Week 1
Na-apen
- In beginsel mag er nageaapt worden want in NL is er het beginsel van vrijheid van handel en bedrijf
- Er zijn wel degelijk beschermingsregelingen, maar val je daar niet onder: Negatieve reflexwerking je wordt helemaal
niet beschermd
Indeling van het IE-recht
- Onderscheidingstekens (merken/handelsnamen)
o Merkenrecht
Nodig omdat namaak de transparantie op de markt verstoort (herkomstfunctie)
Nodig omdat anderen anders kunnen profiteren van het imago van een ander (goodwillfunctie)
Deze functie kun je niet te veel beschermen omdat mensen anders heel veel geld voor een
bepaald merk gaan betalen zonder er te veel bij na te denken
- Geestelijke/intellectuele prestaties
o Octrooirecht
Beschermt technische uitvindingen
Beschermingstermijn: 20 jaar
Voorbeelden: “swipen”, paperclip
o Auteursrecht
Beschermt culturele prestaties (=”oorspronkelijke werken” en ook het portretrecht)
Beschermingstermijn: tot 70 jaar na de dood van de maker
Voorbeelden: muziek, film, boek
o Tekeningen-/modellenrecht
Beschermt industrial design (=uiterlijk van een product)
Beschermingstermijn: 25 jaar
Voorbeelden: bril, stoel, pen
Vrijheid van mededinging: Na-apen mag. Toch?
- Basisregel: na-apen mag, tenzij de wet het verbiedt IE-rechten zijn dus de uitzondering op de regel (in andere landen
is dit anders, er zit eigenlijk geen logica in ons systeem)
- HR Hyster Karry Krane
o Engelse kraan wordt tot in detail nagemaakt in Nederland, maar er is geen wetgeving voor industriële
vormgeving
o HR:
Je mag gebruik maken van de geopenbaarde kennis, etc. van andere producten om je eigen product
een zo groot mogelijke deugdelijkheid en bruikbaarheid te geven
Zelfs als dat verwarring zaait bij consumenten en tot nadeel is van de concurrent
TENZIJ IE-rechten in de weg daarvan staan
Voorlopige Conclusie: na-apen mag voor je eigen voordeel, tenzij IE-rechten dat verhinderen
HR LEGO/Megabrands r.o. 3.3.2
o Nabootsing staat in beginsel vrij
Maar dan: nabootsing is ongeoorloofd als men op bepaalde punten evengoed een andere weg had
kunnen inslaan (zonder af te doen aan de deugdelijkheid en bruikbaarheid) en door dit na te laten
verwarring zaait Dit gaat dus over door IE-recht onbeschermde objecten!
Eindconclusie:
- Bij industriële vormgeving mag je in principe nabootsen
- Tenzij IE-rechten daar in de weg van staan
- Technische aspecten (aspecten die voor de deugdelijkheid en bruikbaarheid noodzakelijk zijn) mag je nabootsen
- Sieraspecten (aspecten die voor de deugdelijkheid en bruikbaarheid niet noodzakelijk zijn, waar je net zo goed een
andere weg in had kunnen slaan) mag je niet nabootsen als dat verwarring sticht bij de consument
o Doe je dat wel, dan heet dat SLAAFSE NABOOTSING (onnodige verwarring)
Na-apen en profiteren
- HR Decca/Holland nautic r.o. 4.3 (Ander arrest waaruit blijkt dat onbeschermde technische aspecten gewoon nageaapt
mogen worden)
o Eenieder draagt het risico van de wijze waarop hij zijn bedrijf heeft ingericht
o Ging over verhuren/kopen van radioapparaten
Negatieve reflexwerking
- Basisregel: na-apen mag, tenzij de wet het verbiedt IE-rechten zijn dus de uitzondering op de regel (in andere landen
is dit anders, er zit eigenlijk geen logica in ons systeem)
, - Negatieve reflexwerking: je wordt of helemaal wel beschermd als je onder de wet valt of helemaal niet beschermd als
je niet onder de wet valt
o Technische uitvindingen Alleen via het octrooirecht
o Voorbeeld Auteursrecht HR Leesportefeuille
Ratio van IE-rechten: waarom zijn ze er?
- 1) Eerlijkheid in handel/doelmatige ordening van de handel
o Onderscheidingstekens
Herkomstfunctie Je moet erop kunnen vertrouwen dat iets afkomstig is van een bepaalde maker.
Dit is belangrijk voor de transparantie
Goodwillfunctie Merken genieten aanzien en imago, je moet voorkomen dat andere merken hier
onterecht van profiteren. (Maar dit is een zwakkere reden dan herkomstfunctie)
o Intellectuele prestaties
Het beschermen van investering tegen goedkope namaak. Dit is nodig, anders wordt de markt een
grote bende
Voorbeeld: film wordt op goedkopen dvd’s verkocht door een derde en producent blijft met
kosten zitten
- 2) Stimuleren van innovatie
o Onderscheidingstekens
Goodwillfunctie Merken genieten aanzien en imago, je moet voorkomen dat andere merken hier
onterecht van profiteren. (Maar dit is een zwakkere reden dan herkomstfunctie). Het beschermen van
deze functie stimuleert bedrijven om extra investeringen toe doen in het licht van een
marketingstrategie
o Intellectuele prestaties
Belonen van het doen van investeringen Innovatie en diversiteit worden zo gestimuleerd
IE in het privaatrechtelijke systeem
- Hoort bij het systeem van ongeoorloofde mededinging
- IE-recht = een exclusief recht
- Goederenrechtelijk gesproken: absolute, subjectieve rechten op goederen niet-zaken.
Absoluut Inroepbaar tegen iedereen
Maar: niet het meest omvattende recht volgens 5:1 BW (omdat ze beperkt in duur zijn)
Over het uitsluitende recht kan men beschikken
Inbreuk op het uitsluitend recht door derden
De beperking is de duur van het IE-recht
Exploitatie van IE-rechten (economisch)
- Door goederenrechtelijke overdracht
o Rechten van je boek verkopen
- Door verbintenisrechtelijke toestemming
o Licenties
Inbreuk op IE-rechten
- Wie een door IE-recht beschermd object verhandelt, pleegt inbreuk
- Inbreuk IE-recht = onrechtmatige daad 6:162 BW wegens inbreuk op een recht
- Alle IE-rechten zijn rechten die steunen op de wet in formele zin (je hebt dus als rechthebbende een sterke positie)
IE-recht als eiland
- IE-rechten zijn als kleine eilandjes in de oceaan; zodra je erop zit ben je veilig en beschermd, zodra je dat niet bent,
liggen er haaien (concurrenten) op de loer
,Week 2 Octrooirecht (Bescherming van creativiteit)
Soorten IE-rechten
- Octrooirecht/patentrecht (HC 2)
- Auteursrecht
- Tekeningen- en modellenrecht
Octrooirecht/patentrecht
- Beschermt technische uitvindingen: bijvoorbeeld de paperclip/swipen
- Beschermingstermijn: 20 jaar
- Ratio: technische vooruitgang stimuleren
Octrooiwetgeving in Nederland
- Rijksoctrooi ROW
- Europees octrooi geldend in Nederland EOV
o Je geeft aan in welke landen je octrooi wil laten gelden (gedesigneerde landen)
o Hoe meer landen je aangeeft, hoe meer je betaalt
Materiele vereisten octrooirecht/wanneer is een uitvinding octroieerbaar 2 ROW
- Nieuwheid 4-5 ROW jo. 54-55 EOV
o 4 lid 1 ROW Nog geen deel van de stand van de techniek op de dag van indiening van de aanvraag
o 4 lid 2 ROW Stand van de techniek: Al hetgeen openbaar toegankelijk is gemaakt (ook door de indiener zelf)
door een schriftelijke of mondelinge beschrijving, door toepassing of op andere wijze voor de dag van
indiening in 1 openbaarmaking (dus niet 3 documenten combineren)
Niet relevant is of de uitvinder wist of zijn werk al tot de stand van de techniek behoorde
Fictieve nieuwheid Als een octrooiaanvraag behandeld wordt en iemand anders komt met
hetzelfde idee, wordt dat tweede idee toch tot de stand van de techniek gerekend
- Inventiviteit/uitvinderswerkzaamheid/niet voor de hand liggend 2 en 6 ROW jo. 52 en 56 EOV
o Wat ligt er voor de gemiddelde vakman voor de hand in een specifiek technisch gebied?
6 ROW: “indien zij voor een deskundige niet op een voor de hand liggende wijze voortvloeit uit de
stand van de techniek”
Probleem: hindsight De uitvinding leek misschien voor de hand te liggen maar dat was het niet
o Hier mag je wel documenten combineren om tot de conclusie te komen dat er geen uitvinding is
- Toepasbaarheid 7 ROW jo. 57 EOV
o De uitvinding moet kunnen worden vervaardigd of toegepast op enig gebied van de nijverheid
o Het moet dus uitkomst bieden op een probleem
Bijvoorbeeld: niet een geneesmiddel dat de griep geneest maar waar je uiteindelijk dood aan gaat
Methode ROW
- Aanvraag
- Onderzoek naar nieuwheid/inventiviteit
- Verlening ongeacht de uitkomst van het onderzoek (registratieoctrooi)
o Het kan dus goed zijn dat je totaal niks aan het octrooi hebt, het nieuwheidsonderzoek is leidend bij de rechter
Methode EOV
- Eenvormige aanvraag- en verleningsprocedure om octrooirecht in afzonderlijke staten (38 in totaal) te verkrijgen. De
aanvrager bepaalt in welke staten hij dat wil. Het is in feite een bundel van octrooirechten van verschillende landen
- In tegenstelling tot de methode ROW: hier wel een echte verleningsbeslissing
- EOV regelt NIKS omtrent inbreuk, de rechtsgang en handhaving is per land geregeld
- Maar je kan je wel verzetten tegen de verlening via EOV “oppositie” volgens 99 EOV
o Binnen 9 maanden, anders afzonderlijke procedures in aparte staten
o Geslaagd beroep? 68 EOV jo. 50. Lid 1 ROW Herroepen octrooi met terugwerkende kracht
Rechten van de octrooihouder ná verlening
- EOV 64 lid 1 EOV: voor de inhoud van het uitsluitende recht moet je naar de nationale wetgeving kijken
- ROW 53 lid 1 ROW
o Sub a Monopolie op voortbrengseloctrooi: vervaardigen, gebruiken, in het verkeer brengen, verkopen,
verhuren, etc.
Voortbrengsel = voor menselijke beheersing vatbare stof
o Sub b Monopolie op werkwijzeooctrooi: toepassen, gebruiken, etc.
Werkwijze is ook: wat is verkregen door het rechtstreeks toepassen van de werkwijze
70 lid 8 ROW bewijsvermoeden
, Beperkingen rechten van de octrooihouder
- Onderzoeksexceptie 53 lid 3 ROW
o Handelingen van derden die eigenlijk toekomen aan de rechthebbende kunnen toch toegestaan worden in het
kader van technische ontwikkelingen
- Uitputting 53 lid 5 ROW
o Rijksuitputting Als iets rechtmatig in het verkeer is gebracht, kun je als rechthebbende er niks meer tegen
doen
o Europese uitputting Als je met of door toestemming van de rechthebbende iets in het verkeer hebt
gebracht, kan degene zich niet meer hiertegen verzetten
- Voertuigen, vaartuigen, vliegtuigen 54 ROW
o Voor zover er sprake is van tijdelijk verblijf van voertuigen die via hun constructie of werking inbreuk maken,
kun je via je octrooi hier niet tegen optreden
- Recht van voorgebruik 55 ROW Degene die een werkwijze al in gebruik had voor het bestaan van het octrooi, mag
deze handhaven
o Rijksuitputting Als iets rechtmatig in het verkeer is gebracht, kun je als rechthebbende er niks meer tegen
doen
o Europese uitputting Als je met of door toestemming van de rechthebbende iets in het verkeer hebt
gebracht
o Verschil tussen deze 2: VOORGEBRUIK STREKT ZICH SLECHTS UIT TOT HET RIJK, omdat je voor een Europese
werking wel toestemming nodig hebt
Rechten van de octrooihouder vóór verlening
- EOV 67 EOV
o Lid 1 Na publicatie dezelfde rechten als na verlening
o Lid 2 Elke lidstaat kan een afwijkende regel hanteren (Nederland: 71 ROW)
- ROW 71 ROW
o Lid 1 Tussen publicatie (inschrijving) van de aanvraag en verlening heb je recht op een redelijke vergoeding
bij inbreuk, mits het octrooi daadwerkelijk verleend wordt (desbewustheidsexploot) Je hebt dus een
deurwaarder nodig, niet alleen een sommatie
Rechten van de octrooihouder vóór publicatie
- Er is geen bescherming tot de publicatie, MAAR: een vervroeging van de publicatie is mogelijk
o Vervroeging = verlenging van de termijn waarin je aanspraak kan maken op een vergoeding
o Dit geldt voor de EOV en de ROW
Inbreukprocedures (HEEL BELANGRIJK Dit is de reden waarom je een IE-recht aanvraagt)
- Oordelen
o Nietigheid octrooi Een octrooi had nooit verleend mogen worden
70% van de octrooien wordt onderuitgehaald
Gebreken
In nieuwheid
In inventiviteit
In nawerkbaarheid
o Inbreuk op octrooi
- Aantastbaarheid van het octrooirecht
o EOV Tot 9 maanden na verlening oppositie mogelijk
100 EOV Oppositiegronden
o ROW Vernietiging en opeising mogelijk 75 jo. 78 ROW
Beschermingsomvang van het octrooi
- 53 lid 2 ROW jo. 69 EOV
- Het uitsluitend recht wordt bepaald door de inhoud van de conclusies van het octrooischrift, waarbij de beschrijving en
de tekeningen dienen tot de uitleg van de conclusies
o Een beschrijving (stand van de techniek, probleem, oplossing)
o De conclusies Beschrijving van het deel dat al bestond en een deel wat nieuw is: ‘kenmerkend’, etc.
o Tekeningen (=uitleg) Figuratieve uitleg
- Beschermingsbelangen (zie: leer van het wezen van de uitvinding hieronder)
o Octrooihouder: redelijke bescherming. Dit kan breder of smaller zijn dan de letterlijke tekst van de conclusie
o Derden: rechtzekerheidsbelang. Derden moeten weten wat ze wel of niet mogen
Deze belangen moeten tegen elkaar afgewogen worden
