Dit word-bestand bevat een samenvatting van Wateroverlast, hoofdstuk 4 van BuiteNLand aardrijkskunde. Het bevat onder andere aantekeningen en stof van het boek die handig kunnen zijn voor je toets. De samenvatting is gebaseerd op BuiteNLand 4 havo/ - hoofdstuk 4 Wateroverlast.
Paragraaf 1 - Van de...
AARDRIJKSKUNDE HFST 4
WATEROVERLAST
§1 VAN DE BERGEN NAAR DE ZEE
Het stroomgebied van Rijn en Maas
- Stroomgebieden is de verzamelnaam van een rivier
waarbinnen alle neerslag en grondwater via de zijrivieren
uiteindelijk in de hoofdrivier stroomt. De waterscheiding is
de grens tussen de stroomgebieden, die gevormd wordt
door gebergte of andere verhogingen in het landschap. Het
geheel van de hoofdrivier met al zijn zijtakken noem je het
stroomstelsel van de rivier.
- Het stroomstelsel bestaat uit 3 delen die samen het
lengteprofiel vormen:
1. Bovenloop, hoog in de bergen waar de rivier ontspringt. De rivier loopt er snel en heeft
een hoge erosieve kracht
2. Middenloop, middelste deel van de rivier dat door een dal loopt.
3. Benedeloop, dichtbij de monding waar de stroomsnelheid laag is en de sedimentatie
toenneemt.
- Er zijn 3 soorten rivieren:
1. Gletsjerrivier, wordt gevoed met smeltwater in het voorjaar
2. Regenrivier, wordt gevoed met regenwater (bijvoorbeeld De Maas)
3. Gemengderivier, bestaat deels uit smeltwater en deels uit regenwater (bijvoorbeeld De
Rijn)
Regiem en debiet
- Het verschil in waterafvoer van een rivier gedurende het jaar noem je het regiem.
(regelmatig of onregelmatig) De totale hoeveelheid water die een rivier op een bepaald punt
afvoert is het debiet. (groter of kleiner) Het regiem en debiet kunnen gedurende het jaar
varieren.
- Als het waterpeil op een korte periode sterk stijgt noem je dat een piekafvoer. Het aantal
hoogsteverschil : lengte = het verhang. (cm per km)
Klimaatveranderingen en de gevolgen
- Door klimaatveranderingen stijgt de temperatuur gletsjers nemen in omvang af
zeespiegel stijgt.
- Het neerslagregiem zijn de schommelingen in neerslag gedurende het jaar. Het
neerslagregiem veranderd op 2 manieren:
1. Er valt meer neerslag
2. De neerslag valt onregelmatig
, - Als het neerslagregiem veranderd is het gevolg dat het regiem van de Maas en de Rijn
onregelmatig wordt en de kans op overstromingen toeneemt.
§2 DE INVLOED VAN DE MENS
De rivier wordt getemd
- De eerste dijken verschenen in de 11e eeuw en werden haaks op de rivier gezet. Later
werden de winterdijken paralel aan de rivier aangelegt: achter deze dijken in het
binnendijksgebied, wonen mensen.
Tussen de rivier en de winterdijken ligt de uiterwaard die mag/kan overstromen. Om de
uiterwaarde zo veel mogelijk te kunnen gebruiken werden de zomerdijken aangelegt. In de
zomer stroomt de rivier door het zomerbed.
De laatste 100 jaar zijn rivieren grotendeels
gekanaliseerd meanders zijn
rechtgetrokken en de rivier stroomt sneller.
Kribben houden de rivier in zijn stroombed.
En verbeteren de bevaarbaarheid. Stuwen
zijn er om de waterstand te regelen. Het
dwarsprofiel
De waterafvoer veranderd
- Door verstening wordt de vertragingstijd korter. De vertragingstijd is de tijd die water
nodig heeft tot die bij de rivier is. Op een kale helling, bijvoorbeeld ontstaan door
ontbossing, krijgt neerslag niet de tijd om in de bodem te dringen en stroomt dirct de rivier
in. Als de helling bebost is, duurt het veel langer.
Het water moet naar de zee
- Na dijkdoorbraken werden de dijken steeds verhoogt en/of verbreed dijkverzwaringen.
Er werden gebieden aangewezen waar de rivier mocht overstromen
noodoverloopgebieden.
§3 IJSSELMEERGEBIED EN DE ZUIDWESTELIJKE DELTA
Het IJsselmeergebied
- Afsluitdijk is in 2022, 90 jaar. En nu 30km lang. De afsluitdijk scheidt het buitendijkse deel
(Waddenzee) van het binnendijkse deel (IJsselmeer). Het Markermeer is niet ingepolderd.
De Zuidwestelijke Delta
- De Zuidwestelijke Delta was tot 1953 een estauarium
een trechtervormige monding van een rivier in de zee. Het
bestaat uit zout en zoet water.
- Na de watersnoodramp werd het delltaplan uitgevoerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sabinevandenberg5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
