Neurobiologische achtergronden van opvoeding en ontwikkeling Deel A week 39 literatuur college () van leerjaar 2. Bevat collegestof en H3 en H11 van het boek the student's guide to social neuroscience
Week 39 literatuur
Hoofdstuk 3: evolutionaire oorsprong van sociale intelligentie en cultuur
De intellectuele ontwikkeling van de mens wordt vaak gezien als het ontwikkelen van sociale
intelligentie, dat is het vermogen om complexe sociale interacties te kunnen begrijpen en voorspellen.
Cultuur is gedeelde waardes, vaardigheden en geloven onder een groep individuele mensen. Een
cultuur wordt verspreid door sociaal leren, waarbij kennis wordt gedeeld van persoon op persoon.
Social intelligence hypothesis
De social intelligence hypothesis stelt dat evolutionaire druk leidt tot sociale intelligentie die op zich
weer leidt tot veranderingen (zoals toename in breingrootte) dat resulteert in een verhoogde
intelligentie in niet-sociale domeinen. Deze hypothese kan op verschillende manieren worden
geïnterpreteerd:
Intelligentie is bepaald door het sociale leven
Een complexe gemeenschap vereist een hogere intelligentie
Een complexe gemeenschap vereist specifieke karakteristieken van intelligentie
Er zijn een aantal studies gedaan die hebben gekeken naar sociale intelligentie en de grootte van het
brein. Maar dit is moeilijk te meten omdat er meerdere manieren zijn van het definiëren van sociale
intelligentie, het niet makkelijk te meten is in natuurlijke setting en de theorie verondersteld dat brein
grootte een maatstaf is voor algemene intelligentie.
Er is ook onderzoek gedaan naar deze relatie in andere diersoorten ( dus niet de mens). Convergent
evolution is wanneer dezelfde evolutionaire druk (zoals socialer zijn) leidt tot dezelfde uitkomst
onafhankelijk van elkaar in verschillenden soorten. Ook hier is het moeilijk te bepalen wat sociale
intelligentie is. Maar ook uit het onderzoek naar dieren is er geen hard bewijs gekomen dat een groter
brein in relatie staat met een hogere sociale intelligentie.
Taalontwikkeling wordt vaak gezien als iets dat uit natuurlijke selectie is ontstaan om slimmer te zijn,
want door taal kon et meer gesocialiseerd worden. een andere theorie is dat taalontwikkeling iets is
wat meerdere functies bevat zoals spreken, betekenis, grammatica enz. Larynx is een orgaan in de
nek van zoogdieren die betrokken is bij geluid maken. Syntax zijn de regels waarnaar woorden
worden gevormd om zo betekenisvolle zinnen te maken.
Er is goed bewijs dat de toename van de grootte van het brein samen is gegaan met de verhoogde
moeilijkheid van het sociale domein. Maar of specifieke processen komen door generale
veranderingen of juist specifieke veranderingen is nog niet duidelijk.
Evolutionele oorsprong van cultuur
Meme zijn delen van een cultuur die worden overgedragen van persoon op persoon op basis van de
bruikbaarheid. Tradities vormen een cultuur. Volgens sommigen zijn mensen de enige soorten die
sociaal kunnen leren met het inzicht in de doelen en intenties daarvan. Imitatie is sociaal leren met
een begrip van de doelen, intenties en mentale staten van andere individuelen. Niet leren door middel
van imitatie kunnen op bijvoorbeeld de volgende manieren:
Kopiëren van een actie zonder het doel van de actie te begrijpen.
Stimulus enhancement; een individu trekt aandacht tot een bepaald object waardoor de kans
dat de observeerder mee gaat doen met dat object groter wordt.
Local enhancement; een individu trekt de aandacht tot een locatie waardoor de kans dat de
observeerder mee gaat doen met die locatie groter wordt.
Contagion; het herhalen van gedragingen die aangeboren zijn (gapen)
Intentional stance is de neiging van een persoon om te verklaren of te voorspellen waarom anderen
gedragingen doen gebruik makend van de staat van die persoon.
, Materiële symbolen: neurologische recycling en uitgebreide cognitie
De visual word form area is een regio in het brein die meer reageert op visuele presentatie van letters
dan andere objecten. Extended cognition is het gebruik van materialen en technologieën om de
cognitieve capaciteiten van de mens te vergroten.
Culturele vaardigheden: hulpmiddelen en technologie
De regio in het brein die een neurale respons geeft wordt het receptive field genoemd. Als men een
tool gebruikt is het receptive field niet langer geconcentreerd op de hand maar op het verlengde ervan
namelijk de tool. Spiegel neuronen zijn neuronen die reageren bij eigen acties en bij acties van
anderen. Dit zijn cruciale neuronen voor imitatie. Deze neuronen bevinden zich in de premotor cortex.
Spiegelneuronen reageren meet op het doel van de actie dan de daadwerkelijke handeling. Het gebruik
van tools is een voorbeeld van cultuur omdat:
Er zijn overeenkomsten met het gebruiken van tools bij mensen en bij anderen soorten
Apen hebben ook spiegelneuronen maar gebruiken minder vaak tools als ze dat bij anderen wel zien.
Dit zou inhouden dat er wel meer nodig is dan spiegelneuronen voor imitatie of het gebruik van tools.
De evolutionarie theorie van McLeam over de hersenen is het triune brain. Dit is dat delen van het
brein die bij heel veel dieren goed ontwikkeld zijn, zijn evolutionair gezien ouder dan delen van het
brein die alleen bij mensen en onze naaste verwanten goed ontwikkeld zijn. Hier is een onderscheid
tussen drie delen van het brein op basis van evolutionaire ouderdom:
Protoreptilean brain; dit is het oudste deel van het brein, namelijk de hersenstam en enkele
andere structuren, dit is een voorwaarde voor minimaal bewustzijn.
Paleomammalean brain; dit zijn iets minder oude delen zoals het limbisch systeem. Dit is een
voorwaarde voor enig geheugen en minimaal emotioneel bewustzijn. Deze structuren komen
bij alle zoogdieren voor.
Neomammalean brain; nieuwste structuren zoals de cortex. Dit is een voorwaarde voor een
uitgebreid bewustzijn en deze is het best ontwikkeld bij de mens en zijn naaste verwanten.
Maar dit is geen alles of niets onderscheid tussen de drie delen, delen kunnen namelijk in meerdere of
mindere mate ontwikkeld zijn. In de ontwikkeling van een individu herhaalt zich de ontwikkeling van
een soort, zo worden delen van de hersenen tijdens de zwangerschap als eerst gevormd die als eerst
geëvolueerd is, dit wordt ook wel fylogenetische volgorde genoemd.
Hoofdstuk 11: sociale ontwikkeling neurowetenschappen
Bij de geboorte is niet heel je brein vastgesteld, deze wordt gevormd door de omgeving. Dit uit zich in
een nature nurture debat. Het brein is genetische bepaald, maar wordt ook gevormd door de omgeving.
Phylogenetic development is de ontwikkeling van soorten over een evolutionaire tijdschaal.
Ontogenetic development is de ontwikkeling van een individu van geboorte tot de dood.
In de embryonale fase (2 tot 8 weken) bestaat het embryo uit platte schijf met cellen met drie lagen:
Endoderm binnenste laag; organen
Mesoderm middenlaag; skelet hart en spieren
Ectoderm buitenste laag; zenuwstelsel, opperhuid.
In de derde week verdikt het ectoderm, dit is de neurale plaat, in het midden van de plaat ontstaat en
groef de neurale groef. Aan het eind van de derde week krult de neurale plaat om de groef
waardoor er een neurale buis ontstaat. Cellen komen dan los van de buis (de neural crest) en zo
ontwikkelt zich het perifere zenuwstelsel. Dit hele proces wordt neurulatie genoemd. Wanneer de buis
niet sluit, ontstaan er zenuwafwijkingen:
Onderkant sluit niet spina bifida
Bovenkant niet sluiten anencafalie (het brein ontwikkeld niet)
Net onder de bovenkant niet sluiten encefalocele (klein stukje van het brein komt naar
buiten bij de schedel)
Er ontstaan verschillende aandoeningen afhankelijk waar de buis niet sluit. In het laatste deel van de
zwangerschap ontstaan er vouwen in het brein zoals wij die kennen, daarvoor is het glad.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Stuviamail. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
