HOOFDSTUK 1
§1 globalisering; one world?
Globalisering; het begrip
Globalisering = verwevenheid tussen gebieden en samenlevingen op de aarde toeneemt.
Dit komt bijvoorbeeld door;
- Afstanden verplaatsing nemen toe.
- Invloeden van ver weg.
De globalisering heeft invloed op inrichting en functie gebieden.
4 verschillende dimensies van globalisering;
Dimensies
Economisch Produceren, waarde, geld, werk, handel...
Sociaal Groepen, rechtsysteem, onderwijs,
gezondheidszorg, familiebanden.
Cultureel Taal, godsdienst, kleding, haardracht,
feesten, muziek…
Politiek Staten, bestuur, verkiezingen, grenzen...
Technologische vernieuwing stimuleert de globalisering
Globalisering wordt mogelijk gemaakt door de transport- en informatietechnologie.
- Transporttechnologie
- Informatietechnologie
→ Op beide terreinen is de techniek de afgelopen 25 jaar in een stroomversnelling geraakt.
We leven in het tijdperk van de vierde industriële revolutie.
1
,Ontwikkelingen sinds 1980;
- Daling reis- en vervoer tijden, alles verloopt sneller.
- Transport en communicatie goedkoper, vooral de toenemende capaciteit van
schepen en vliegtuigen.
- Infrastructuur rond transport en dataverkeer is verbeterd.
Tijd- ruimte compressie
Globalisering is geen nieuw proces.
De verweving in de wereld van gebieden kan voor het eerst tijdens de ontdekkingsreizen,
van de 16e eeuw, en de daaropvolgende kolonisatie.
Na 1990 verliep het proces heel snel door;
❖ Multinationale onderneming (MNO)
2
,De MNO’s worden gesteund door de verbetering van de
transport- en communicatietechnologie. Het gevolg is dat de
relatieve afstand tussen gebieden afneemt.
De ontwikkeling waarbij tijd en ruimte als het ware in elkaar
worden gedrukt, noem je tijd-ruimtecompressie.
We spreken wel van een global village, waarbij de sociale
functie van de aloude dorpspomp (nieuwtjes uitwisselen,
roddelen) is overgenomen door de sociale media. Helaas is
het ‘dorp’ niet voor iedereen even goed toegankelijk, want
vluchtelingen worden niet graag toegelaten.
Begrippen;
- Transporttechnologie = alle technologie die nodig is
om het vervoer van grondstoffen, goederen en
mensen mogelijk te maken.
- Informatietechnologie = technologie om de
uitwisseling van informatie mogelijk te maken.
- Multinationale onderneming (MNO) = groot bedrijf
met vestigingen in meerdere landen.
- Tijd- ruimte compressie = proces waarbij de
relatieve afstand tussen plaatsen door de moderne
transport- en informatietechnologie daalt.
3
, §2 economische globalisering: oorzaken
Multinational: Think global, act local
Vrijemarkteconomie is een leidende economische systeem geworden door;
❖ Het instorten van het communisme
❖ Het toetreden van China tot de WTO.
→ Het vrijer worden van de wereldhandel is daardoor enorm toegenomen.
Het gevolg is dat;
❖ Productie en uitwisseling van goederen en diensten een internationaler karakter
krijgt.
❖ Gebieden meer economisch worden.
Economische globalisering na 1990, aflezen aan;
❖ De sterke stijging van buitenlandse investeringen.
❖ De groei van het internationale transport- en communicatieverkeer.
❖ De snelle toename van de wereldhandel.
↓
Vanaf 2012 daling groei door mindere groei in BRIC-landen, vooral door C (China).
Mno’s bepalen hun locatie voor hun bedrijf door;
❖ De arbeidsmarkt (loon- en kennisniveau)
❖ Bereikbaarheid
❖ Belastingvoordelen
❖ Politieke stabiliteit van een land
→ MNO’s verplaatsen snel, wat vervelend is voor het gebied waar MNO weggaat.
Grenzen vervagen
Onder invloed van de WTO wordt de vrijhandel gestimuleerd. Het wordt gestimuleerd
doordat landen hierbij allerlei handelsbeperkingen schrappen, zoals;
❖ Tariefmuren
- Hier moet je denken aan hoge importtarieven om de eigen productie te
beschermen.
❖ ImportTuota
- Hier mag je maar een beperkte hoeveelheid van een product, bijvoorbeeld
schoenen, importeren.
Vrije markt wordt het eerst gevormd binnen grote handelsblokken zoals;
- NAFTA (Canada, VS en Mexico)
- EU
MNO’s plaatsen bedrijven op verschillende locaties rond de wereld, omdat ze optimaal
geprofiteerd kunnen worden van gunstige factoren zoals lage lonen of belastingvoordelen.
4
