Angila Sultani HBO-V PL3 Fontys Hogescholen Eindhoven 2020 MMC dagbehandeling
Kritische beschouwing ten aanzien van een
verandering in de organisatie
In deze kritische beschouwing wordt er een verandering beschreven die op de dagbehandeling is
geïmplementeerd, de context waarin deze heeft plaatsgevonden, de analysatie t.o.v. het implementatiemodel
GPS en aanbevelingen voor de praktijk.
Deze kritische beschouwing is gekoppeld aan de canmedsrollen:
Kwaliteitsbevorderaar: De verpleegkundige monitort, meet en screent de zorgverlening zowel op het niveau
van de individuele zorgverlening als op het niveau van de eenheid waarin zij werkt om goede kwaliteit van zorg
te borgen dan wel te verbeteren. De verpleegkundige levert een bijdrage aan kwaliteitssystemen binnen de
organisatie en is betrokken bij het lokaal toepasbaar maken en uitvoeren van standaarden, richtlijnen,
protocollen en zorgtechnologie, signaleert het ontbreken en draagt bij aan de ontwikkeling hiervan
Reflectieve EBP professional: De verpleegkundige handelt vanuit een continu aanwezig onderzoekend
vermogen leidend tot reflectie, evidence based practice (EBP) en innovatie van de beroepspraktijk. Je bent in
staat gevonden onderzoek artikelen te begrijpen en te beoordelen. Je kent de verschillende fase van een
implementatietraject.
Verandering
De verandering die is uitgekozen, is het implementeren van muziektherapie rondom de operatie. Dit houdt in
dat een patiënt van de dagbehandeling, een iPad met een koptelefoon krijgt gedurende zijn/haar dag in het
ziekenhuis Maxima MC. Hierbij kan de patiënt zelf een keuze maken uit verschillende genres. De patiënt kan
dus voor, tijdens en na de operatie muziek luisteren. Het Maxima MC heeft deze verandering meegekregen
vanuit een wetenschappelijk onderzoek van het Erasmus MC waarin het effect van muziek rond de operatie
werd onderzocht bij 5000 mensen. Hieruit bleek dat deze patiënten minder verslavende pijnmedicatie nodig
hebben dan patiënten met dezelfde operatie zonder muziek. Volgens het Erasmus MC is verslaving aan
pijnmedicatie een maatschappelijk probleem in Nederland. Nationaal werd er in 2018 door zo’n 1,3 miljoen
mensen verslavende pijnmedicatie gebruikt. Muziektherapie is een nieuwe duurzame behandeling met geen
bijwerkingen en is kost besparend (Erasmus MC, 2019). In de visie van de dagbehandeling staat
‘’Dagbehandeling is te beschouwen als een verpleegkundig specialisme. Het vereist o.a. een blik en instelling
gericht op vernieuwing en innovatie’’. Deze visie past goed bij deze implementatie, omdat de verpleegkundigen
op de dagbehandeling zich gericht hebben op innovatie van zorgtechnologie.
De wijzigingen zijn als volgt:
- Bij de preoperatieve screening opname, wordt uitleg gegeven over de studie van muziek rondom de
operatie en wordt de vraag gesteld of de patiënt hier gebruik van wilt maken.
- De patiënt krijgt een folder met informatie over muziek op OK op de preoperatieve screening.
- Bij een opname gesprek op de dagbehandeling, wordt nogmaals de vraag gesteld of de patiënt gebruik
wilt maken van muziek rondom de operatie.
- In HIX (elektronisch patiënten dossier) komt er een kopje te staan in het dossier van de patiënt met
‘’Uitgifte tablet’’ met de bedoeling dat de verpleegkundige van de dagbehandeling dit niet vergeet te
vragen en het nummer van de iPad opschrijft wanneer de patiënt een iPad krijgt zodat de afdeling
weet waar de iPads zijn.
- Wanneer de patiënt gebruik wilt maken van de iPad, wordt deze door de verpleegkundige gegeven
met uitleg over de studie.
- Aan het einde van het zorgproces, wanneer de iPad weer ingeleverd wordt, krijgt de patiënt een
enquête over muziek rondom de operatie omdat het nog een studie is.
- De iPad en koptelefoon dient schoongemaakt te worden in verband met hygiëne door de
verpleegkundige.
Om erachter te komen waarom deze verandering heeft plaatsgevonden is er een semigestructureerd interview
gehouden met een facilitator (ook een arts), die betrokken is geweest bij het invoeren van muziek rondom de
1
, Angila Sultani HBO-V PL3 Fontys Hogescholen Eindhoven 2020 MMC dagbehandeling
operatie. Er is gekozen voor een semigestructureerd interview omdat er hiermee meer en gedetailleerde
informatie te verkrijgen is (Dingemanse, 2018). Voor het interview, is er een topiclijst gemaakt waarin de
onderstaande onderwerpen zijn opgenomen. Het interview heeft digitaal plaatsgevonden in verband met het
corona virus en de maatregelen die in het ziekenhuis worden nageleefd.
Topics Vragen
De verandering Wat is er precies veranderd en wanneer?
Wie zijn de belanghebbenden?
Factoren die invloed hadden op de Waarom is het veranderd?
implementatie Vanuit wie kwam de verandering?
Wat waren de triggers om te veranderen?
Proces Hoe is de verandering verlopen?
Is er een model gebruikt voor de verandering? Zo ja: welke? Zo
nee: waarom niet?
Wat is het resultaat van de verandering?
Menin Wat vind jij van de verandering?
g verpleegkundigen Wat vindt de rest van het team van de verandering?
De antwoorden op deze vragen zijn verwerkt in dit document.
Context
Werknemers
Op de afdeling dagbehandeling in het Maxima MC ziekenhuis te Veldhoven werken verpleegkundigen, patiënt
begeleiding (vrijwilligers), stagiaires, voedingsassistenten en een afdelingshoofd. Deze verpleegkundigen
werken nauw samen met operatie kamer medewerkers, zoals voorpost-/recovery verpleegkundigen,
specialisten, arts-assistenten, teamleiders en zorgassistenten om de beste zorg aan te bieden aan de patiënten.
Het team van de dagbehandeling bestaat grofweg uit 30 verpleegkundigen met ofwel een MBO of een HBO
achtergrond.
Patiëntencategorie
De patiënten die worden opgenomen op de dagbehandeling en waarbij muziek rondom de operatie wordt
aangeboden, zijn volwassenen (18+) die een geplande operatie ondergaan. De operaties verschillen per patiënt
en specialisme.
Specialismen
Op de dagbehandeling wordt gewerkt met 18 specialismen: algemene chirurgie, anesthesie, cardiologie,
dermatologie, gynaecologie, interne geneeskunde, KNO, MDL, mondheelkunde, neurologie, oogheelkunde,
orthopedie, plastische chirurgie, pulmonologie, radiologie, reumatologie, sedatie en urologie.
Sfeer
Op de dagbehandeling heerst er een open, gezellige en eerlijke sfeer binnen het team. De werknemers voelen
zich naar mijns inziens voldoende veilig binnen de afdeling om zich uit te spreken naar elkaar en durven om
hulp te vragen. Er is een gemeenschappelijk visie op de dagbehandeling, die elke verpleegkundige probeert na
te streven: ‘’De dagbehandeling is gericht op het optimaliseren van therapeutische en diagnostische
behandelingen met bijbehorende verpleegkundige zorg op zodanige wijze dat deze behandelingen zo veel
mogelijk plaats kunnen vinden in een zo kort mogelijke dag opname met een zo kort mogelijke periode van ziek
zijn van de patiënt’’.
Organisatiestructuur
Het ziekenhuis heeft hiërarchische structuur; een top-down management. Dit is de traditionele vorm van
management die het heel lang als ideale vorm van management heeft volgehouden in organisaties. In deze
vorm van management, van leidinggeven baseert het raad van bestuur op macht. Eerst komt het raad van
bestuur, dan de managers, de afdelingshoofden en de rest van het team.
2
