Dit word-bestand bevat een samenvatting van Klimaat en landschapzones, hoofdstuk 3 van De Geo aardrijkskunde. Het bevat onder andere aantekeningen en stof van het boek die handig kunnen zijn voor je toets. De samenvatting is gebaseerd op De Geo 4 havo/ - hoofdstuk 3 Klimaat en landschapzones. Parag...
AARDRIJKSKUNDE SYSTEEM
AARDE
HOOFDSTUK 3 KLIMAAT EN
LANDSCHAPZONES
§1 DE ATMOSFEER: EEN OMHULSEL VAN GAS
Samenstelling en opbouw van de atmosfeer
De Atmosfeer (het geheel aan gasvormige stoffen die het vaste en
vloeibare deel van de aardkorst omringen) werd gevormd toen aarde
na haar ontstaan begon af te koelen.
De atmosfeer is opgebouwd uit 4 lagen:
o Onderste laag is Troposfeer (onderste laag van de atmosfeer waarin de
weersverschijnselen zich afspelen).
Je kunt naar de Temperatuurgradient (het aantal graden Celsius
temperatuurverandering over 100 m hoogteverandering in de
dampkring of op de aardkorst) kijken. Dit betekent dat met elke 100 m
die je in de troposfeer stijgt, de temp daalt met 0,6 C. Dit hangt af van
de luchtvochtigheid.
o Dan komt tropopauze
o Stratosfeer
o Stratopauze
o Mesosfeer
o Thermosfeer
Stralingsbalans
Stralingsbalans (de verhouding tussen de kortgolvige instraling op de
aarde, de naar het heelal
teruggekaatste straling en de
langgolvige warmtestraling van de
aarde. Heet ook energiebalans)
Energiebalans (de verhouding tussen
de kortgolvige instraling op de aarde,
de naar het heelal teruggekaatste
straling en de langgolvige
warmtestraling van de aarde. Heet ook
stralingsbalans).
Albedo (het deel van het naar een hemellichaam, gestraalde licht dat
dit hemellichaam weer terugzendt)
, De zonnestraling bereikt het aardoppervlak, wordt omgezet in warmte.
Wordt geabsorbeerd en naar aarde teruggestraald. Verdwijnt in ruimte,
maar broeikaseffect vertraagt dit.
Variaties in de stralingsbalans
Hoeveelheid straling die bepaald gebied op aarde ontvangt, is
afhankelijk van:
- Breedteligging
- Albedo
- Gesteldheid van het aardoppervlak
Dicht bij de evenaar (lage breedte), vallen zonnestralen loodrecht in ->
hoeveelheid straling per oppervlakte-eenheid groter.
Het verschil tussen land en zee speelt ook een rol. Water wordt
langzamer warm en koud dan land. Heeft 4 oorzaken:
Zonlicht kan dieper in water doordringen dan in land, moet dus over
grotere oppervlakte water worden verdeeld.
Water is in beweging, wordt warmte beter verdeeld dan op het land.
Kost meer energie om water graad in temp te laten stijgen dan land
Bij verdamping van water gaat energie uit water naar dampkring.
Boven land is verdamping veel lager.
§2 WARMTETRANSPORT DOOR WIND EN ZEESTROMEN
Luchtdrukverschillen
Er vindt transport van warmte plaats van de evenaar naar de polen,
hiervoor zijn lucht en water verantwoordelijk.
In de tropen zet de lucht door verwarming uit -> soortgelijke massa
daalt -> stijgende lucht.
Grote hoogte gebied met overschot aan lucht (warme kolom) ->
stroomt lucht naar gebied met tekort aan lucht hier daalt de lucht ->
het gewicht van koude kolom lucht, de Luchtdruk (de druk die de lucht
door zijn gewicht op het aardoppervlak
uitoefent) neemt aan het aardoppervlak toe.
En de luchtdruk van warme kolom neemt af.
Ontstaat Hogedrukgebied (gebied waar het
gewicht van de kolom licht boven aarde
groot is) en een Lagedrukg ebied (gebied
waar het gewicht van de kolom lucht
boven aarde gering is).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sabinevandenberg5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
