Inleiding staats- en bestuursrecht probleem 8 (werkgroep, onderwijsgroep, samenvatting) van de Erasmus Universiteit jaar 1. Zeer uitgebreide samenvatting
1. Wat zijn de abbb? En hoe kan/mag een bestuursorgaan deze handhaven?
2. Wat is de beginselplicht tot handhaving?
3. Op welke manieren mag/moet een bestuursorgaan handhaven?
,Leerdoel 1: Wat zijn de abbb en wat houden deze in
In het algemeen kan een onderscheid gemaakt worden tussen:
- Procedurele (formele) normen – geeft spelregels voor de besluitvorming.
- Inhoudelijke (materiële normen) – geeft een regel die de inhoud van een besluit mede
bepaalt.
Er is niet altijd een heel strikt onderscheid te maken. Het onderscheid heeft vooral een ordenende
functie, maar kan wel belangrijke consequenties hebben.
1. Schendt een BO een formele norm, dan moet hij vaak een nieuw besluit nemen en alsnog de
juiste spelregels volgen. Inhoudelijk kan hij dan echter hetzelfde besluit nemen.
2. Schendt het BO een materiële norm dan is hert duidelijk dat het besluit inhoudelijk niet
deugde een nieuw besluit moet dan een andere inhoud hebben. Belanghebbende hebben
dus vooral baat bij een beroep op materiële normen.
Niet alle normen staan in de wet sommige worden ontleend aan het ongeschreven recht.
De ontwikkeling van algemene beginselen van behoorlijk bestuur
De a.b.b.b. zijn in de rechtspraak tot ontwikkeling gekomen. Besluiten konden niet alleen wegens
strijd met de wet maar ook wegens strijd met algemene rechtsnormen worden vernietigd.
Deze rechtsnormen noemen we algemene maatregelen van behoorlijk bestuur. Ook de wetenschap
heeft een belangrijk bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van a.b.b.b. door de rechtspraak
systematisch te bestuderen en rechtsnormen te categoriseren.
Een deel van deze rechtsnormen is gecodificeerd in de Awb afdeling 3.2 Awb; de rest – zoals bijv.
het vertrouwensbeginsel, het gelijkheidsbeginsel en het rechtszekerheidsbeginsel– is niet
gecodificeerd. Dit maakt niet uit voor de rechtskracht van het beginsel omdat de rechtsnorm even
bindend is en het bestuursorgaan zich ook aan ongeschreven beginselen moet houden.
Codificatie maakt de norm wel toegankelijker ook niet-juristen weten dan dat het een beginsel is
en kunnen zich hier dan makkelijker op beroepen.
Zowel gecodificeerde als niet-gecodificeerde beginselen worden in de jurisprudentie gepreciseerd en
de jurisprudentie formuleert ook steeds nieuwe beginselen vooral onder invloed van Europees
recht.
Functies van abbb
Aan de beginselen van behoorlijk bestuur kan een drietal functies worden toegedicht:
- Voor het bestuur zijn het in acht te nemen rechtsnormen;
- Voor de burger zijn het normen waarop hij zich in een rechtsgang kan beroepen;
- Voor de rechter zijn het toetsingsnormen die, bij schending, kunnen leiden tot
vernietiging van een besluit.
De beginselen richten zich dus primair tot bestuursorganen zij moeten ze in ‘acht’ nemen.
Vervolgens kunnen de burgers de naleving van de rechtsnormen in een juridische procedure
afdwingen, omdat de rechter aan deze rechtsnormen toetst (art. 8:77 lid 2 Awb).
, De a.b.b.b.:
- vullen de normen in de wet dus aan.
- Vooral bij vrije bestuursbevoegdheden zorgden ze ervoor dat de rechter nog enige
instrumenten heeft om de bestuurshandeling te beoordelen.
- Zo kan de rechter een vernietiging motiveren door te zeggen dat deze in strijd is met bijv.
het motiveringsbeginsel.
Ook beleid vult de open wettelijke normen op.
- Beleid vult de open wettelijke normen op. In sommige rechtsgebieden is het beleid zo
precies geregeld, dat er nog maar weinig ruimte bestaat om aan de hand van de a.b.b.b.
een andere invulling aan de bestuursbevoegdheid te geven.
Formele beginselen zijn:
1. Verbod van
vooringenomenheid (art. 2:4
Awb)
2. Zorgvuldigheidsbeginsel
(art. 3:2 Awb)
3. Motiveringsbeginsel (art.
3:46 Awb)
Materiële beginselen:
1. Verbod van willekeur (art.
3:4 lid 1 Awb)
2. Evenredigheidsbeginsel (art.
3:4 lid 2 Awb)
3. Verbod van détournement de
pouvoir (art. 3:3 Awb)
4. Vertrouwensbeginsel
5. Gelijkheidsbeginsel
6. Rechtszekerheidsbeginsel
Algemene materiële normen in de Awb
Normen in verschillende hoofdstukken
De normen staan niet allemaal in hetzelfde hoofdstuk komt door de gelaagde opbouw v/d Awb.
Hele algemene normen die op al het handelen van de bestuursorganen van toepassing moeten zijn,
staan aan het begin van de Awb H2.
Specifiekere normen staan vaak bij dat type besluit.
Hoofdstuk 2 Awb kent een ruime reikwijdte:
- geldt voor alle contacten tussen burgers en bestuur.
- De wetgever geeft de relatie tussen burger en bestuur Schakelbepaling H3
Echter, in art. 3:1 lid 1 Awb wordt bepaald
als een rechtsbetrekking tussen weliswaar naar hun aard
dat op besluiten, inhoudende Avv’s, slechts
verschillende partijen, maar desalniettemin als een afdelingen 2-5 van toepassing zijn en alleen
rechtsbetrekking waarin beide partijen in wederkerige voor zover de aard van de besluiten zich daar
relatie staan beschouwd. niet tegen verzet de normen die in die
- Zij moeten dus rekening houden met elkaars belangen afdelingen zijn neergelegd zijn dus op Avv’s
en positie. niet hetzelfde toepasbaar als op
beschikkingen. Lid 2 daarentegen bepaalt dat
afdelingen 2-5 juist wel van toepassing zijn
op andere handelingen zover de aard van de
handeling zich daar niet tegen verzet. Deze
andere handelingen zijn rechtshandelingen en
feitelijke handelingen. Art. 3:1 Awb is dus
een schakelbepaling.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper delisav. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
