Begrippenlijst/samenvatting Biologie voor jou 5A VWO Thema 1 Regeling. De samenvatting bevat alle begrippen uit dit thema inclusief duidelijke plaatjes voor een betere uitleg en voorbeelden bij de begrippen.
Roze woorden: terugkomende begrippen
Oranje woorden: voorbeelden
Normwaarde: De osmotische waarde van lichaamsvloeistoffen en de lichaamstemperatuur
rondom een bepaalde waarde.
Dynamisch evenwicht: De normale lichaamstemperatuur bijvoorbeeld schommelt rondom
een bepaalde normwaarde.
Regelkring: Het dynamisch evenwicht wordt in stand gehouden door een regelkring.
Homeostase: Het in stand houden van en dynamisch evenwicht in het inwendige milieu van
organismen. Een voorbeeld van zelfregulatie in een organisme. (Grieks: homoios = gelijk;
stasis = toestand).
Negatieve terugkoppeling: Wanneer een toename van het resultaat een remming van het
proces veroorzaakt, spreek je van negatieve terugkoppeling.
Positieve terugkoppeling: Bij een regelkring waarin een toename van het resultaat het
proces versterkt, spreek je van positieve terugkoppeling.
Uitwendig milieu: De omgeving. Inhoud van darmen, longen en blaas.
Tussen het inwendige en uitwendige milieu bevindt zich minstens één cellaag.
Inwendig milieu: Weefselvloeistof en bloed. Omstandigheden veranderen niet te veel.
Par 2 Hormonale regulatie
Signaalmoleculen (signaalstoffen): Zorgen voor informatie-uitwisseling en communicatie
met andere cellen.
Hormonen: De signaalmoleculen die de cellen van hormoonklieren afgeven.
Endocriene klieren: Ook wel hormoonklieren, omdat hormonen worden afgegeven aan het
bloed dat door de hormoonklier stroomt, dit heet secretie.
Exocriene klieren: Klieren die product afgeven via een afvoerbuis, bijvoorbeeld
zweetklieren en speekselklieren. (Excretie of uitscheiding).
Receptoren: Zijn eiwitten in het celmembraan, het cytoplasma of de celkern, waaraan een
specifiek molecuul kan binden. Deze receptoren zitten in het doelwitorgaan. De binding kan
in deze organen in een reactie op gang brengen of stoppen.
Hormoonspiegel (hormoonconcentratie): Dit bepaalt onder andere de mate van reactie van
een doelwitorgaan.
, Hormoon-receptorcomplex: Ontstaat wanneer
een hormoon in het cytoplasma komt en bindt aan
een receptoreiwit. Het hormoon-receptorcomplex
komt via een kernporie in het kernplasma en kan
dan bepaalde genen in het DNA aan- of uitzetten.
Second messenger: Andere hormonen binden
aan een receptoreiwit op het celmembraan van
de cellen van een doelwitorgaan. Aan de
binnenzijde van het celmembraan wordt dan een
bepaald signaalmolecuul gevormd of geactiveerd:
de second messenger. De second messenger
geeft aan signaal in de cel door.
Signaalcascade of kortweg cascade: Hiervan spreek je wanneer een signaal via meerdere
schakels in de wordt doorgegeven. Hierdoor kan een enkel signaal van buiten de cel
(extracellulair) een enorme reactie binnen de cel (intracellulair) opwekken.
Hormoonstelsel: Bestaat uit een aantal hormoonklieren.
Hypofyse: Ligt ongeveer in het midden van je hoofd onder je hersenen en
bestaat uit de hypofysevoorkwab en de hypofyseachterkwab. De hypofyse
produceert verschillende hormonen. Bijvoorbeeld thyreoïdstimulerend
hormoon (TSH), follikelstimulerend hormoon (FSH) en luteïniserend
hormoon (LH).
Hypothalamus: Het gedeelte van de hersenen dat net boven de hypofyse ligt. De
hypothalamus regelt de secretie van hormonen door de hypofyse. Via de hypothalamus en
de hypofyse zijn het zenuwstelsel en het hormoonstelsel met elkaar verbonden.
Neurosecretie: Hier spreek je van wanneer
hormonen door neuronen worden gevormd.
De gevormde hormonen heten
neurohormonen.
Inhibiting hormonen
(IH): Zorgen ervoor
dat de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab geen hormonen
(groeihormoon en prolactine) meer produceren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LooreF. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.
