Toetsopdracht 1.1.2.: kijken als sociaal werker
Om duidelijkheid te krijgen over deze toets opdracht zal ik eerst de benodigde informatie
verschaffen:
- De eerste bijlage is een foto van mijn referentiekader die ik later in het verslag zal
toelichten. (Input 1, nulmeting referentiekader)
- De tweede bijlage bestaat uit een vrije observatie op niet systematische wijze van het
gedrag van jongvolwassene. (Is niet onderdeel van de verplichte input maar zorgt
voor een verduidelijking van de ontwikkeling van mijn leerproces)
- De derde bijlage is een meer gestructureerde observatie op de locatie VU met mijn
medestudenten. Ik heb bij deze opdracht feedback ontvangen van Sinem. (Input 2,
observatieopdracht,)
- De vierde bijlage bestaat uit een systematische observatie uitgevoerd op locatie
mbo-college Zuid, de kantine ruimte van de kappersopleiding (input 3,
observatieopdracht)
- De vijfde bijlage bestaat uit foto’s van feedback (ontvangen van mijn medestudenten:
Mariem, Richeditch en Farah) van mijn referentiekader collage.
- Voor de verduidelijking zal ik de volgende termen onderscheiden en herkenbaar
maken en benoemen in de volgende kleuren: interpretaties zullen worden
weergegeven in het paars, observaties zullen worden weergegeven in het groen,
meningen zullen worden weergegeven in het rood, feiten zullen worden
weergegeven in het blauw.
- Ik heb geen eindcollage gemaakt, de reden hiervoor schijnt later door in mijn verslag.
Mijn referentiekader is een van de belangrijkste redenen waarom ik denk, zoals ik denk en is
beslissend voor de uitkomsten van mijn observaties, registraties, rapporten en
interpretaties. Zie nu bijlage 1 voor de foto van mijn referentiekader. Een aantal kern
waarden en normen zijn voor mij: Antiracisme, anti-geweld, liefde en gelijkheid. Ik heb
hiervoor gekozen omdat ik veel vriendinnen heb die van verschillende afkomsten zijn. Soms
werden zijn gediscrimineerd waar ik bij was. Ik bescherm de mensen van wie ik houd en
daarom staat dit dicht bij mij. Ik zie geen verschil in hoe een kleur of geloof een ander beter
of slechter maakt. Door de reizen die ik heb meegemaakt waardeer ik meer wat ik heb en zie
ik dat armoede relatief is. Mijn ouders zijn een van mijn grootste invloeden. Mijn moeder is
een sterke vrouw die me heeft opgevoed met de norm: ‘Je bent niet ziek als je niet kotst, en
zorg dat je onafhankelijk bent van iedereen’. Mijn vader is een zenboeddhist en hecht niet
per se veel waarde aan geld, wel aan ervaringen en het leven hoe het is. De combinatie van
deze sterke karakters maakt mij een combinatie van die twee. Ik ben geneigd te denken dat
mensen niet moeten zeuren en houdt er niet van als zij extrinsieke factoren de schuld geven
van hun huidige leven. Acceptatie, waardering, hard werken en genieten van in het moment
zijn, zijn dingen die ik belangrijk vind. Het maken van mijn referentiekader draagt bij aan de
bewustwording van de invloed van mijn gedachten bij waarnemingen en de bijbehorende
interpretaties
, Het volgende onderwerp wat ik wil aankaarten gaat over hoe ik bewust ben geworden van
mijn observaties en hoe ik bewuster en objectiever kan observeren. Dit valt onder te
verdelen in de volgende categorieën:
- Gebruik maken van het boek van Petra de Bil (x) en de lessen van de juf (x)
- Oefenen met het doen van verschillende soorten observaties (x)
- Feedback van mijn medestudenten en van de juf (x)
- Duidelijk maken dat de termen van het boek begrijpelijk zijn voor mij (x)
- Hoe de vakken van theorieën en concepten mij hebben beïnvloed (x)
Nu ik mijn reflectieverslag aan het schrijven ben besef ik dat ik eerder best wel snel geneigd
was om te interpreteren. (Zie de niet-systematische observatie). Voorbeelden van mijn
interpretaties e.d. kun je aflezen van de verschillende kleuren die ik heb gebruikt om dit
duidelijk te maken. Bij de niet-systematische observatie heb ik geen gebruik gemaakt van
modellen of formulieren. Mijn beleving van deze observatie staat hier centraal, hierdoor is
deze observatie tamelijk subjectief. De VU-observatie is meer systematisch omdat ervan
tevoren is nagedacht over de: waarom, wanneer en hoelang. Als u nu kijkt naar de
ontwikkeling van de vrije observatie naar de minder vrije observatie ziet u dat er een
vermindering is van het aantal weergegeven interpretaties en een toename van het aantal
feiten. Dit is ook een opmerking van Sinem die ik heb gehad op fbf. ‘ Nina heeft over het
algemeen best feitelijk geobserveerd maar ze zei ook bijv. dat het leek alsof iemand er verveeld
bij zat en dat is dan wel weer subjectief.’ Door het blijven oefenen met observeren en het
krijgen van feedback word ik bewuster van mijn opmerkingen. Oefening baart kunst, is wat
ze zeggen, ik denk dat dit een spreekwoord is die mooi bij deze opdracht past. Een andere
ontwikkeling, die zichtbaar wordt vanaf de VU-observatie is het gebruik maken van
gedragsketens. Gedragsketens helpen om waarnemingen te ordenen en om verschillende
gebeurtenissen achteraf uit elkaar te halen.
De ontwikkeling van mij als sociaal werker wordt duidelijk wanneer u de systematische
observatie bekijkt. De informatie van het boek van Petra de Bil wordt verinnerlijkt. Er is in dit
formulier geen ruimte meer voor het geven van meningen en interpretaties. Er is sprake van
een systematische observatie d.m.v. turven (in ons geval het structureren van bepaalde
gedragingen). Er is ook sprake van time-sampling, er is een observatiedoel, vragen zijn
geformuleerd en er is afgesproken op welke manier er werd geobserveerd. Er is
geoperationaliseerd. Natuurlijk kan er nooit 100 % objectief worden gekeken omdat er altijd
een observator-bias aanwezig is. (De afwijking van de observator wat zich uit in aandacht,
selectie, perceptie, plaats, persoonlijke omstandigheden, tijd en wat voorafging).
Een belangrijke factor in de ontwikkeling van mijzelf als sociaal werker uit zich in het gebruik
van mijn zintuigen en de bewustwording daarvan. Het is mij opgevallen dat ik tot nu toe
enkel gebruik heb gemaakt van mijn gezichtsvermogen, mijn gehoor en mijn reuk. Toch kan
het zo zijn dat ik meer gebruik maak van mijn zintuigen dan mijn medeleerlingen: ‘kzelf heb
vooral gelet op wat ik zag terwijl Nina ook heeft geluisterd naar gesprekken die er werden
gevoerd. Dit maakte het voor mij juist interessanter om te lezen dus ik zal er zelf ook meer op
letten om dit de volgende keer te doen.’ Aldus Sinem.
Hoe meer zintuigen ik gebruik, hoe sneller ik tot bepaald oordeel kom. Het gebruik van mijn
zintuigen helpt mij bij het vormen van mijn mening. Een goed voorbeeld hiervan is de
systematische observatie. Een groot aantal dames van de kappersopleiding rook naar mijn
