College aantekeningen
Hoorcollege 6 Encyclopedie der Rechtswetenschap II
Hoorcollege 6 Encyclopedie der Rechtswetenschap II. Onderwerp: democratie.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 6 DemocratieEerst een democratische steekproef
Partijen die de rechtstaat willen aantasten:
- Juridisch verbieden
- Met andere middelen bestrijden
- Alle ruimte geven
Anti-democratische partijen:
Zelfde opties.
Is rechter Handy (uit de casus van Fuller) een democraat
• Handy vindt dat rechters hun beslissingen moeten afstemmen op wat de bevolking -- blijkens
opiniepeilingen -- verlangt.
• Waarom is Handy wel een democraat? Hij vindt de wil van het volk belangrijk. Hij geeft
gehoor aan wat de meerderheid van de bevolking wenst.
• Waarom is Handy geen democraat? Hij negeert de democratisch vastgestelde wet. Spanning
tussen representatieve democratie en de directe democratie.
• In het privaatrecht (en ook strafrecht) word verwezen naar open normen als r&b etc., deze
termen nodigen rechters uit om zich te verdiepen in hoe de bevolking zelf erin staat.
Structuur hoorcollege
• Wat is democratie?
• Formele en materiële democratie
• Pluralistische en constitutionele concepties van democratie
• Hoe moeten we omgaan met:
– intolerante uitingen, binnen het parlement en daarbuiten?
– wetsvoorstellen die ingaan tegen fundamentele rechtsstatelijke waarden, zoals
grondrechten?
– ondemocratisch georganiseerde politieke partijen?
– politieke partijen die de democratische rechtsstaat willen afschaffen?
• Margalit: verschil tussen beschaafde en fatsoenlijke samenleving
Wat is democratie? Klassiek onderscheid tussen formele en materiële democratie
, • (1) Formeel concept:
– Een besluitvormingsprocedure: de meerderheid beslist. Waarbij ieders stem gelijk
meetelt, uiteindelijk beslist de meerderheid, de meerderheidsstem geeft de
doorslag. Nadruk op procedure.
– Alle meningen zijn evenveel waard (waardenrelativisme/ subjectivisme).
• (2) Materieel concept:
– Democratie als verzameling abstracte waarden: gelijke rechten en vrijheden,
broederschap. Je ziet democratie primair als een verzameling waarden. Inhoudelijke
kern is aanwezig in de democratie.
– Democratie kent een niet-onderhandelbare kern: verdraagzaamheid/tolerantie en
een publieke vorm van wederzijds respect. Inhoudelijk moreel uitgangspunt.
– De meerderheid beslist niet altijd! Opvattingen kunnen in conflict zijn met norm van
wederzijds respect en tolerantie, hier verzet de materiële democratie zich tegen de
meerderheidsbeslissing. In de materiële democratie is minderhedenbescherming.
Meerderheidsbeslissing kan ongeldig zijn.
– Democratie als smalle (‘tweede orde’) moraal. Late Rawlls en Nusbaum. In publieke
sfeer moet je je aan de norm houden, in privésfeer meer vrijheid.
– Democratie als attitude: burgerschap, inzet en burgermoed.
Een formele democraat benadrukt de democratisch totstandkoming van controversiële besluiten
De meerderheid beslist over een controversieel besluit, verbod op rituele slacht bijv. formele
democraat zal zeggen dat besluit geldig is. Procedure is hier beslissend.
• Probleem: de meerderheid heeft altijd gelijk en je kunt deze nooit begrenzen, als
meerderheid besluit neemt waardoor de democratie wordt aangetast, dan kun je niks
hiertegen doen.
• Ander probleem: stabiele meerderheden, steeds dezelfde meerderheid die bepaalt. Dan krijg
je een situatie waarin bepaalde minderheden stelselmatig onderdrukt worden.
• Laatste probleem: stel partij komt op die het spel wel meespeelt zolang ze niet de
meerderheid hebben, maar de democratie willen opheffen zodra ze de meerderheid hebben,
dan kun je hier ook niks tegen doen.
Formele democratie, problemen
1. De meerderheid kan zich vergissen; wie corrigeert dat?
2. Bij stabiele minderheden en stabiele meerderheden kunnen minderheden stelselmatig
worden onderdrukt. Hoe democratisch is dat?
3. Hoe ga je om met partijen die niet democratisch georganiseerd zijn?
4. Hoe ga je om met racistische en andere discriminerende uitingen door politici? Is er geen
inhoudelijke grens?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jantxx_1999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen