In welk jaar krijgt Nederland de eerste echte grondwet?
- 1814
Wat is het doel van de grondwet?
- begrenst de macht van de staat en zorgt dat de burgers vrij zijn;
- fundamentele rechten van burgers vastleggen
- organiseert een staat (koning, parlement, rechters etc.)
- helpt bij het vormen van een eenheidsstaat (alle burgers één eenheid zijn)
We maken in de grondwet onderscheid tussen twee soorten grondrechten. Welke?
- Klassieke grondrechten
- Sociale grondrechten
Wat zijn klassieke grondrechten?
- Grondrechten die de overheid moet garanderen. Hierbij ligt de nadruk op vrijheid en gelijkheid. Drie
soorten klassieke grondrechten:
- Gelijkheidsbeginsel. Het recht op gelijke behandeling
- De politieke rechten. Politieke vrijheid (kiesrecht, vrijheid meningsuiting e.d.)
- De vrijheidsrechten. Persoonlijke vrijheid (recht op privacy, verbod op marteling e.d.)
Wat zijn sociale grondrechten?
- Hierin is vastgelegd dat de overheid een zorgplicht heeft tegenover de burgers op het gebied van:
-werkgelegenheid en vrije keuze van arbeid
-bestaanszekerheid en welvaart
-leefbaarheid en milieu
-Volksgezondheid en woongelegenheid
-onderwijs
Wat is het grote verschil tussen klassieke en sociale grondrechten?
- Bij sociale grondrechten moet de overheid actief optreden om de sociale grondrechten waar te maken en
dat burgers ze niet bij de rechter kunnen afdwingen.
Kan een grondwet zomaar gewijzigd worden?
- Nee, de grondwet kan alleen gewijzigd worden als eerst een wet is aangenomen die regelt dat wijziging
van de Grondwet overwogen wordt. Die overweging wet moet in de Tweede en Eerste Kamer minstens
met de helft plus één van de uitgebrachte stemmen zijn aangenomen.
Grondrechten hebben een horizontale werking, leg dit uit?
- De horizontale werking van mensenrechten is de toepassing van grondrechten op de verhouding tussen
burgers. Bijv: recht op privacy
Grondrechten hebben een verticale werking, leg dit uit?
- Hier draait het om de verhouding tussen burgers en overheid. De staat moet immers de vrijheden en
rechten van burgers respecteren.
Paragraaf 2.3 de grondwet in discussie
Wat is de botsing van grondrechten?
- De rechten van mensen botsen dan met elkaar. Bijvoorbeeld: Mag je racistische opmerkingen maken
vanwege meningsuiting of valt dit dan onder discriminatie.
, Paragraaf 3. Trias Politica
Wat is trias Politica?
- De trias politica, driemachtenleer of scheiding der macht(en) is een theorie van de staatsinrichting waarin
de staat opgedeeld is in drie organen die elkaars functioneren bewaken. Zoals de wetgevende macht (om
wetten te maken, wijzigen of in te trekken), de uitvoerende macht ( om wetten toe te passen) en de
rechterlijke macht (moest in geval van onenigheid oordelen over wetten).
Doel Door wie
wetgevende macht deze macht bepaalt de wetten en Parlement (1e en 2e kamer)
regels in een land
uitvoerende macht deze macht bestuurt, maakt Regering (ministers, minister-president en
beleid en voert de wetten uit de koning)
rechterlijke macht deze macht vervolgt mensen die Onafhankelijke rechters
de wetten overtreden
Wie heeft dit bedacht?
- De Franse filosoof Montesquieu
Wat is het doel van de Trias Politica?
- politieke vrijheid en bescherming van de burger tegen de overheid.
Tegenwoordig spreken we van checks and balances, wat betekent dit?
- De drie machten weerhouden elkaar van het veroveren van teveel macht (checks) en houden elkaar
daarmee in balans. Ze controleren elkaar en vullen elkaar aan.
Waaraan moeten wetten voldoen?
- Algemeen zijn en mogen dus niet voor één persoon of voor één situatie geschreven zijn.
- Duidelijk zijn, dus voor iedereen begrijpelijk.
- Haalbaar en uitvoerbaar zijn.
Wat is Vrouwe justitia?
- Romeinse godin van de rechtvaardigheid
Waar staat de blinddoek, weegschaal en zwaard voor?
- De weegschaal staat symbool voor het zorgvuldig afwegen van bewijzen en argumenten
- Het zwaard symboliseert de bevoegdheid van justitie om te mogen oordelen en het recht om een vonnis
uit te spreken
- De blinddoek staat voor onpartijdigheid.
Paragraaf 4. Het legaliteitsbeginsel
Wat houdt het legaliteitsbeginsel in?
- Iemands vrijheid mag alleen ingeperkt worden als de rechtmatigheid van die beperking is vastgelegd in
wetten en regels die door het parlement zijn aangenomen
Dat zijn heel veel regels en daardoor zijn er heel veel wetboeken, noem een aantal wetboeken?
- Het wetboek van strafrecht, de wegenverkeerswet, de wet op de economische delicten, het burgerlijk
wetboek enz.
Wat is de rechtsorde?
- het geheel van rechtsregels en rechtsbeginselen en de manier waarop het recht is georganiseerd
Rechtsorde en rechtsstaat zijn verschillend, leg uit?
- rechtsorde is het geheel van recht in een land, rechtsstaat is een soort staatsvorm die aan bepaalde eisen
voldoet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moniquevanmunster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
