Dit document bevat een samenvatting van hoofdstuk 3 & 4 van het boek: Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding van K. Verschueren & H. Koomen (2007). Hoofdstuk 3 is onderdeel van Technisch lezen 1,en hoofdstuk 4 is onderdeel van Taalontwikkeling en Begrijpend lezen 1 van het vak Leer- en on...
Samenvatting boek ‘Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding’- K.
Verschueren & H. Koomen (2007)
Hoofdstuk 3: Technisch lezen en spellen
Functionele geletterdheid is een belangrijk doel van de basisvorming in het onderwijs:
leerlingen leren lezen en schrijven met voldoende nauwkeurigheid en snelheid om deze
vaardigheden op een adequate wijze te kunnen toepassen in leer- en leefsituaties.
1. Leren lezen en spellen
Invalshoeken vanuit de cognitieve psychologie: taak analytische modellen &
informatieverwerkingstheorie.
1.1 taak analytische modellen: technisch lezen en spellen wordt beschouwd als het
eindpunt van een groeiproces waarin specifieke deelvaardigheden in een relatief vaste
volgorde verworven worden.
Aanvankelijk lezen van klankzuivere woorden: is het resultaat van de kennis van
teken-klankkoppelingen en het kunnen auditief synthetiseren (k/a/t = /kat/). Auditief
sequentieel geheugen: de klanken in de juiste volgorde kunnen onthouden. Visuele
en auditieve discriminatie: tekens en klanken op een adequate wijze onderscheiden.
Bij het correct schrijven en spellen staat de auditieve analyse centraal. Ook hier is het
auditief sequentiële geheugen en de visuele en auditieve discriminatie van belang. Dit
model heeft alleen betrekking op het spellen van klankzuivere woorden.
Deze domein specifieke ontwikkelingsmodellen moeten niet te hiërarchisch opgevat
worden. Onderscheiden vaardigheden zijn geen zuivere voorlopers van lezen en spellen,
maar ontwikkelen zich mede onder invloed van lees- en spellingsonderwijs. Het trainen
van deze vaardigheden heeft wel een preventief effect ten aanzien van het ontstaan
van lees- en spellingsproblemen.
1.2 informatieverwerkingstheorie: lezen en spellen wordt opgevat als het verwerken
van informatie. De informatieverwerker selecteert sensorische prikkels uit de omgeving
en kan deze als auditief-verbaal-linguïstische representaties (fonologische codes) kort
vasthouden in het KTG en ze daarna in het werkgeheugen te verwerken. Kenmerkend:
er wordt vanuit gegaan dat de informatieverwerker kan beschikken over diverse
strategieën om dezelfde taak aan te pakken. Deze oplossingsstrategieën worden
ingedeeld in procedurele strategieën: volgen oplossingsweg (spellende leesstrategie of
auditieve spellingsstrategie bijv.), of in retrieval strategieën: onmiddellijk beschikken
over de juiste oplossing (directe woordherkenning/spelling bijv.).
Leesstrategieën:
Indirecte woordherkenning: decoderend lezen van woorden die nog niet direct
herkend worden, waarbij we nog geen onderscheid kunnen maken tussen
verklanken op het niveau van individuele tekens en verklanken gebruik makend
van clusters of woorddelen (sublexicaal decoderen)
Directe woordherkenning: woord wordt op basis van volledige woordbeeld
onmiddellijk herkend. Herkennend lezen kan beschouwd worden als eindpunt van
decoderend lezen, waarbij de clusters zo groot zijn geworden dat ze volledige
woorden bevatten en de herkenning snel & automatisch gaat (lexicaal
decoderen)
Gebruik maken van de context: de leessnelheid wordt bevorderd doordat de
lezer zich door de inhoud laat leiden en via verkorte informatieverwerking tot
woordherkenning kan komen (anticiperend lezen).
Interactief-compensatorisch proces: strategieën worden afgewisseld tijdens het
lezen, de zwaktes in de ene strategie kunnen door sterktes in de andere strategie
gecompenseerd worden. De strategie wordt afhankelijk van de voorkennis gekozen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joscavdwey. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
