Wijkanalyse Soesterberg
,Inhoudsopgave
Terminologielijst............................................................................................................................................ 2
Uiteenzetting: Waarom maakt een wijkverpleegkundige een wijkanalyse?.....................................................6
Stap 1: Wijk bepalen...................................................................................................................................... 9
Stap 2: Observatie van het dorp Soesterberg................................................................................................11
1. Geschiedenis...................................................................................................................................................11
2. Bevolkingssamenstelling................................................................................................................................11
3. Culturen en religie..........................................................................................................................................12
4. Fysieke omgeving: Hoe ziet de wijk eruit? Denk aan:....................................................................................12
5. Gezondheidsvoorzieningen............................................................................................................................14
6. Economie........................................................................................................................................................14
7. Vervoer en veiligheid......................................................................................................................................15
8. Politiek en bestuur..........................................................................................................................................15
9. Communicatie................................................................................................................................................16
10. Onderwijs/ Educatie.....................................................................................................................................16
11. Ontspanning.................................................................................................................................................17
12. Met bewoners in gesprek:............................................................................................................................17
Stap 3 relevante cijfers................................................................................................................................. 19
Bevolkingssamenstelling....................................................................................................................................19
S.E.S....................................................................................................................................................................20
Inkomen........................................................................................................................................................20
Opleidingsniveau...........................................................................................................................................21
Werkeloosheidswet.......................................................................................................................................21
Formele netwerken en voorzieningen in de zorg...............................................................................................22
Sportverenigingen en sportfaciliteiten..........................................................................................................23
Maatschappelijke en kerkelijke verenigingen...............................................................................................24
Stichtingen.....................................................................................................................................................24
Buurtpreventie...............................................................................................................................................24
Huisartspraktijken..........................................................................................................................................25
Thuiszorgorganisaties....................................................................................................................................25
Fysiotherapie.................................................................................................................................................25
Informele netwerken..........................................................................................................................................25
Vrijwilligers....................................................................................................................................................25
Mantelzorgers................................................................................................................................................26
Actief sociaalnetwerk....................................................................................................................................26
Buurthulp.......................................................................................................................................................26
Zelfhulp..........................................................................................................................................................26
Bewonersinitiatief..........................................................................................................................................26
Meest voorkomende gezondheidsproblemen....................................................................................................26
Alcohol gebruik..............................................................................................................................................26
Overgewicht...................................................................................................................................................27
Eenzaamheid..................................................................................................................................................28
Sterftecijfer en geboortecijfer.......................................................................................................................28
1
, Ervaring gezondheid...........................................................................................................................................28
Functioneren Wijkteam:.....................................................................................................................................29
Stap 4: sociale kaart..................................................................................................................................... 29
De sociale kaart..................................................................................................................................................29
Doelgroep...........................................................................................................................................................29
Welzijnsvoorzieningen........................................................................................................................................30
Zorgvoorzieningen..............................................................................................................................................31
Recreatie- en sportvoorzieningen......................................................................................................................33
Zorg- en welzijnsvoorzieningen buiten het dorp................................................................................................34
A: Wijkgezondheidsprofiel..................................................................................................................................35
B: Wijkdiagnoses................................................................................................................................................38
C: Gezondheid bevorderende factoren...............................................................................................................39
D: Gezondheid belemmerende factoren............................................................................................................40
E: EBP-interventies gezondheid..........................................................................................................................40
F: EBP-interventies welzijn.................................................................................................................................42
G: gezondheid bevorderende interventies uit te voeren door een wijkverpleegkundige..................................43
H: waarom deze brief?.......................................................................................................................................44
Stap 5:......................................................................................................................................................... 45
A) Wijkgezondheidsprofiel Soesterberg.............................................................................................................45
B) Diagnoses Soesterberg...................................................................................................................................48
C) Factoren die de gezondheid in Soesterberg bevorderen:..............................................................................49
D) Factoren die de gezondheid in Soesterberg belemmeren:............................................................................50
E) EBP-interventies om de gezondheid in Soesterberg te bevorderen:..............................................................51
F) EBP-interventies om het welzijn in Soesterberg te bevorderen:....................................................................53
G) Gezondheid bevorderende interventies voor een wijkverpleegkundige:......................................................54
H) Reden advies van de wijkverpleegkundige:...................................................................................................54
Bronnenlijst................................................................................................................................................. 55
Bijlage 1: Samenwerkingsovereenkomst...................................................................................................... 61
Terminologielijst
Expertisegebied In het expertise gebied van een wijkverpleegkundige (beroepsprofiel)
wijkverpleegkundige staat het takenpakket en de belangrijkste competenties van de
2
, wijkverpleegkundige. Waarin competenties het vermogen is om een
taak met de juiste kennis en vaardigheden te verrichten (M&G
Wijkverpleegkundigen, 2019).
Voor een wijkverpleegkundige is het handig om haar expertisegebied
te kennen. Hiermee kan hij/zij zich in de wijk vooral richten op de
meest relevante onderdelen van het dorp.
Zelfmanagement Zelfmanagement is het vermogen om zo goed mogelijk om te kunnen
gaan met de aandoening en dit te plaatsen in het leven. Het gaat om
het omgaan met bijvoorbeeld symptomen en met de behandeling
(Zorg voor beter, 2016)
Zelfmanagement in een dorp zegt iets over het doen en laten van de
bewoners. Wanneer er veel zelfmanagement is, kunnen mensen meer
zelf doen en hebben zij hierbij minder hulp nodig van buitenaf.
Shared decision making Dit is een besluitvorm waarbij er samen met de cliënt afspraken
worden gemaakt. Er wordt samen gekeken naar de mogelijkheden en
de te nemen stappen (BTSG, z.d.).
Shared decision making is niet alleen belangrijk in de zorg, maar ook in
het dorp. Wanneer er een verandering in het dorp moet plaatsvinden
is shared-decision making ook belangrijk. Dit heeft dus ook te maken
met de relaties is het dorp.
Sociale kaart De sociale kaart ondersteunt gemeenten en zorg- en
welzijnsinstellingen bij hun taak om burgers en professionals de weg
te laten vinden in het sociale domein (Sociale Kaart Nederland, z.d.).
De sociale kaart kan zorgverleners helpen met het bevorderen van het
welzijn van het dorp door haar alle aanwezige voorzieningen in het
dorp te bieden. Ook voor de zorgvrager is dit een handig hulpmiddel.
Om bijvoorbeeld zorgverleners te vinden.
Wijkgezondheidsprofiel In een wijkgezondheidsprofiel wordt een overzicht gemaakt van de
gezondheidssituatie van een wijk. Niet alleen wordt er gekeken naar
de gezondheidssituatie, maar ook naar de behoeften, wensen en de
gezondheidsbeleving (Loket Gezond Leven, z.d.).
Een wijkgezondheidsprofiel is een tak van de wijkanalyse. Hiermee kan
een wijkverpleegkundige doelen en interventies bedenken.
Informele zorg Informele zorg is de onbetaalde zorg die verricht wordt door
vrijwilligers en mantelzorgers (Wijkteamswerken, z.d.).
De wijkverpleegkundige valt onder de formele zorg (betaalde zorg),
wanneer er veel informele zorg in een wijk is, zal het werk van de
wijkverpleegkundige afnemen.
Multimorbiditeit Multimorbiditeit komt regelmatig bij ouderen voor. Het houdt in dat
er meerdere chronische aandoeningen tegelijkertijd aanwezig zijn, die
elkaar onderling beïnvloeden (Mmc, z.d.).
Wanneer iemand meerdere chronische ziektes heeft, acht hij/zij meer
medische hulp. Dit kost de wijkverpleegkundige meer werk en hier
moet in de wijkanalyse dus ook goed rekening mee gehouden worden.
3
,Selectieve preventie Selectieve preventie is het voorkomen (de preventie) van ziekte bij
bepaalde risicogroepen (specifiek). Een voorbeeld is de griepprik voor
ouderen en chronisch zieken (In voor zorg, 2011).
Voor een wijkverpleegkundige is selectieve preventie een handige
manier van hulp verlenen. Alleen de gevormde risicogroep wordt
geholpen in plaats van iedereen (of niemand). Dit scheelt tijd en geld,
wat de drempel om te helpen verlaagd.
Gezondheid (volgens ‘Het vermogen zich aan te passen en de eigen regie te voeren, in het
Machteld Huber) licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.’
(Actiz, z.d.).
Deze definitie van Huber kan goed gebruikt worden om de gezondheid
van het dorp te bepalen. Dit moet dan ook in de wijkanalyse verwerkt
worden.
Diversiteit Alle mogelijke verschillen tussen mensen onderling bepalen de
diversiteit. Deze kunnen zichtbaar zijn, zoals leeftijd, geslacht of
huidskleur. Deze kunnen ook minder zichtbaar zijn van buitenaf, zoals
geloofsovertuiging, etniciteit, leefstijl of persoonlijke voorkeuren
(Diversologisch, z.d.).
Diversiteit is bepalend voor een dorp. Dit kan invloed hebben op de
voorzieningen in het dorp. Ook zegt het iets over de gezondheid. Bij
sommige geloven is het een gezonde leefstijl bijvoorbeeld belangrijk
en bij andere culturen is het belangrijk om voor de ouderen te zorgen.
Wat leidt tot een grotere hoeveelheid ouderen in een dorp.
WMO WMO staat voor Wettelijke Maatschappelijke Ondersteuning. De wet is
bedoeld om burgers te helpen en te ondersteunen, zodat ze zo lang mogelijk
zelfstandig thuis kunnen wonen (Zorgwijzer, 2019).
Door het WMO blijven ouderen langer thuis wonen waardoor er meer
vergrijzing in het dorp ontstaat. Dit heeft erg veel invloed op het dorp en de
nodige voorzieningen.
ZVW ZVW staat voor de Zorgverzekeringswet. Deze wet zorgt ervoor dat elke
inwoner in Nederland een basis zorgverzekering heeft en hierdoor toegang
krijgt tot goede zorg (Independer, 2019).
Het dorp moet ook meerdere voorzieningen bevatten die goede zorg
kunnen verlenen, denk aan een huisarts of een verzorgtehuis.
Model van Lalonde Het model van Lalonde duidt verschillende factoren aan die de gezondheid
van een individu beïnvloeden. Het model bestaat uit biologische factoren,
omgeving, leefstijl en voorzieningen in de gezondheidszorg (Vlaams instituut
Gezond leven, z.d.).
De omgeving is voor een individu erg belangrijk, wat is de verkeerssituatie in
het dorp? Zijn er genoeg fietspaden en is het er veilig voor kinderen en
ouderen om over te steken? Verder zijn ook speelvoorzieningen in de
omgeving erg belangrijk voor het dorp en zijn inwoners. De categorie
4
, ‘voorzieningen in de gezondheidszorg’ heeft ook erg veel invloed op
gezondheid en het dorp. Als er te weinig gezondheidsvoorzieningen in een
dorp aanwezig zijn, kan de gezondheid niet bevorderd worden.
Buurtcoach Een buurtcoach is een aanspreekpunt in de wijk bij wie je vragen kan stellen
over werk, wonen, opvoeding, zorg en de wijk zelf (Wijkwerk Doetinchem,
z.d.).
Een buurtcoach is in een dorp erg belangrijk. De inwoners kunnen hier hun
zorgen en problemen bij kwijt en kunnen geholpen worden bij conflicten. Dit
heeft voor het welzijn en onderling contact van de inwoners erg veel impact.
S.E.S. S.E.S staat voor sociaaleconomische status. Dit heeft te maken met het
opleidingsniveau, gezondheidsvaardigheden en de status in de
maatschappij. Een hogere S.E.S. leidt tot meer succes en een betere
gezondheid.
De S.E.S. heeft erg veel invloed op het dorp en zijn inwoners. Een lage S.E.S.
betekent een slechtere gezondheid waardoor er meer zorg nodig. Ook heeft
de S.E.S. invloed op het opleidingsniveau en dus op het inkomen van de
burgers. De woning grootte kan dan ook erg verschillen van een hoge S.E.S.
ten opzichte van een lage S.E.S.
Nationaal Het Nationaal Preventieakkoord is een akkoord tussen meer dan 70
Preventieakkoord verschillende Nederlandse organisaties. Dit akkoord houdt zich bezig met de
gezondheid van burgers in Nederland. Ze streven naar een rookvrije
generatie, minder ziekte door overgewicht en willen iedereen bewuster
maken van de risico’s van alcohol (Sonnevelt, z.d.).
Alcohol kan erg grote gevolgen met zich meebrengen, van zelfverwondingen
tot vernieling van voorzieningen. Ook roken en het hebben van overgewicht
kunnen grote gevolgen veroorzaken. Hoe het dorp is ingericht en hoe
hiermee wordt omgegaan heeft hier veel invloed op. Hoe strikt het
Nationaal Preventieakkoord wordt gehandhaafd heeft veel invloed op de
soort inwoners, de zorg en de veiligheid in het dorp.
Prevalentie Prevalentie is het aantal ziektegevallen in een bepaalde groep mensen of in
een bepaalde tijdsduur. Hier vallen ziekte, aandoeningen en overgewicht
onder (Solvo, z.d.).
Hoe hoger de prevalentie, hoe meer voorzieningen in de zorg en in de
thuishulp er nodig zijn. De wijk moet zich dan ook constant aanpassen aan
de behoeften van de inwoners.
Wijkteam Een sociaal-wijkteam is een groep mensen die klaarstaat voor de burgers in
de wijk. Ze ondersteunen de inwoners bij problemen, beantwoorden
gestelde vragen en wijzen de weg als dat nodig is. Een medisch- wijkteam
voorziet de inwoners van medisch advies en medische zorg (Sociaal
Wijkteam Schijndel, z.d.).
Het wijkteam kan erg veel invloed hebben op het onderling contact van de
inwoners van de wijk. Activiteiten organiseren zodat mensen elkaar
ontmoeten is hier een goed voorbeeld van.
Participatie - Een Participatiesamenleving is een samenleving waarbij iedereen
samenleving verantwoordelijk is voor zijn eigen leven en omgeving (Woorden.org, z.d.).
5
