Dit zijn uitgebreide aantekeningen van college 1 t/m 5 van Psychotherapeutische Stromingen (Universiteit van Amsterdam). Ik probeer altijd zoveel mogelijk mee te typen, dus de colleges zijn zeer uitgebreid en omvatten niet enkel de slides.
College 1
Introductie module
Leerdoelen
- Kennis van meest gangbare psychotherapeutische behandelvormen (vooral de meest
gangbare vormen)
- Kennismaking (toepassen) behandeltechnieken in colleges of casuïstiek
- Plaatsing psychotherapeutische stromingen in historisch perspectief
- Basiskennis omtrent interventieplanning
- Ontwikkeling eigen kritische houding en interesse voor verschillende
psychotherapeutische behandelvormen
- Oefening integratie bevindingen
- Oefening mondeling presenteren
Structureer informatie voor jezelf
Plaats elke stroming in een bepaald perspectief en zorg dat je een aantal dingen weet, zoals:
- Ontstaansgeschiedenis en ontwikkeling
- Mensbeeld? Waarom gedragen mensen zich zoals ze zich gedragen? → hoe ontstaan
problemen?
- Therapie: hoe worden gedragsveranderingen tot stand gebracht? Rol therapeut?
Interventies?
- Sterke en zwakke kanten?
Gedragstherapie
Gedragstherapie
- Behaviorisme (jaren ’20). Gedragstherapie is ontstaan op basis van het behaviorisme
rond de jaren ’20. Het idee was dat de psychologie zich meer moest gaan richten op
meetbaar, observeerbaar en dus objectief gedrag.
- Stimuli en respons: je kan zien wat er gebeurt en wat de reactie daarop is.
Bijvoorbeeld de interactie tussen een persoon met de omgeving of een ander persoon
en wat de respons daarop is. Wat er tussenin gebeurt, daar moet je je niet mee
bezighouden. Daar kun je je ook niet mee bezighouden als wetenschapper of
gedragsdeskundige: je moet het opvatten als een black box.
o Deze opvatting is over de tijd heen veranderd, mensen zijn erop
teruggekomen. Via meetbaar gedrag en andere metingen kun je namelijk wel
iets te weten komen over bijvoorbeeld motivatie, beleving en emoties.
Desalniettemin is het principe van het behaviorisme nog steeds dat je kijkt
naar observeerbare en meetbare fenomenen.
Gedragstherapie: founding fathers
Er zijn een aantal grondleggers:
- Ivan Pavlov (1849-1936)
- John Watson (1878-1958)
- Burrhus Skinner (1904-1990)
, ➔ Zij hebben allemaal een aantal dingen toegevoegd.
De belangrijkste stimulans voor de opkomst van de gedragstherapie, was de behoefte aan
meer wetenschappelijke onderbouwing voor de effectiviteit van therapie. De toenmalig
gangbare therapievorm was de psychodynamische, psychoanalytische benadering met allerlei
aannames over wat een mens beweegt en waarom mensen dingen doen. Hier was veel kritiek
op omdat het nauwelijks te controleren was. De effectiviteit was vaak ver te zoeken, mensen
bleven eindeloos in therapie. Er kwam behoefte aan een andere soort therapie die beter te
meten was. Er zitten een aantal principes achter, leerprincipes: hoe leren mensen? Hoe
ontstaat gedrag? Als je daar iets over weet, kun je ook iets zeggen over hoe je gedrag kan
veranderen of kan afleren.
In het filmpje is te zien dat de hond leert de bel te associëren met het krijgen van eten. Hij
gaat de tweede keer al kwijlen wanneer hij de bel hoort: het kwijlen is geconditioneerd. De
ongeconditioneerde stimulus (het eten) leidt tot de ongeconditioneerde stimulus (kwijlen). Je
conditioneert de stimulus (het belletje) met het eten, waardoor het kwijlen (de
ongeconditioneerde respons) al plaatsvindt bij het horen van het belletje.
➔ Dit is klassieke conditionering.
Klassieke conditionering
Klassieke conditionering – Pavlov
- Eten (ongeconditioneerde stimulus) → kwijlen (ongeconditioneerde respons)
- Bel (neutrale stimulus) → ….
- Eten + bel (ongeconditioneerde stimulus + neutrale stimulus) → kwijlen
(ongeconditioneerde respons)
- Bel (geconditioneerde stimulus → kwijlen (geconditioneerde respons)
- Bel → … (extinctie)
o Als de hond de bel hoort maar geen eten meer krijgt, dooft de klassieke
conditionering uit en krijg je extinctie.
Contingentie (betekenis) = voorspelbaarheid. Het is voor mensen van belang om
voorspelbaarheid te hebben om te overleven. Zoals weten dat onweer leidt tot regen kan
helpen om te weten dat je beschutting moet zoeken. Dat kan ook heel onbewust gebeuren.
Klassieke conditionering – Watson
Watson zei dat hij op basis van dit principe alles van een pasgeboren kind kon maken wat
iemand maar wilt (een arts, putjesschepper etc.). Hij deed daar experimenten mee. Dit
experiment van klassieke conditionering heet ‘Little Albert’: het kind is niet bang voor dieren,
maar wel wanneer dit wordt geconditioneerd door een hard geluid te laten horen. Watson
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lexaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
