In dit document staan de colleges van inleiding in de ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden uitgebreid uitgeschreven. (Kijk vooral in het voorbeeld even naar pagina's 5 en 6, dit is meer overeenkomstig met de rest van het document dan pagina 1-4 (college 1).
Bachelor jaar 1, peda...
Hoorcolleges ontwikkelingspsychologie
College 1
Hoofdstuk 1 + 2. 11-11-2020
kernbegrippen
ontwikkelingspsychologie
- hoe ontwikkelen mensen (kinderen) zich op psychologisch vlak?
- hoe hangen vroege gebeurtenissen/ ontwikkelingen samen met latere uitkomsten?
- hoe kunnen we deze inzichten toepassen?
- verandering en tijd zijn belangrijk?
problematische stellingen
- nature:
● geboren misdadigers (vergelijk Oliver Twist) → kun je niet iets anders
aanleren
● aangeboren verschillen in intelligentie (verschil in etniciteit)
● superieur soort mens (denk aan rassenleer WO2)
- nurture:
● ijskastmoeders (autisme door niet genoeg liefde moeder)
overlapping waves. = 1 strategie gebruiken tot we een
betere strategie leren
critical & sensitive periods
- critical period: periode (leeftijd) waarbinnen een
gebeurtenis(sen) noodzakelijk zijn voor een typische
ontwikkeling
, - sensitive period: periode (leeftijd) waarbinnen gebeurtenis(sen) belangrijk zijn voor
een typische ontwikkeling. Zonder de gebeurtenissen kan de typische ontwikkeling
nog gebeuren
● zie boek: deprivatie voor 6 maanden minder gevaarlijk voor cognitieve
ontwikkeling dan deprivatie na 6 maanden
● ook aanwijzingen voor bijvoorbeeld taal en hechting
Waar stopt ontwikkeling? (Allport 1954)
- autoriteit nodig voor adolescenten (leerkracht wegpesten → als leerkrachten geen
autoriteit tonen)
- ontwikkeling gaat door in de volwassenheid
● zelfspot na adolescentie
● leren jezelf minder serieus te nemen
● stoppen met rebelleren tegen ouders
- huwelijk maakt mensen volwassen
● verantwoording nemen
● bewust zijn van behoeftes anderen
individu vs omgeving
- individu en omgeving beïnvloeden elkaar
- individu en omgeving interacteren (samen groter dan de som der delen)
Leermogelijkheden uit cross-cultureel onderzoek
- co-sleeping (in westen kinderen apart slapen → tegen wiegendood. In andere
culturen juist bij de ouders omdat het goed is voor hechting)
- familieverplichtingen
- naschoolse activiteiten
- ‘tijgermoederen’
bronfenbrenner Ecological Perspective
,Belangrijke theorieën
ontwikkelstadia van Freud
fase problemen (fixatie)
oraal (0-1) = mond is centrum van plezier plezier door dingen in de mond te stoppen teveel eten, roken, nagelbijten
anaal (1-3) = anus is centrum van plezier ego is ontwikkeld. Kind merkt dat het overal te streng (verzamelen, gierig) →
mag poepen. Plezier door poepen/ poep
ophouden symbolisch voor poep ophouden
te makkelijk (ongeorganiseerd, geven
alles weg) → symbolisch voor overal
poepen
Fallisch (3-5/6) = genitalen zijn centrum van seksuele aantrekking tot ouder andere problemen met autoriteit en relaties
plezier geslacht (oedipal (oedipus) complex: jonge
jongens aangetrokken tot moeder + desire to
eliminate father)
(electra complex: jonge meisjes aantrekking
tot vader en strijden tegen moeder voor
vaders aandacht)
latent (5/6 tot adolescentie) = sexuele impulsen naar de achtergrond,
focus op educatie, vriendschappen van
hetzelfde geslacht en sociale skills
genitaal = sexual impulses reappear at the conscious
level during adolescence
Erikson
Kritiek: er is niet maar 1 taak per keer.
- vaak gebruikt bij adolescentie en ontwikkeling identiteit
Classical & Operant conditioning (1880-1950)
- ontwikkeling als leerproces
- angst (classical conditioning → Little Albert)
- voorkeuren en aversies (classical conditioning)
- vrijwillig gedrag (operant conditioning)
● verlegenheid
● woedeaanvallen
● fietsen
● nuttig voor interventies! bijna uitsluitend gericht op nurture
,maturational Theory (Gesell en McGraw ‘30 & ‘40)
- evolutie geeft ons ‘biologische agenda’ in ons DNA
- door deze ‘agenda’ zullen vaardigheden vanzelf tevoorschijn komen in een vaste
volgorde
● volgorde controle babies: babys bewegen eerst Lippen & tong → ogen → nek
→ schouders → armen → handen → vingers → voeten
● gaat vanzelf → wees terughoudend met ingrijpen
ethologische theorie (Konrad Lorenz → imprinting)
- imprinting: biologische en plotselinge vorm van attachment
- heeft een kritieke periode: bij ganzen sterkst na 1 dag. na 2 dagen lukt het niet meer!
- helpt jonge ganzen waarschijnlijk met overleven (attachment)
→ boek Nils Holgerson
ethologische methode
- kinderen observeren in natuurlijke omgeving
- zie je het in veel culturen (huilen → verzorging ouder)
- helpt het met overleven? → op zoek naar biologische basis
- maar, er kan worden geleerd (kind wil huilen, maar houdt zich in)
John Bowlby - Maternal deprivation & attachment
- inspiratie uit Freud en ethologische methode
- scheiding moeder leidt tot probleemgedrag, moeilijker relaties met anderen en
psychopathie (zie ‘44 thieves’ studie → 17 dieven gescheiden van moeder
- in kritieke fase band met moeder nodig voor goede ontwikkeling
evolutionaire psychologie
- welke trekken zorgen dat jager-verzamelaars overleven en voortplanten?
- maatschappij is sneller ontwikkeld dan de mens (agressie)
- veel raakvlakken met ethologische methode, maar omvat meer dan gedrag
● pas op voor ‘vulgair Darwinisme’
- waarom hebben mensen bepaalde persoonlijkheid
Piaget (discontinue ontwikkeling, benadrukt individu) & Vygotsky (benadrukt rol omgeving.
Kind zit in bepaalde cirkel (waarbinnen die alles kan) → met help kan het in het cirkeltje
ernaast komen)
,College 2
18-11-2020 H4 + 5
Basisbegrippen genetica
Cel met nucleus (linker plaatje)
- Ronde blauw/gele ronde =
nucleus
Chromosoom (middelste plaatje)
- inzoomen op nucleus →
chromosomen
- mensen: 46 chromosomen (23
chromosoomparen, want
chromosomen zijn homoloog
(alle 2 dezelfde functie +
genoeg informatie om mens te
maken))
- meeste cellen bevatten alle 46 chromosomen
DNA / Gen / nucleotides (rechter plaatje)
- inzoomen op chromosomen → DNA-strengen
- DNA-strengen in stukjes knippen : genen (oefent bepaalde functie uit)
- Streng bestaat uit nucleotides
chromosomen & cellen
- menselijke cel bevat 46 chromosomen / 23 chromosoomparen
● uitzondering hierop: ovum (eicel) of Sperma (die hebben 23 chromosomen)
- cellen kunnen zich delen (Mitose)
- in de geslachtsorganen kunnen cellen zich splitsen (meiose)
, mitose
1. cel met 23
chromosoomparen
2. chromosomen
verdubbelen zich → cel met
92 chromotiden
3. cel trekt zich uit
elkaar → chromotiden
zoeken juiste plek weer op
4. weer 2 cellen :
identiek aan de eerste cel.
mitose helpt ons groeien en helpt wonden herstellen.
- snelle groei van zygote (ongeboren baby) door mitose
meiose
gebeurt in
geslachtsorganen. (eicellen
& spermacellen)
1. cel met 23
chromosoomparen
2. chromosomen
verdubbelen zich → 92
chromotiden
3. homologen
chromosomen drijven naar
elkaar toe (zoeken elkaar
op.
4. chromosomen wisselen informatie uit (ruilen stukjes DNA)
5. splitst zich 1 keer naar weer naar 46 chromosomen
6. splitst zich nog een keer naar 23 chromosomen (--> ontstaan unieke cellen (dus niet
precies dezelfde als de eerste cel))
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanpeltvera. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
