Samenvatting Methodologie van Sociaal-
wetenschappelijk Onderzoek (MTSWO)
MTSWO Hoorcollege 1 l Introductie
Introductie MTSWO → illustratie: onderzoek naar het effect van 2 straffen
Conclusie: ‘’De resultaten laten zien dat daders na een werkstraf minder recidiveren dan na
een gevangenisstraf’’
Lilian Helder: ‘’Onderzoek is onbruikbaar, want je kunt ‘geen appels met peren vergelijken’
Helder uiteindelijk toch gelijk, door Groenendijk & van Delft in Tijdschrift voor Criminologie.
→ Sharon Gesthuizen (SP): ‘’Stel, in ziekenhuis A sterft 50% van de patiënten na een open
hartoperatie. In ziekenhuis B sterft 3% na een vergelijkbare operatie.
Kun je dan iets zeggen over het verschil in kwaliteit tussen de beide ziekenhuizen?
- De gegevens waren niet bruikbaar voor het onderzoek
Kritiek van Groenendijk & van Delft: de onderzoekers hebben geen gegevens in het
onderzoek meegenomen over ‘de houding tijdens de rechtszitting’
→ Ongemotiveerde houding > gevangenisstraf
→ Gemotiveerde houding > taakstraf
Termen:
- True experiment; klassiek experiment
- Randomness; willekeurige toewijzing
- ‘Vulnerable to hidden bias’; het zwakke punt is hier de interne validiteit, het
vaststellen van een causaal effect
→ Onderzoeksstrategieën, onderzoeksdesign en onderzoeksmethoden.
Tentamenstof: leerboek en collegestof
→ Leerboek: Bryman (2015) Social Research Methods (5th edition) > niet alles uit het boek
is onderdeel van de cursusstof: zie studiehandleiding.
- Key concepts → belangrijk
- Thinking deeply → belangrijk
- Tips and skills → bevat meestal nuttige info
- Research in focus → voorbeelden van onderzoek
, - Research in the news → voorbeelden in het nieuws
- Student experience → minder belangrijk
- Supervisor tips → minder belangrijk
Zulke vragen komen niet in het tentamen:
Wat was het resultaat van het onderzoek van Hilde Wermink et al. (2011)?
Zulk soort vragen kun je wel verwachten:
In hun onderzoek naar recidive na taakstraffen en na gevangenisstraffen concluderen Hilde
Wermink et al. (2011) dat het uitvoeren van klassieke experimenten met random assignment
(willekeurige toewijzing) van de soort straf een sterker onderzoeksdesign zou opleveren met
overtuigende resultaten. Waarom? Omdat in dat geval...
A. de interne validiteit verbetert → juiste antwoord
B. de externe validiteit verbetert
C. de validiteit van de meetinstrumenten verbetert
D. de betrouwbaarheid van de meetinstrumenten verbetert
● Twee deeltoetsen (meerkeuzevragen)
- Eerste deeltoets over stof van colleges 1 t/m 6 is vrijdag 16 november in de
TenT, 9:00-10:30.
- Meer details (deeltoets 2): zie studiehandleiding.
● Tentamen (meerkeuze- en open vragen)
- Eerste gelegenheid is woensdag 19 dec in de TenT, 12:00-14:45.
- Er komt t.z.t. een proeftentamen op Canvas.
- Voor het tentamen moet je minimaal een 5,0 behalen.
- Het onafgeronde eindcijfer moet minimaal een 5,5 zijn.
Eindcijfer = (tentamen * 0,50) + (deeltoets1 * 0,25) + (deeltoets2 * 0,25) + bonus.
● Twee bonusopdrachten
- Is niet verplicht! Maar wel sterk aangeraden.
- Doel: toepassing van de stof + voorproefje van deeltoets.
- Peer review (‘blind’): drie keer, schaal van 1 tot 5.
- Controle door docenten en assistent.
- 0,3 punt per opdracht bovenop het eindcijfer, indien gemiddelde beoordeling
voldoende is (2,75).
- Let op voorwaarde: tentamencijfer ≥ 5,0.
- Inlevermoment opdr.1 is woensdag 7 nov.
Waarom onderzoek doen?
→ Omdat we een antwoord op een bepaalde vraag willen weten
,“Academics conduct research because (...) questions occur to them.” (...) “at its core, it
[research] is done because there is an aspect of our understanding of what goes on in
society that is to some extent unresolved” (Bryman, p.3)
‘’All life is problem solving’’ → Karl Popper
‘’The research scientist is (...) a solver of puzzles’’ → Thomas Kuhn
Wat is wetenschappelijk onderzoek?
- Systematisch (versus intuïtief): bewuste planning, duidelijk onderzoeksproces.
- Controleerbaar, transparant (versus ondoorzichtig): uitleg en reflectie over hoe je tot
kennis bent gekomen.
- Empirisch bewijs geeft de doorslag (versus speculatie, eigen ideeën).
“Attention to these steps is what distinguishes academic social research from other kinds of
social research” (Bryman, p.14)
De stappen in het onderzoeksproces
(1) onderzoeksvraag
(2) literatuur bestuderen (literature review)
(3) concepten en theorie
(4) selectie van onderzoekseenheden (sampling cases)
(5) dataverzameling
(6) data-analyse
(7) rapportage (writing up)
→ de cyclus van empirisch-wetenschappelijk onderzoek.
De praktijk is wat rommeliger dan de stappen in het onderzoeksproces weergeven →
“Reconstructed logic” (navolgbare logica): een duidelijke stap-voor-stap procedure
↕ VS ↕
“Logic in practice” (logica vd praktijk): Rommeliger, verschilt per project, minder regels,
meer ambachtschap.
“There are plenty of things that can go wrong” (Bryman, p.14). Daarom:
- need for flexibility
- need for perseverance (doorzettingsvermogen)
Onderzoeksvraag is heel belangrijk, want:
- Geeft de aanleiding en relevantie aan.
, - Type vragen: verkennend, beschrijvend, verklarend, evaluatie. (exploratief,
descriptie, verklaring, evaluatie)
- Beïnvloedt alle overige fases van het onderzoeksproces.
Onderzoeksvragen l Exploratief, descriptie, verklaring, evaluatie.
Bryman noemt daarnaast ook nog: voorspelling, ontwikkel ‘good practice’, empowerment &
vergelijking.
Soort onderzoeksvragen samengevat:
(1) Exploratief = verkenning van het verschijnsel (y)
(2) Descriptie (“hoeveel”) = een beschrijving geven van y.
(3) Verklaring (“waarom”) = in hoeverre kan y verklaard worden door x?
(4) Evaluatie = in hoeverre heeft een interventie om y te beïnvloeden effect?
(5) Voorspelling = hoe zal y in de toekomst zijn?
(6) Ontwikkel “good practice” = hoe kunnen we y verbeteren?
(7) Empowerment = hoe kunnen onderzochte mensen zelf hun eigen welzijn (y)
verbeteren?
(8) Vergelijking = verschillen a en b wat betreft y?
→ Box “Key concept 1.1 what are research questions?” (p.9).
Geen onderzoeksvraag?
Alan Bryman: “very open-ended research is risky … unless your supervisor advises you to
the contrary, I would definitely formulate some research questions, even if they turn out to be
somewhat less specific" (p.78) → Gewoon altijd een onderzoeksvraag formuleren.
De rol van een theorie in onderzoek
1. Het bereik (“Range”) van een theorie (what type of theory?) → wat is de reikwijdte van
een theorie? →
Bereik van theorie-ontwikkeling
- Empirische generalisatie: leeftijd hangt samen met wel/niet gaan stemmen tijdens
verkiezingen: een geïsoleerde propositie die een geobserveerde samenhang tussen
twee of meer verschijnselen samenvat. = concreet en beperkt
- Middle-range theories (Merton)
- Grand theories: algemeen, abstract theoretisch ‘framework’.
2. De richting van theorie-ontwikkeling: het testen of ontwikkelen van een theorie:
(´deductive or inductive theory?´)
Richting van theorie-ontwikkeling
Deductie = van theorie naar concrete hypothese
,Voorbeeld:
Uitspraak 1: alle mensen zijn sterfelijk
Uitspraak 2: Socrates is een mens
Conclusie = Socrates is sterfelijk.
OF
Uitspraak 1: Hoe meer tijd een student studeert, des te groter de kans op een hoog
tentamencijfer.
Uitspraak 2: Socrates studeert langer voor MTSWO dan Plato.
Conclusie = Socrates heeft een grotere kans op een hoog tentamencijfer voor MTSWO dan
Plato.
Inductie = van specifieke observaties naar theorie
→ Voorbeeld:
Observatie 1: alle zwanen die ik eergisteren zag, waren wit.
Observatie 2: alle zwanen die ik gisteren zag, waren wit.
Conclusie = alle zwanen zijn wit.
OF
Observatie 1: Henk: lang gestudeerd en hoog cijfer.
Observatie 2: Ingrid: gemiddeld gestudeerd en gem. cijfer.
Observatie 3: Jasper: kort gestudeerd en laag cijfer.
Conclusie = Hoe meer tijd een student studeert, des te groter de kans op een hoog
tentamencijfer.
Dus, deductie en inductie samengevat: Theorieën → Hypotheses (deductie) → Observaties
→ Empirische generalisaties (inductie) → Theorieën, etc.
Iteratieve strategie: ‘weaving back and forth between data and theory’
Iteratie = herhaling. Na de fase van theoretische reflectie over de gegevens, gaat de
onderzoeker meer gegevens verzamelen om de theorie aan te scherpen.
Dit komt vooral voor in “Grounded theory” (hoofdstuk 23). Bij deze benadering begin je bij
“observaties”.
→ Probleem van inductie: voorbeeld witte en zwarte zwanen. (je kunt niet zomaar een
generaliserende uitspraak doen)
Volgend college (college 2)
- Filosofische uitgangspunten: positivistische en interpretatieve sociale wetenschap.
- Twee benaderingen (research strategies): kwantitatief en kwalitatief onderzoek.
, MTSWO Hoorcollege 2 l Onderzoeksbenaderingen
Dit college:
● Filosofische uitgangspunten
● Twee benaderingen: kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Filosofische uitgangspunten
Ontologie (zijnsleer)
→ Wat is de fundamentele aard van de werkelijkheid? hoe zit de (sociale) werkelijkheid in
elkaar? wat zijn de eigenschappen van ‘het zijn’?
Een centrale tegenstelling:
- Objectivisme: een externe werkelijkheid, een werkelijkheid die buiten ons
bewustzijn staat → (‘’whether social entities can and should be considered objective
entities that have a reality external to social actors’’)
- Constructivisme: een werkelijkheid die is gecreëerd→ (‘’whether they can and
should be considered social constructions built up from the perceptions and actions
of social actors’’)
Objectivisme: het standpunt dat er een wereld/werkelijkheid bestaat, die onafhankelijk is
van het menselijk bewustzijn.
Constructivisme: het standpunt dat er geen werkelijkheid bestaat, die onafhankelijk is van
het menselijk bewustzijn. De werkelijkheid is een subjectief bouwsel, dat door individuen of
groepen mensen wordt gevormd.
Popper: sluit aan op het objectivisme
→ Theorieën zijn met elkaar te vergelijken. We kunnen dichter bij ‘de waarheid’ komen door
ze te toetsen aan de hand van de ‘harde feiten’ en de onjuiste theorieën weg te gooien.
Kuhn: sluit aan op het constructivisme
→ Het ene paradigma (referentiekader) is niet beter dan het andere. Ze zijn
incommensurable (onverenigbaar, ze kunnen niet goed informatie uitwisselen). Een
paradigmawisseling brengt ons niet dichter bij ‘de waarheid’ → ‘’the competition between
paradigms is not the sort of battle that can be resolved by roofs’’ (Kuhn)
Voorbeelden van paradigmawisselingen
- De copernicaanse revolutie
- Darwin’s evolutietheorie
- Continentale drift-theorie
Filosofische uitgangspunten: Sociale wetenschappen ; pre-paradigmatisch (p. 637)
