan worden.
Door een dalende werkloosheid worden er minder uitkeringen
uitbetaald en komt er meer loonbelasting binnen. In goede tijden kan de overheid de
uitkeringen verhogen met het inflatiepercentage. Een uitkering is dan welvaartsvast. Hierbij
delen mensen met een sociale uitkering de toegenomen welvaart.
Met de conjunctuur beweegt ook het consumentenvertrouwen en het producenten-
vertrouwen in de economie.
De conjunctuurbeweging heeft ook invloed op de internationale handel. Als de vraag van
bedrijven en gezinnen daalt, daalt de import van Nederland, en verkoopt het buitenland
minder producten aan ons. Op deze manier heeft de conjunctuur in het ene land invloed op
de conjunctuur in het andere land.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CeliaO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
