Dit is een volledige en uitgebreide tijdslijn die hoort bij het vak Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek. Dit vak wordt gegeven door Prof. Rik Opsommer en Prof. Sebastiaan Vandenbogaerde aan de Universiteit Gent.
oud - Romeins recht
753 v.Chr. - 250 v.Chr
1 000 v.Chr.
Stadstaat, agrarisch en mi
Rome = koninkrijk
753 v.Chr. 510 v.Chr.
Twaalftafelenwe
Ontstaan ius commune = Regeling voor militaire zaken en toverij (niet: st
gemeenschappelijk rechtsdenken
Democratisering macht, ove
18de E.v.Chr.
Eerste recht -
Codex Hammoerabi -
strafrecht volgens talio-principe
& bepalingen standen-
maatschappij
Oud - Romeins recht
Geschiedenis
Ontstaan Rome: legende 753 v.Chr.
Militair sterk - civis (burger) waardoor men libertates of vrijheden verkreeg.
Burgerlijke familia beheerd door pater familias.
Instellingen
Tot 510 v.Chr. een koninkrijk. Koning heeft imperium, beperkt door libertates.
Die vrijheden zijn de mos maiorum.
Drie standen: patriciërs (grootgrondbezitters), plebejers (zijn vrij) en cliëntes.
Na 510 v.Chr. een republiek
Senaat (uiteindelijk zowel p + p), op basis van verdienste, levenslang.
, & 4 volksvergaderingen of comitia (p + p):
~ comitia centuriata - militair
~ comitia tributa - stadswijken
~ comitia curiata - territoriaal -- lex curiata de imperio
~ volksraad of concilium plebis (enkel plebejers).
& magistraten, verkozen, hiërarchie, annualiteit & collegialiteit.
Uitzondering: dictator, voor noodsituaties met bijzondere volmacht
Verantwoording à Senaat over imperium + strafrechtelijk aansprakelijk
Rechtsbronnen
Gewoonterecht - mos maiorum
Koningswetten of leges regiae - rechtspraak van Koningen als precedent.
Twaalftafelenwet + Lex Hortensia.
Comitia - leges, volksraad - plebicieten & senaat - senatusconsulta.
Senaat keurt leges goed.
Engeland (late midde
Constitutionalisme
||--- Magna Carta - 1215
(voorloper: Charter of Liberties 1100)
Geldt nog steeds vandaag
>> Engels recht = gewoonte, precedenten en statutory texts.
Aanleiding: ~ discussie met de Paus;
~ fiscale uitbuiting.
Wie?: baronnen en London.
Inhoud: ~ concrete misbruiken aanpakken (hoge successierechten);
~ fundamentele vrijheden: verbod op willekeurige straffen,
verbod van rechtsweigering, due process of law, …
Negatief
~ Enkel voor de ''vrijen'' en meerderheid onvrij;
~ Geen materiële garanties:
> nochtans enforcement clause;
> Paus verklaarde het document nietig.
Positief
~ Aanvang teksttraditie;
~ Invloed op de latere grondwetten van USA en Europese landen;
~ Hernomen in de 17de eeuw, samen met de:
> Petition of rights (1628) - de vorst staat onder de soevereine wet.
> Habeas Corpus Act (1679) - onderdanen beschermd tegen
willekeurige opsluiting.
> Bill of Rights (1689) - na Glorious Revolution, Jacob II vervallen van
de macht en dochter en partner worden aanvaard, mits toegevingen
en garantie van fundamentele rechten.
Magistratenrecht = Praetoriaanse rechtsvorming:
Proces in 2 fasen:
~ apud praetorem = praetor verleent actio of formule.
~ apud judicem = met actio naar de rechter die slechts feiten moet bewijzen.
Preator maakt in edict bekend welke actiones hij zal verlenen.
~ via formele procesregels creëert men materieel recht.
Ius civile - oude wetten en gewoonten (Romeins).
Ius honorarium - recht van de praetor (soepeler dan ius civile).
Ius gentium - recht van praetor gebaseerd op regels door elk volk erkend
Opkomst rechtsleer = Jurisprudentes
~ rechtsgeleerden geven advies aan partij en magistraat.
Engeland (late middeleeuwen)
Parlementarisme
>> Houses of Parliament
1066 - Curia Regis
~ belangrijke beslissingen door topvazallen.
14de eeuw
~ ook lagere grondadel worden vertegenwoordigd.
~ formele splitsing Hogerhuis en Lagerhuis.
> Hogerhuis voor prelaten en hoge adel.
Intrede van rechtswege op basis van
maatschappelijke positie.
> Lagerhuis voor ridders en burgers.
Een selectie of vertegenwoordiging van
hun maatschappelijke groep, vandaag
verkozenen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bdp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,39. Je zit daarna nergens aan vast.
