Aantekeningen hoorcolleges Wetenschappelijke
Vorming
Tentamen II
Hoorcollege 6 – Wetenschap en werkelijkheid
Er is een verschil tussen zien en waarnemen. In het filmpje van Whodunnit heb je de veranderingen
waarschijnlijk wel gezien, maar niet waargenomen omdat je hersenen bezig zijn en focus leggen op
wat anders. De 21 aangebrachte veranderingen merk je niet op als je alleen bezig bent met wie de
dader is.
Automobilisten in London zijn zo geprogrammeerd dat een weg voor autoverkeer is en ze geen
fietsers verwachten. Ze worden wel op netvlies geregistreerd, maar ze worden niet waargenomen.
Het filmpje wordt daarom gebruikt als waarschuwing voor automobilisten in London, waar steeds
meer fietsers op straat komen.
Bij wetenschap en werkelijkheid gaat het telkens om 4 zaken
- Kennis
- Taal
- Werkelijkheid
- Onderzoeker
o Die werkelijkheid waarneemt
o Waarneming = zintuigen + hersenen (cellen in netvlies die elektrische signalen aan je
hersenen zendt
De werkelijkheid staat afgeschermd. De onderzoeker staat apart van de werkelijkheid. De
werkelijkheid staat buiten de onderzoeker en zo is altijd gekeken naar relatie tussen onderzoeker en
werkelijkheid. De werkelijkheid is iets externs en daar kan je als onderzoeker naar kijken -> dit is het
traditionele beeld, maar steeds meer vraagtekens.
De rol van kennis: je ziet wat je geleerd heb te zien. Je hebt kennis nodig van een automonteur om te
kunnen zien wat er mankeert aan een motor. Wat je ziet aan mankementen van een motor is wat je
geleerd hebt gezien.
Sociaal geografen hebben een ander soort kennis dus zien weer hele andere dingen. Kennis kleurt
wat je waarneemt in de werkelijkheid, dat wat je ziet is wat je geleerd hebt te zien.
Waarneming is altijd een combinatie van zintuigen (cellen in netvlies, staafjes en kegeltjes die
signalen naar hersenen sturen) en de hersenen maken er een beeld van.
Waarnemen bij dementie gaat niet goed meer: zintuigen werken nog prima, maar de hersenen
kunnen geen zinvolle beelden meer maken.
Taal is lang gezien als oninteressant. Gezien als middel, verzameling woorden, waarmee je in zinnen
kan weergeven hoe de werkelijkheid eruit ziet.
Je omschrijft met taal wat een situatie in de werkelijkheid is.
Afgelopen 20/30 jaar is men anders gaan denken. Taal blijkt wel degelijk je waarneming (en
waargenomen werkelijkheid) te beïnvloeden en vormen.
Heel veel talen maken bijv. geen onderscheid tussen rood en roze (wij in NL wel) en zien het niet als
aparte kleuren, wij wel. Ook talen die geen aparte woorden hebben voor blauw en groen. Zodra taal
hiervoor hetzelfde woord gebruikt, is het vermogen om er onderscheid tussen te maken is dan heel
klein.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sgpl_utrecht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
