Samenvatting
Samenvatting Dit zijn 12 tentamens voor het vak law & goveranance. op volgorde van meest recent naar oud.
- Vak
- Law & Governance
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
12 tentamens en oefententamens van 2020 tot 2015!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 99 pagina's
Voorbeeld 4 van de 99 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: shshjeje • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
1a.Extra oefententamen 2020
Vraag 1
In de zaak van de ‘Haagse borstendokter’ (Gerechtshof Den Haag 30 november 2017,
ECLI:NL:GHDHA:2017:3382) is de arts betrokken in zowel civielrechtelijke als strafrechtelijke
procedures. Vergelijk de functies van het aansprakelijkheidsrecht bij medische zaken met die
van het strafrecht. Betrek in uw antwoord de feitelijke gang van zaken in de zaak van de
‘Haagse borstendokter’.
Het gaat om een arts die negen patiënten zwaar lichamelijk letsel heeft toegebracht door op
ondeugdelijke wijze medische ingrepen uit te voeren. Deze ingrepen bestonden met name uit
borstvergrotingen dan wel correcties. Voorts was de betreffende arts slechts opgeleid als
gynaecoloog maar deed hij zich voor als cosmetisch chirurg. De patiënten hebben infecties en
ontsierende littekens en verwondingen aan hun borsten opgelopen. De arts droeg
onvoldoende zorg voor onder andere desinfectie, handelde in strijd met het vereiste van
informed consent en voorzag onvoldoende in nazorg. Hij is vervolgens vervolgd wegens
mishandeling (strafrecht) en civiel gedaagd om de schade te vergoeden.
Het aansprakelijkheidsrecht vervult bij medische zaken primair een compenserende rol. Deze
compensatiefunctie heeft tot doel om de slachtoffers zoveel mogelijk in de
vermogenstoestand te brengen waarin zij hadden verkeerd zonder de schade toebrengende
gebeurtenis. Deze rol komt ook naar voren in de zaak van de Haagse borstendokter. De
slachtoffers hebben Rock. G civielrechtelijk aangesproken voor de door hen geleden schade.
Dit hebben ze onder andere gedaan door zich te voegen in de strafzaak tegen Rock G.
Een rol voor het strafrecht bij medische zaken is doorgaans vooral aan de orde in zaken
waarbij vergelding een legitiem doel is. De zaak van Rock G. is bij uitstek een voorbeeld
waarbij vergelding een grote rol speelde. Rock G. heeft volgens het gerechtshof niet alleen
roekeloos (vergelijk artikel Smeehuijzen) maar zelfs opzettelijk (voorwaardelijk opzet)
gehandeld. De gedragingen van Rock G. waren dusdanig ernstig dat vergelding noodzakelijk
was. Dit maakt het primair een strafrechtelijke aangelegenheid. Daarnaast is door de
strafrechter ook nog een beroepsverbod opgelegd; in die zin heeft het strafrecht hier ook een
speciaal preventieve werking gehad.
Vraag 2 (10 punten)
Smeehuijzen stelt in zijn artikel ‘Strafrechtelijke vervolging van medisch beroepsbeoefenaren
wegens dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld: uiterste terughoudendheid gepast’ dat
het Openbaar Ministerie zich uiterst terughoudend dient op te stellen bij de vervolging van
medisch beroepsbeoefenaren wegens dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld. In de
zaak van Tuitjenhorn is het Openbaar Ministerie toch tot vervolging overgegaan van de
,betreffende medisch beroepsoefenaar. Hoe verhoudt de opinie van Smeehuizen zich met
de vervolging van arts Tuitjenhorn (10 punten)?
De kern van zijn betoog luidt dat vervolging moet worden beperkt tot gevallen waarin sprake
is van roekeloos handelen.
Wanneer er sprake is van verwijtbaar (culpoos), maar niet roekeloos handelen dient
vervolging geen redelijk doel, zo betoogt Smeehuijzen.
Geen van de strafdoelen – speciale preventie, generale preventie en vergelding – geeft dan
aanleiding tot een strafrechtelijke reactie.
Een ernstige medische misser zal immers vaak al grote persoonlijke consequenties hebben
voor de betrokken medicus.
Strafvervolging kan daarbij leiden tot een averechts effect: verkramping van de medicus
vanwege de angst ingeval van een fout te worden vervolgd.
De vervolging van Tuitjenhorn is in beginsel niet strijdig met de opinie van Smeehuijzen.
Uitgaande van de verdenkingen tegen Tuitjenhorn kan zonder meer van roekeloos gedrag
gesproken worden.
Daarnaast is de vraag in hoeverre je hier kan spreken van een medische misser. Wederom
uitgaande dat de verdenkingen kloppen zou hier eerder sprake zijn van moedwillig handelen
in strijd met protocollen.
Vraag 3
Een belemmering bij de strafrechtelijke bestrijding van voetbalgeweld is het feit dat in het
strafrecht collectieve aansprakelijkheid niet aanvaardbaar wordt geacht. Uitsluitend deel
uitmaken van een bepaalde groep is onvoldoende grond voor strafrechtelijke
aansprakelijkheid. Tegelijkertijd maakt het collectieve karakter van voetbalgeweld het
moeilijk om ten aanzien van iedere deelnemer aan het geweld te bewijzen dat hij
gewelddadige handelingen heeft verricht.
Leg aan de hand van de voorgeschreven jurisprudentie van de Hoge Raad uit waarom in het
geval van artikel 141 Sr geen sprake is van collectieve aansprakelijkheid, maar de hiervóór
genoemde bewijsproblemen toch voorkomen worden.
Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad is de enkele aanwezigheid in een groep die
openlijk geweld pleegt onvoldoende voor een veroordeling ter zake van artikel 141 Sr.
De veroordeling voor openlijke geweldpleging van een verdachte die – kort gezegd – meeliep
met twee medeverdachten die ieder een steen hadden opgepakt, waarna één van die
medeverdachten – onder protest van de verdachte – een steen naar een woning gooide,
werd gecasseerd. (ECLI:NL:HR:2015:1328.)
De verdachte moet een voldoende significante of wezenlijke bijdrage aan het geweld leveren.
(NJ 2011, 82, r.o. 2.3.) Om die reden is van aansprakelijkheid vanwege het enkele deel
uitmaken van een groep geen sprake.
,De genoemde bewijsproblemen worden voorkomen doordat de significante bijdrage niet
hoeft te bestaan uit gewelddadige handelingen.
Ook andere – bijvoorbeeld vocale of intellectuele – bijdragen aan het geweld tellen mee.
Welbewust een “bijna zekere confrontatie” opzoeken en meegaan in een aanvalsgolf en
daarbij “joelen en schreeuwen” levert een voldoende significante bijdrage aan de openlijke
geweldpleging op. (NJ 2011, 82, r.o. 2.4. Ook juist: NJ 2006, 381.)
Vraag 4
Sjors Boer moet in het ziekenhuis worden geopereerd worden aan een hernia. De operatie
zou uitgevoerd moeten worden in zijn eerste lendenwervel, maar door een fout van de arts
wordt hij geopereerd aan de vierde lendenwervel. Daarom is het nodig dat Sjors daarna nog
een keer geopereerd wordt. Sjors houdt aan de fout geen lichamelijk letsel over en eigenlijk
heeft hij ook geen noemenswaardige kosten gemaakt, maar hij vindt het wel erg vervelend
allemaal en wil dat deze arts in de toekomst zo’n fout niet meer zal maken, zodat andere
patiënten niet hoeven te ervaren wat hij heeft meegemaakt.
Geef aan in hoeverre hier van aanwending van het medisch tuchtrecht en het privaatrecht
preventieve werking kan worden verwacht.
Antwoord:
Het tuchtrecht heeft primair tot doel de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bevorderen.
Als het tot een tuchtrechtelijke veroordeling zou komen - en dat ligt wel voor de hand nu
gegeven is dat de arts een fout heeft gemaakt - dan is waarschijnlijk dat de arts een
dergelijke fout voortaan niet meer maakt.
Door de uitspraak wordt hem immers de norm waaraan hij zich heeft te houden nog eens
ingescherpt.
Van het privaatrecht kan hier niet al te veel worden verwacht. Ten eerste is onduidelijk of
Sjors schade heeft die voor vergoeding in aanmerking komt.
Als dat niet zo is, dan heeft het privaatrecht niets te bieden. Maar zelfs als dat anders zou
zijn, kan men over het preventieve effect twijfelen, omdat de schade wordt vergoed door de
verzekeraar van de arts en niet door de arts zelf.
In algemene zin moet aan het voorgaande worden toegevoegd dat niet gegeven is dat de
arts opzettelijk of tegen het opzettelijke aan heeft gehandeld.
Waar mensen moeilijk werk verrichten – en dat doen artsen – zullen altijd fouten worden
gemaakt.
De preventieve werking van het recht is in die zin beperkt. Het risico bestaat zelfs dat artsen
uit angst voor de juridische gevolgen van hun handelen verkrampen en daardoor minder
goed functioneren.
Vraag 5
, Dokter Kramer is een ervaren chirurg die een hernia-operatie uitvoert. De operatiekamer is
enigszins verouderd, maar wegens schaarste worden er toch operaties gepland. Tijdens de
operatie valt een lamp uit, waardoor Kramer slecht zicht heeft op de patiënt. De
operatieassistent vraagt nog of het niet beter is om te stoppen, maar Kramer geeft aan dat
het wel kan. Enige momenten later maakt Kramer een verkeerde beweging en snijdt daarbij
onbedoeld een zenuw door. Als gevolg daarvan raakt de patiënte verlamd aan haar
onderlichaam.
Het ziekenhuis meldt het voorval als een calamiteit bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg
(IGJ). De operatieassistent verklaart dat ze het handelen van dokter Kramer erg roekeloos
vond. Vanwege deze verklaring vermoedt de IGJ dat sprake is van zwaar lichamelijk letsel
door schuld (artikel 308 Sr) en brengt de zaak aan bij het OM. De IGJ en het OM overleggen
dezelfde dag nog over een geschikte aanpak.
Vergelijk de rol van de IGJ en het OM en de doelstelling van hun optreden in deze casus.
Noem hierbij van elk van deze overheidsorganen één passende interventie.
Antwoordindicatie
Het doel van de IGJ is het borgen van de kwaliteit van de zorg, het gaat hier om preventie en
herstel van de situatie. Die zou in deze casus bijvoorbeeld een bevel kunnen geven of
aanwijzing met betrekking tot verbetering van de omstandigheden in het ziekenhuis, de
verouderde operatiekamer. Dat kan voorkomen dat andere fouten gemaakt worden.
Voor wat betreft dr. Kramer kunnen ze evt. een bevel of aanwijzing geven dat hij lopende
het onderzoek geen operaties meer uitvoert o.i.d. (vgl. Tuitjenhorn).
Bovendien kunnen ze evt. maatregelen openbaar maken om het publiek in te lichten ter
preventie, zodat de maatschappij kan opletten bij behandeling in dit ziekenhuis/deze arts.
.
De doelstelling van het OM en de inzet van het strafrecht is bestraffing, vergelding en/of
generale/speciale preventie. In het kader van waarheidsvinding zouden bepaalde
dwangmiddelen kunnen worden ingezet, zoals doorzoeking. Een passende interventie is
vervolging van de arts. Dat kan opportuun zijn gezien het roekeloze karakter van de
gedraging (vgl. Smeehuijzen); bij dit soort gedrag kan vergelding wenselijk zijn. Een
interventie gericht op speciale preventie is schorsing voorlopige hechtenis met als
voorwaarde dat de arts zijn beroep voorlopig niet uitoefent (vgl. Tuitjenhorn).
NB. Een cumulatie van een bestuursrechtelijk bevel tot tijdelijke schorsing van de arts EN
schorsing voorlopige hechtenis met als voorwaarde dat de arts zijn beroep niet kan
uitoefenen, komt in strijd met het samenwerkingsprotocol. Deze interventies dienen dus niet
gecombineerd worden.
Vraag 6
Stel: een aantal wetenschappers doet onderzoek naar de effectiviteit van de verschillende
juridische disciplines bij de bestrijding van voetbalgeweld. Uit dat onderzoek blijkt dat het
privaatrecht verreweg het meest effectief is. De privaatrechtelijke instrumenten van
groepsaansprakelijkheid (art. 6:166 BW) en het op de algemene voorwaarden van de KNVB
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madamejuul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67232 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen