Samenvatting Goederenrecht
Praktisch Goederenrecht 4e druk
Noordhoff 2019
Prof. mr. dr. C. Phillips
,Hoofdstuk 1 Basisbegrippen van het goederenrecht
§1.1 Goederen, zaken en vermogensrechten
§1.1.1 Goederen
Art. 3:1 BW → goederen zijn alle zaken en vermogensrechten.
§1.1.2 Zaken
Art. 3:2 BW → de voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten.
Dieren zijn geen zaken, regels voor zaken zijn in beginsel wel van toepassing op dieren.
§1.1.3 Vermogensrechten
Art. 3:6 BW → overdraagbare rechten die rechthebbende stoffelijk voordeel verschaft.
- Overdraagbaar: overdracht zowel zelfstandig als tezamen met ander recht. Eigenaar
mag recht aan een ander overgeven.
- Stoffelijk voordeel: recht op smartengeld: materieel voordeel verschaffen aan
rechthebbende van dat recht. Recht van gebruikàstoffelijk voordeel verstrekken.
- In ruil voor stoffelijk voordeel: boodschappen doen voor iemand in ruil voor een
vergoeding. Recht op boodschappen in ruil voor vergoedingàhet stoffelijk voordeel.
§1.2 Roerende en onroerende zaken
§1.2.1 Onroerende zaken
Art. 3:3 lid 1 BW → zaken die niet verplaatsbaar zijn. (Blz. 13)
Portacabin-arrest
Is een portacabin een roerende of onroerende zaak in zin van art. 3:3 BW?
De beschreven omstandigheden van de portacabin in het arrest wijzen erop dat het bouwsel
ingericht is om als bedrijfsgebouw te worden gebruikt en om duurzaam ter plaatse te
blijven. De Hoge Raad concludeert dat de portacabin een onroerende zaak is.
§1.2.2 Roerende zaken
Art. 3:3 lid 2 BW → alle zaken die niet onroerend zijn, dus verplaatsbare zaken.
§1.3 Hoofdzaak en bestanddeel
Art. 3:4 lid 1 BW → alles wat volgens verkeersopvatting deel uitmaakt van een zaak.
Bestanddeel is iets waarvan de maatschappij vinden dat het deel uitmaakt van een andere
zaak. Die andere zaak is dan de hoofdzaak. Is de zaak nog compleet zonder het
bestanddeel? Art. 3:4 lid 2 BW → Zaak wordt met een andere zaak verbonden en kan daar
niet meer van afgescheiden worden zonder dat er beschadiging optreedt. (Bijv. slot en
voordeur). Hoofdzaak en bestanddeel vormen in juridisch opzicht één geheel.
§1.4 Registergoederen en niet-registergoederen
Art. 3:10 BW → goederen die voor overdracht of vestiging inschrijving in openbare registers
noodzakelijk is.
Art. 3:16 BW → openbare registers, waarin feiten die voor de rechtstoestand van
registergoederen van belang zijn worden opgenomen.
Wanneer is inschrijving in openbare registers noodzakelijk? Dit wordt geregeld in de wet.
Onroerende zaken zijn altijd registergoederen. Het Kadaster is de instantie die de openbare
registers voor onroerende zaken bijhoudt. (Blz. 17 voorbeelden registergoederen).
RDW heeft een register voor overdracht van scooters en auto’s, maar dit is geen openbaar
, register. Dit zijn dus geen registergoederen.
§1.5 Natuurlijke en burgerlijke vruchten
§1.5.1 Natuurlijke vruchten
Art. 3:9 lid 1 BW → zaken die volgens verkeersopvatting als vruchten van andere zaken
worden aangemerkt.
Art. 3:9 lid 4 BW → een natuurlijke vrucht wordt een zelfstandige zaak op het moment dat
deze wordt afgescheiden.
§1.5.2 Burgerlijke vruchten
Art. 3:9 lid 2 BW → (vermogens)rechten die volgens verkeersopvatting als vruchten van
goederen worden aangemerkt.
Art. 3:9 lid 4 BW → burgerlijke vrucht wordt zelfstandig op het moment dat deze opeisbaar
wordt.
§1.6 Goede trouw
Art. 3:11 BW → ontbreekt wanneer iemand de feiten of het recht waarop zijn goede trouw
betrekking heeft kende of behoorde te kennen.
Je hebt als koper een onderzoeksplicht wanneer je de feiten weet of had moeten weten.
Hoofdstuk 2 Absolute rechten en relatieve rechten
§2.1 Inleiding absolute en relatieve rechten
Absolute rechten: rechten die een persoon op een goed kan hebben. Rechten zowel op een
zaak als op vermogensrechten. Geldt ten opzichte van iedereen. Geeft rechthebbende de
bevoegdheid om een bepaalde heerschappij over het betreffende goed uit te oefenen.
Relatieve rechten: persoonlijke rechten. Rechten die slechts tegenover een bepaalde
persoon werken; gelden dus niet ten opzichte van iedereen.
§2.2 Kenmerken absolute rechten
Acht absolute rechten:
1. Vruchtgebruik art 3:201 BW
2. Pand art. 3:227 BW
3. Hypotheek art. 3:227 BW
4. Eigendom art. 5:1 BW
5. Erfdienstbaarheid art. 5:70 BW
6. Erfpacht art. 5:85 BW
7. Opstal art. 5:101 BW
8. Appartement art. 5:106 BW
Een absoluut recht kan tegenover iedereen uitgeoefend worden en een ander mag geen
inbreuk maken op het absolute recht dat een rechthebbend op een goed heeft.
Rechtsgevolgen absolute rechten:
- Zaaksgevolg – droit de suite
Absolute recht op een goed blijft bestaan, ook al bevindt dat goed zich niet meer in
de macht van de rechthebbende.
- Prioriteitsbeginsel – droit de priorité
Ingeval er meerdere absolute rechten op een goed rusten, gaat het eerder
gevestigde absolute recht vóór een later gevestigd absoluut recht.
Praktisch Goederenrecht 4e druk
Noordhoff 2019
Prof. mr. dr. C. Phillips
,Hoofdstuk 1 Basisbegrippen van het goederenrecht
§1.1 Goederen, zaken en vermogensrechten
§1.1.1 Goederen
Art. 3:1 BW → goederen zijn alle zaken en vermogensrechten.
§1.1.2 Zaken
Art. 3:2 BW → de voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten.
Dieren zijn geen zaken, regels voor zaken zijn in beginsel wel van toepassing op dieren.
§1.1.3 Vermogensrechten
Art. 3:6 BW → overdraagbare rechten die rechthebbende stoffelijk voordeel verschaft.
- Overdraagbaar: overdracht zowel zelfstandig als tezamen met ander recht. Eigenaar
mag recht aan een ander overgeven.
- Stoffelijk voordeel: recht op smartengeld: materieel voordeel verschaffen aan
rechthebbende van dat recht. Recht van gebruikàstoffelijk voordeel verstrekken.
- In ruil voor stoffelijk voordeel: boodschappen doen voor iemand in ruil voor een
vergoeding. Recht op boodschappen in ruil voor vergoedingàhet stoffelijk voordeel.
§1.2 Roerende en onroerende zaken
§1.2.1 Onroerende zaken
Art. 3:3 lid 1 BW → zaken die niet verplaatsbaar zijn. (Blz. 13)
Portacabin-arrest
Is een portacabin een roerende of onroerende zaak in zin van art. 3:3 BW?
De beschreven omstandigheden van de portacabin in het arrest wijzen erop dat het bouwsel
ingericht is om als bedrijfsgebouw te worden gebruikt en om duurzaam ter plaatse te
blijven. De Hoge Raad concludeert dat de portacabin een onroerende zaak is.
§1.2.2 Roerende zaken
Art. 3:3 lid 2 BW → alle zaken die niet onroerend zijn, dus verplaatsbare zaken.
§1.3 Hoofdzaak en bestanddeel
Art. 3:4 lid 1 BW → alles wat volgens verkeersopvatting deel uitmaakt van een zaak.
Bestanddeel is iets waarvan de maatschappij vinden dat het deel uitmaakt van een andere
zaak. Die andere zaak is dan de hoofdzaak. Is de zaak nog compleet zonder het
bestanddeel? Art. 3:4 lid 2 BW → Zaak wordt met een andere zaak verbonden en kan daar
niet meer van afgescheiden worden zonder dat er beschadiging optreedt. (Bijv. slot en
voordeur). Hoofdzaak en bestanddeel vormen in juridisch opzicht één geheel.
§1.4 Registergoederen en niet-registergoederen
Art. 3:10 BW → goederen die voor overdracht of vestiging inschrijving in openbare registers
noodzakelijk is.
Art. 3:16 BW → openbare registers, waarin feiten die voor de rechtstoestand van
registergoederen van belang zijn worden opgenomen.
Wanneer is inschrijving in openbare registers noodzakelijk? Dit wordt geregeld in de wet.
Onroerende zaken zijn altijd registergoederen. Het Kadaster is de instantie die de openbare
registers voor onroerende zaken bijhoudt. (Blz. 17 voorbeelden registergoederen).
RDW heeft een register voor overdracht van scooters en auto’s, maar dit is geen openbaar
, register. Dit zijn dus geen registergoederen.
§1.5 Natuurlijke en burgerlijke vruchten
§1.5.1 Natuurlijke vruchten
Art. 3:9 lid 1 BW → zaken die volgens verkeersopvatting als vruchten van andere zaken
worden aangemerkt.
Art. 3:9 lid 4 BW → een natuurlijke vrucht wordt een zelfstandige zaak op het moment dat
deze wordt afgescheiden.
§1.5.2 Burgerlijke vruchten
Art. 3:9 lid 2 BW → (vermogens)rechten die volgens verkeersopvatting als vruchten van
goederen worden aangemerkt.
Art. 3:9 lid 4 BW → burgerlijke vrucht wordt zelfstandig op het moment dat deze opeisbaar
wordt.
§1.6 Goede trouw
Art. 3:11 BW → ontbreekt wanneer iemand de feiten of het recht waarop zijn goede trouw
betrekking heeft kende of behoorde te kennen.
Je hebt als koper een onderzoeksplicht wanneer je de feiten weet of had moeten weten.
Hoofdstuk 2 Absolute rechten en relatieve rechten
§2.1 Inleiding absolute en relatieve rechten
Absolute rechten: rechten die een persoon op een goed kan hebben. Rechten zowel op een
zaak als op vermogensrechten. Geldt ten opzichte van iedereen. Geeft rechthebbende de
bevoegdheid om een bepaalde heerschappij over het betreffende goed uit te oefenen.
Relatieve rechten: persoonlijke rechten. Rechten die slechts tegenover een bepaalde
persoon werken; gelden dus niet ten opzichte van iedereen.
§2.2 Kenmerken absolute rechten
Acht absolute rechten:
1. Vruchtgebruik art 3:201 BW
2. Pand art. 3:227 BW
3. Hypotheek art. 3:227 BW
4. Eigendom art. 5:1 BW
5. Erfdienstbaarheid art. 5:70 BW
6. Erfpacht art. 5:85 BW
7. Opstal art. 5:101 BW
8. Appartement art. 5:106 BW
Een absoluut recht kan tegenover iedereen uitgeoefend worden en een ander mag geen
inbreuk maken op het absolute recht dat een rechthebbend op een goed heeft.
Rechtsgevolgen absolute rechten:
- Zaaksgevolg – droit de suite
Absolute recht op een goed blijft bestaan, ook al bevindt dat goed zich niet meer in
de macht van de rechthebbende.
- Prioriteitsbeginsel – droit de priorité
Ingeval er meerdere absolute rechten op een goed rusten, gaat het eerder
gevestigde absolute recht vóór een later gevestigd absoluut recht.
