Hoofdstuk 2 (Deel 1): Juridische woordenschat
Samenvatting:
Vijf tactieken voor uitbreiding van de woordenschat:
1) Schaf naslagwerken aan;
2) Pas kennis van vreemde talen toe;
3) Pas kennis van affixen toe;
4) Memoriseer;
5) Verdiep je in de kenmerken van de juridische vaktaal.
1) Schaf naslagwerken aan:
Nederlandse woordenboeken aanschaffen;
Juridische woordenboeken aanschaffen.
2) Pas kennis van vreemde talen toe:
Bij het zoeken van een onbekend woord, kijk dan naar andere
talen (Frans/Latijns).
Latijn of Frans Omschrijving
Getuige à charge (legt belastende
À charge
verklaring af)
Acta Schriftelijke stukken
De eiser in beroep; tegenstelling:
Appellant
de geïntimeerde
Een casuspositie is een samenstel
Casus van feiten met de daarop van
toepassing zijnde regels
Contrair beding Tegengesteld beding
Culpa Schuld
Recht om te mogen citeren uit een
Droit de citation
werk
Exceptio firmat regulum De uitzondering bevestigt de regel
Ex jure Volgens het recht
Ex lege Volgens de wet
In dubio Bij twijfel
Ipso facto Door het feit zelf
Ipso iure Door het recht zelf
Judex Rechter
Lex Wet
Lex dura seks lex De wet is hard, maar zo is de wet
Lex posterior derogat legi Latere wet gaat vóór oudere wet
, anteriori/priori
Lex specialists derogat legi
Specifieke wet gaat vóór algemene
generali
wet
Lex superior derogat legi
Hogere wet gaat vóór lagere wet
inferiori
Iedereen wordt geacht de wet te
Nemo ius ignorate censetur
kennen
Nemo-plusbeginsel: niemand kan
Nemo plus iuris transferre
meer rechten overdragen dan hij
potest quam ipse habeat
zelf heeft
Niemand is gehouden om
Nemo tenetur ad impossibilia
onmogelijke dingen te doen
Nulla-poenabeginsel: geen straf
Nellum delictum, nulla poena kan worden opgelegd zonder
sine praevia lege poenali voorafgaande wettelijke
strafbepaling
Het hoogste recht kan het grootste
Summun jus summun injuria
onrecht betekenen
Ubi lex, ibi poena Waar een wet is, is een straf
3) Pas kennis van affixen toe:
Er zijn twee soorten affixen, namelijk:
Prefix (voorvoegsel);
Een voorvoegsel is een toevoegsel dat voor een woord
wordt geplaatst, zoals ‘sub-‘ in substituut-officier van
justitie of ‘re-‘ in repatriëring. Een voorvoegsel hoort bij
het woord en kan niet in dezelfde betekenis los gebruikt
worden.
Suffix (achtervoegsel);
Een achtervoegsel is een toevoegsel dat achter een
woord wordt geplaatst, zoals ‘-lijk’ in erfelijk of ‘-achtig’
in kernachtig. Een achtervoegsel hoort bij het woord en
kan niet in dezelfde betekenis los gebruikt worden.
Prefixen Betekenis Voorbeelden
Mono-; solo-; soli-: Monocultuur;
één solozeiler
Bi-; duo-; dua-: twee Bilateraal; dualistisch
Tri-: drie Trias politica
Deca-; deci-: tien Decibel
Hoeveelheid of Hecto-: honderd Hectoliter
maat Multi-: meer Multilateraal verdrag
Poly-: veel Polygamie
Ambi-: dubbel Ambivalent
Macro-: groot Macrosociologie
Mega-: zeer groot Megafraude
Micro-: klein Microbacterie
, A-, ab-, an-, de-, des-,
des-, il-, im- in-, non-, Anoniem; illegaal;
on-, ont-, niet immaterieel;
indeterminisme;
irrelevant; non-usus;
Ontkenning of
onbevoegd
tegenstelling
Anti-; contra-: tegen Antidiscriminatie;
Wan-: slecht, contra-expert
onvolkomen, Wanbetaling
verkeerd Mishandeling
Mis-: slecht, niet
Oppen-; aarts-;
Oppergezag;
super-: eerste,
aartsbisschop;
hoogste, oudste,
superarbiter
Rangorde voornaamste
Locoburgemeester;
Loco-; sub-; vice-:
subagent;
plaatsvervangend,
vicevoorzitter
onder, waarnemend
Herroepen van een
vonnis; recidive;
reclassering;
Her-; re-: opnieuw,
Herhaling reconventie;
weer
rehabilitatie; repliek;
repatriëring;
resumeren; revisie
Para-: naast, bij,
Paralegaal
langs, gedurende
Metaregel
Meta-: mede, naast,
Richting of plaats Intranet
achter, boven
Extraterritoriaal
Intra-: tussen
Extra-: buiten
Fon(o)-: geluid
Fonocardiografie
Graf(o)-: schrift
Grafologie
Pat(h)o-: ziekte,
Patholoog-anatoom
afwijking
Grammofoon
Gramm(a)-: spraak
Geologie
Wetenschap of Geo-: aarde
Psychopaat
natuur Psycho-: geest
Democratie
Demo-: volk
Hydrologie
Hydro-: water
Dermatoloog
Derma-: huid
Neurotisch
Neuro-: zenuw
Chronologisch
Chrono-: tijd
Overig Auto-: zelf Autonomie
Bio-: leven Biotechnologie
Co-; con-; com-: Cohesie; convocatie;
samen, met communicatie
Ex-: oud, gewezen, Exhibitionisme
buiten Heterogeen
