Samenvatting Sapiens
Hoofdstuk 1: Cognitieve revolutie
Een weinig belangwekkende dierensoort: slaat op de homo sapiens dat
een mens was net als de rest van de bevolking, maar waarvan niemand
had verwacht dat ze zoveel zouden veranderen. De homo sapiens behoren
tot de soort van grote mensenapen.
14 miljard jaar geleden oerknal.
70 duizend jaar geleden ontstaan culturen, de ontwikkeling daarvan is
geschiedenis.
Drie soorten revoluties:
70.000 jaar geleden cognitieve revolutie
12.000 jaar geleden agrarische revolutie
500 jaar geleden wetenschappelijke revolutie
De lijken in de kast
We zijn niet altijd de enige mens geweest. Vroeger meerdere soorten die
tot de homo behoorden. Homo sapiens is een afstammeling van
Australopitbecus, zuidelijke aap. Vervolgens geëvolueerd in Europa en
West-Azië tot de Neanderthaler. De Neanderthaler was goed aangepast
aan de kou van de ijstijd in Europa en Azië. In Oost-Azië de homo Erectus,
de recht oplopende mens die 2 miljoen jaar heeft bestaan. Op Java de
homo Soloenis, goed aangepast aan warmte.
De prijs van het denken
Mensen hebben grote hersen in vergelijking met dieren, wij denken dat
meer denkvermogen altijd goed is, dit valt te betwijfelen. D.m.v. grotere
hersenen minder energie, meer tijd nodig om eten te zoeken, afbreken
spiermassa. We weten niet waarom de mens met veel hersenen bleef
voortbestaan. Een menselijke eigenschap is dat we rechtopstaand lopen,
zo konden we met onze handen andere doeleinden verrichten. Maar
rechtop lopen zorgt ook voor hoofdpijn en stijve nek, smallere heupen en
smaller geboortekanaal en veel doden bij geboorten. Mensen bleven
voornamelijk in leven door het verzamelen van planten en jagen op kleine
dieren, ze waren enorm bang voor roofdieren. De mens was lange tijd
middenpositie van de voedselketen, vervolgens bovenaan voedselketen.
Een ras van koks
Belangrijke stap op weg naar de top van de mens was de beheersing van
het vuur. Betrouwbare bron van licht en warmte en een dodelijk wapen
tegen rondsluipende dieren. Mogelijkheid om te koken en stukken land in
brand te zetten. Ziektekiemen hierdoor eruit gehaald, eten was langer
houdbaar en nieuwe voedselbronnen ontstonden, kleinere tanden, kortere
darmen, minder tijd kwijt aan eten bereiden. Vuur zorgde voor eerste
significante kloof tussen mens en dier.
,Onzer broeders hoeders
Ondanks vuur waren mensen nog steeds marginale wezens. 150.000 jr
V.Chr. leefde homo sapiens in Oost-Afrika, ze hadden grote breinen en
kleine tanden door vuur. Homo Sapiens verspreiding 70.000 jr geleden
naar Arabische schiereiland en delen van Euroazië. Maar daar was de
wereld al bevolkt door andere soorten mensen, wat is er gebeurd?
Twee theorieën:
1. Kruisingstheorie: aantrekking, seks en vermenging. Toen Afrikaanse
immigranten zich over de wereld verspreidde plantte ze zich voort
met andere menselijke bevolkingsgroepen en de huidige mens zou
het resultaat van die kruisingen zijn.
2. Vervangingstheorie: onoverbrugbare verschillen, wederzijdse
afschuw en genocide. Mensen zouden weinig seksuele
aantrekkingskracht hebben en konden geen kinderen krijgen. De
bevolkingsgroepen leefde langs elkaar heen en Neanderthalers
stierven uit of werden uitgeroeid. Afgelopen jaar vervangingstheorie
populair, maar nu onderzoek met bewijzen die aantonen dat vier
procent van het menselijk DNA van moderne bevolkingsgroepen uit
het M-O en Europa overeenkomt met Neanderthaler DNA.
Waarom zijn andere diersoorten verdwenen, twee ideeën:
1. Homo sapiens verantwoordelijk voor het uitsterven
2. Concurrentie om voedselbronnen leidde tot genocide
, Hoofdstuk 2: De boom der kennis
Eerste confrontatie tussen Sapiens en Neanderthalers wonnen de
Neanderthalers. De Sapiens hadden geen voordelen tegenover andere
menssoorten.
100.000 jr. geleden Sapiens trokken naar Levant, Neanderthalergebied en
konden hier niet komen vanwege misschien: inboorlingen, klimaat of
parasieten. Door lage prestatieniveau speculaties dat interne structuur
van hersenen van Sapiens verschilde met die van ons. De cognitieve
vaardigheden (leren, onthouden en communiceren) waren veel beperkter.
- 70.000 jr. geleden verlieten groepjes Sapiens Afrika, ze verdreven
de Neanderthalers uit het MO, EU en O-Azië.
- 45.000 jr. geleden, sapiens steken open zee over en trekken naar
Australië.
- 70.000-30.000 jr. geleden uitvindingen zoals: boten, olielampen, pijl
en boog en naalden, kunst en religie.
Deze prestaties waren het resultaat van groeiende cognitieve
vermogens van Sapiens. Dit noemen we de cognitieve revolutie
(70.000-30.000).
Waardoor is de cognitieve revolutie veroorzaakt?
Niet zeker, maar we denken door toevallige genetische mutaties de
innerlijke configuratie van de sapienshersenen hebben veranderd.
Zodat ze op een andere manier konden communiceren en denken met
een andere taal. Puur toeval dat dit bij Sapiens gebeurde.
Gevolgen van de boom der kennis-mutatie en het veroveren van
wereld door Sapiens:
Onze taal is onvoorstelbaar flexibel, bepaalde tekens verbinden tot een
oneindig aantal zinnen, met elk een eigen betekenis. Op die manier
ongelofelijk veel informatie tot ons nemen, opslaan en overbrengen.
Een andere theorie stelt dat onze flexibele taal is ontstaan om
informatie met elkaar te delen, die om mensen ging, roddelpraat door
linguïstische vaardigheden.
Ook dient onze taal om informatie over te brengen over dingen die
helemaal niet bestaan (legenden, mythes, goden en religies). Het
meest unieke kenmerk van Sapienstaal. We kunnen hierdoor dingen
collectief doen.
De legenden van Peugeot
Chimpansees leven in kleine groepen, het dominante groepslid meestal
het mannetje noemen we de Alfaman, hij streeft naar sociale hiërarchie
