Samenvatting van H5 uit het boek mondziekten en kaakchirurgie voor het vak orale pathologie in mondzorgkunde jaar 3, HAN Nijmegen. H5 gaat over de afwijkingen van de orale mucosa.
Samenvatting orale pathologie
H5. Afwijkingen orale mucosa
5.1. inleiding
Een slijmvliesafwijking kan het gevolg zijn van een lokaal proces of een uiting zijn
van een gegeneraliseerd ziekteproces. Ze zijn in de loop der jaren geclassificeerd op
verschillende manieren. De primaire klinische verschijningsvorm is tevens het
uitgangspunt voor de differentiële diagnostiek.
5.2. Witte afwijkingen
Witte afwijkingen → aandoeningen van de orale mucosa die een witte
verschijningsvorm hebben. Ze zijn veroorzaakt door
- Veranderingen in het epitheel
- Door een witgeel beslag op het epitheel
Epitheliale veranderingen kunnen berusten op:
- Verdikking van de hoornlaag = hyperkeratose
- Hyperplasie van de in het stratum spinosum gelegen cellen = acantose
- Hypertrofie van epitheelcellen
Witgeel beslag kan bestaan uit
- Fibrineus exsudaat, wat zich op een ulceratie bevindt
- Oppervlakte debris
- Schimmelkolonies
5.2.1. leukoedeem
Leukoedeem = chronische aandoening
- Die vermoedelijk wordt beïnvloed door zwaar
roken, het gebruik van pruimtabak en excessief
gebruik van alcohol.
- Mogelijk spelen ook elektrochemische reacties
een rol. Zoals restauratiemateriaal met speeksel
(dit is nooit aangetoond).
- Diagnose wordt gesteld op klinisch beeld. Bij
twijfel kan een biopsie genomen worden.
- Differentieel diagnostisch kan worden gedacht
aan lichen planus of wangbijten.
- Na goede voorlichting is controle niet noodzakelijk.
Uiterlijk
- Melkachtige, grijswitte wangmucosa
- Gerimpelde, wat transparatne opaque film op de orale mucosa
- Komt meestal symmetrisch voor, vooral aan het dorsale deel van de
wangmucosa.
- Niet afschraapbaar, maar kan wel verdwijnen van strekken van de wang.
- Heeft geen voorstadium en wordt niet als premaligne beschouwd.
- Vaak als toevalsbevinding gezien.
Ter plaatse van de prikkel ontstaat een witte slijmvliesreactie, die vaak gepaard gaat
met geringe ontstekingsverschijnselen en verdikking van de mucosa. Als de prikkel
wordt weggenomen, verdwijnt de wit/grijze slijmvlieslaesie geleidelijk in een periode
van maximaal enkele maanden.
Histopathologisch
- Hyperkeratose (=verdikking van de hoornlaag)
- Terwijl in het ondergelegen bindweefsel enige chronische ontstekingscellen
kunnen worden aangetroffen
- Geen sprake van dysplasie (= afwijking van de vorm)
Differentieel diagnostisch kan worden gedacht aan een leukoplakie. Bij twijfel kan
een biopsie worden genomen (= afname van een stukje weefsel).
Linea alba
= een langgerekte witte, wat opgeworpen mucosawal ter hoogte
van het occlusievlak. Als gevolg van bijten of zuigen op de wang uit
gewoonte.
Beeld is karakteristiek en wordt linea alba genoemd. Deze afwijking
geeft geen klachten, wordt niet tot de leukoplakieën gerekend en is
niet premaligne.
Behandeling: bestaat uit eventuele correctie van de scherpe
randen van de elementen. Daarnaast is het van belang om de patiënt er op te wijzen
op het bijt- zuiggedrag of klemgewoonten.
Morsicatio
= is als op de lip (labiorum) of wang (buccarum) wordt gebeten
als uiting van nervositeit.
- Vooral bij teeners en jonge vrouwen
- Soms gepaard met bruxisme
- Meestal onbewust
- Resultaat = afschilferende, beschadigde mucosa
- Naast witte kleur ook matrode gebieden kunnen zichtbaar
zijn
- Diagnose wordt op klinisch beeld gesteld.
- Goede voorlichting is gewenst om de patiënt gewoonten af te leren.
, Overmatig tabaksgebruik en stomatitis nicotina
Overmatig roken → kan een prikkel zijn die leidt tot veranderingen van de orale
mucosa in de vorm van hyperkeratose. Als gevolg van roken, snuif en pruimtabak.
Roken en het gebruik van deze tabak kan leiden tot vergelijkbare
mucosaveranderingen. De chemische schade door de in rook aanwezige schadelijke
stoffen veroorzaakt een sublethale epitheelcelbeschadiging, waardoor zich een
epitheliale hyperplasie ontwikkeld.
(hyperplasie = is in de geneeskunde de algemene term voor de vergroting van een
bepaald orgaan of weefsel als gevolg van een abnormaal hoge celdeling).
(hypertrofie = sterke ontwikkeling (groei) van weefsels of organen, zonder toename
van het aantal cellen)
De witte veranderingen van de mucosa ontstaat op plaatsen waar de mucosa direct
in contact staat met de tabaksproducten. De meest frequente locatie is de buccale
omslagplooi in de boven- en ondermolaarstreek.
Na langdurig gebruik bestaat de kans op ontwikkeling van dysplasie (=afwijking van
vorm) van de mucosa.
Niet verwarren met leukoedeem, dat bilateraal symmetrisch voorkomt, of met een
leukoplakie.
Behandeling
- Staken van roken
- Afwijking gaat hierop spontaan in regressie
Stomatitis nicotina
- Vooral gezien bij overmatig roken van pijp of
sigaren.
- Klinisch gekenmerkt door multiple focale
keratotisch epapulae op het palatum durum
en/of palatum molle.
- Kan voorkomen als witte hyperkeratotische
verandering met rode puntjes, maar ook als rode afwijking die later wit wordt.
- Soms ook pijnklachten en irritaties
- Rode puntjes kunnen corresponderen met uitvoergangetjes van de gl.
Salivariae minores.
- Afwijking niet premaligne.
- Verdwijnt of verbetert sterk na staken van het roken, zodat kan worden
volstaan met controle en begeleiden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimvanhulten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
