Samenvatting aardrijkskunde De Geo VWO: Globalisering
Hoofdstuk 1 De wereld: een mozaïek van regio’s
Hoofdvraag: Wat zijn de belangrijkste sociaalgeografische indelingskenmerken van en
processen in de macroregio’s?
§1 De wereld indelen
Deelvragen
1. Hoe kun je de wereld indelen op grond van onderlinge relaties en vervlechting van
contacten?
2. Welke politieke, culturele, economische en demografische kenmerken kun je
gebruiken om cultuurgebieden af te bakenen?
Globalisering en global village
Tijd en afstand zijn geen belemmeringen meer vanwege moderne informatie- en
communicatietechnologie (ICT).
Global village: gebied dat steeds meer met andere gebieden overal ter wereld te
maken heeft via allerlei sociale netwerken.
Globalisering (mondialisering): het doorgaande proces van politieke, sociale en culturele
samenhang tussen bedrijven, gebieden of landen over de hele wereld, waardoor grenzen
vervagen.
Economische relaties: handel, geldstromen en uitwisseling van arbeidskrachten.
Politieke relaties: afspraken over samenwerking of internationaal overleg.
De wereld indelen
Gebieden zijn niet allemaal even sterk vervlochten met andere delen van de wereld. Je kunt
dat aantonen met de globaliseringsindex. De ruimtelijke verschillen hebben te maken met
historische ontwikkelingen en met (vroegere) culturele, politieke, economische en
demografische kenmerken van gebieden.
1
, Cultuurgebieden
Cultuurgebieden: regio’s met een
gemeenschappelijke cultuur, die alle
door de menselijke geest
voortgebrachte elementen (taal,
religie, gewoonten, kunst, technologie
of waarden en normen) omvat.
Figuur 1.3: macroregio’s.
De overgang van cultuurgebieden
gaat op lager schaalniveau geleidelijk.
Overgangszones op mondiaal schaalniveau:
1. Het grensgebied Noord-Amerika en Latijns-Amerika.
2. Enkele landen tussen Noord-Afrika en Sub-Sahara-Afrika.
3. Een gebied tussen Europa en de voormalige Sovjet-Unie.
4. Een zone tussen Rusland, Oost-Azië en Zuid-Azië.
De bevolking in de cultuurgebieden ontwikkelde een eigen identiteit.
Identiteiten: een unieke combinatie van culturele kenmerken.
Soms zijn er nog grote verschillen, bijvoorbeeld qua taal. Dan kan een lingua franca uitkomst
bieden.
Lingua franca: een derde taal die nodig is wanneer verschillende culturele groepen
niet direct in hun eigen taal met elkaar kunnen communiceren.
Zuidoost-Azië: Maleis.
Oostelijk Afrika: Swahili.
De godsdienst drukt vaak een grote stempel op de normen en waarden van een
samenleving.
Religie en politiek zijn in westerse landen vaak formeel gescheiden. Toch wordt ook
de politiek daar er indirect door beïnvloed.
Politiek mozaïek
Politieke kenmerken, zoals de verdeling van macht in een samenleving, verschillen sterk
tussen gebieden.
Democratisch gehalte: mate waarin de politiek, economische en sociale macht
verdeeld is over de bevolking van een land.
o Mensenrechten zijn er meestal in opgenomen.
Mensenrechten: de rechten waarop ieder mens aanspraak kan maken,
ongeacht herkomst, nationaliteit, overtuiging, geslacht, wettelijke
status of andere kenmerken.
o Te meten d.m.v. de democratie-index.
Rijke en arme regio’s
Tussen en binnen cultuurgebieden verschilt de welvaart sterk. Je kunt dat meten met het
bruto binnenlands (of regionaal) product per inwoner (bbp (brp)/inw).
Bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inw): de totale geldwaarde van alle in
een land geproduceerde goederen en diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking.
Bruto regionaal product per inwoner (brp/inw): de totale geldwaarde van alle in een
regio geproduceerde goederen en diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking.
Belangrijke punten voor bbp/inw of brp/inw:
Betrouwbaarheid van de cijfers.
Wat heeft men meegerekend in het bbp (brp)?
Is bij vergelijking gelet op de koopkracht?
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lnj4603. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
