ICT en Recht samenvatting
H1 gruwelijk breed
1.1 inleiding
ICT= informatie- en communicatietechnologie. ICT brengt juridische vragen met zich mee, bv vragen
ten aanzien van aansprakelijkheid van bv zelfrijdende auto’s.
1.2 regulering van en door technologie
vier modaliteiten voor de regulering van het internet:
1. het recht: bv door bepaalde gedragingen te verbieden.
2. de markt: door prijzen te verhogen of te verlagen
3. sociale normen: heren gebruiken herentoilet en dames het damestoilet, terwijl dit niet
wettelijk is vastgelegd.
4. de architectuur (code): dit stelt de bouwer in staat het gedrag van mensen te reguleren, bv
verkeersdrempels, viaduct zodat er geen vrachtwagens kunnen rijden of bv
kopieerbeveiliging op een cd.
Nudging= het sturen van gedrag. Met behulp van grote hoeveelheden data kunnen beleidsmakers en
commerciële bedrijven sneller zien waar ze moeten ingrijpen en eenvoudiger het effect meten van
hun tussenkomst.
1.3 ICT en recht
ICT en recht zijn op twee manieren met elkaar verbonden. Enerzijds geldt ICT als object of voorwerp
van het recht. Dat wil zeggen dat het recht iets zegt oer het gebruik van ICT, zoals over de toegang
tot telecommunicatienetwerken, over de inzet van ICT of over de raag of iemand software mag
kopiëren. Anderzijds kan ICT een bijdrage leveren aan het recht.
De term Legal tech verwijst naar technologie die direct van invloed is op de juridische
dienstverlening. Smart contract, gaat het er in de kern om dat gebruikers de door hen gewenste
afspraken vastleggen in een door de computer vastgelegde overeenkomst. Een andere
technologische toepassing is blockchain. Dit is een soort databank waarin kleine blokjes informatie
worden opgeslagen die ondertekend zijn door beide partijen. Deze technologie heeft in zich om meer
transparantie en betrouwbaarheid te zorgen.
ICT recht in rechtsgebieden:
Privaatrecht
E-commerce
ICT-contractenrecht
Intellectueel eigendomsrecht
Publiekrecht
Telecommunicatierecht
Privacy recht
(aanbestedingsrecht WOB art. 10 GW)
Strafrecht
Commuun strafrecht Sr, Sv
Bijzonder strafrecht Aw, Tw
,Programmatuur is een ander woord voor software. Elke laptop bevat een Central Processing Unit
CPU, ook wel digitale processor genoemd. dit is het hart van de computer en voert zogenoemde
instructies uit. Een computer werkt met het binaire talstelsel, wat betekent dat een computer met
nullen en enen werkt. Deze nullen en enen worden bits genoemd. elke bit is ofwel een 0 of een 1.
Een groep van acht bits wordt een byte genoemd. de omvang van het aantal bytes wordt ook wel
uitgedrukt in megabytes.
Een pixel is een puntje ergens op een scherm en bevat enkel kleur. De veelheid aan pixels maakt de
foto. Elke kleur is weer opgebouwd uit een hoeveelheid enen en nullen. De code in hogere
programmeertaal wordt de broncode of sourcecode genoemd. Om deze broncode om te zetten naar
uitvoerbare machinetaal wordt een compiler gebruikt.
Hogere programmeertaal (broncode) A machinetaal (objectcode) 01000001
De broncode die niet wordt vrijgegeven, wordt ook wel closed source genoemd. tegenover de
closed- sourcessoftware staat de zogenoemde opensourcesoftware OSS, waarbij het doel juist is om
de broncode vrij te geven. Dit is omdat ze hopen dat iedereen meewerkt aan de verdere
ontwikkeling van software.
Met systeemprogrammatuur worden programma’s bedoeld die ervoor zorgen dat andere
programma’s kunnen worden opgestart. Deze programma’s worden ook wel besturingssysteem
genoemd. bv Windows, Google Chrome OS. Dit zorgt ervoor dat je computer opstart enzovoort.
Applicatieprogrammatuur maakt het mogelijk om de eind gebruiker bepaalde gebruikerstaken uit te
laten voeren.
Het is belangrijk om een goede definitie van programmatuur in je overeenkomst te hebben staan.
Anders is het bv niet duidelijk of iemand een laptop krijgt met of zonder besturingsprogramma.
Via facebook kan social media zien dat jij rookt, een verzekeraar mag die groepen klanten niet
uitsluiten doordat ze achter die informatie zijn gekomen via big data. Wanneer aansluiting wordt
gezocht bij het bestande recht, dan wordt aangesloten bij het bestaande begrippenkader, zoals
eigendom en koop. Dus als je offline bescherming hebt als consument wanneer je iets koopt, dan
moet je ook beschermd worden als je online iets koopt. dat principe is nog steeds leidend wanneer
er een juridisch antwoord moet worden gevonden op de introductie van een nieuwe ontwikkeling.
Zolang er nog geen bijzondere wetgeving voor de betreffende ontwikkeling is, dan valt de jurist terug
op de algemene wet en het bijbehorende begrippenkader.
1.4 ICT en de Europese invloed op nationaal recht en beleid
De Europese invloed op het Nederlandse recht is groot door middel van verschillende Europese
richtlijnen en verordeningen. Het Europese Hof van justitie in Luxemburg toetst de Nederlandse
regelgeving aan Europese regels. Een ander soort invloed is het VwEU.
Digitale agenda= hierin worden ontwikkeling en het gebruik van ICT gestimuleerd om de
concurrentiepositie van de EU te verbeteren. Daarnaast is er aandacht voor de toegankelijkheid en
betaalbaar houden. Ze zetten zich in voor netneutraliteit. Het internet is in beginsel een open en
wereldwijd netwerkt van verbindingen tussen computers. Netneutraliteit houdt in dat providers zich
niet bemoeien met de inhoud van het verkeer en geen onderscheid maken tussen de verschillende
soorten verkeer.
,NL DIGIBETER kan gezien worden als strategie van de Nederlandse overheid op het gebied van
digitaliseren en staat niet los van andere digiprogramma’s zoals van de gemeenten. NL DIGIBETER
bestaat uit vijf pijlers:
- Investeren in innovatie
- Beschermen van grondrechten en publieke waarden
- Toegankelijk, begrijpelijk en voor iedereen
- Het persoonlijk maken van de dienstverlening
- Klaar voor de toekomst.
1.5 handhaving
rechtshandhaving ziet op handelingen die gericht zijn op de bevordering van naleving van
rechtsregels en beëindiging van inbreuken op rechten. In beginsel zijn er vijf soorten partijen actief
bij handhaving in het domein van ICT:
- de overheid (OM en politie)
- toezichthouders
- belangen organisaties (consumentenbond)
- de burger
- ondernemers
omdat burgers het vaak te duur vinden gaan ze voor een buitengerechtelijke methoden van
geschilbeslechting. Een nadeel is dat ook de tegenpartij zijn medewerking is vereist. Ook ligt er nog
een belangrijke rol weg voor het Nationaal Cyber Security Centrum NCSC. Dit centrum heeft als doel
om de weerbaarheid van de Nederlandse samenleving in het digitale domein te vergroten en
daardoor bij te dragen aan een veilige, open en stabiel samenleving. Organisaties die werkzaam zijn
binnen vitale sectoren, zijn verplicht om ernstige veiligheidsincidenten te melden bij het NCSC.
Alle toezichthouders zijn bij wet aangesteld en voeren onafhankelijk toezicht uit op de bij wet
aangewezen domeinen, zoals telecommunicatie, privacy en consumenten recht. Zowel hun taken als
bevoegdheden zijn in deze wetten vastgelegd. Deze toezichthouders zijn zelfstandige
bestuursorganen ZBO’s. tegen beslissingen die zij nemen kun je in beginsel bezwaar maken in de zin
van de Awb. In het domein van ICT zijn twee belangrijke toezichthouders actief: de Autoriteit
consument en markt ACM en de Autoriteit Persoonsgegevens AP voor privacy.
Er is een mogelijkheid om bij de NCC de Netherlands Commercial Court de procederen, daar zitten
rechters die gespecialiseerd zijn voor commerciële geschillen.
Consumenten kunnen vaak terecht bij een geschillencommissie. Deze commissies bieden
consumenten, in tegenstelling tot een rechtsgang, een laagdrempelig wijze van geschilbeslechting
aan met een eenvoudige procedure en relatief lage kosten. Het grootste voordeel van arbitrage is dat
ondernemingen is gelegen in de vertrouwelijke behandeling, achter gesloten deur, zonder openbaar
vonnis en de deskundigheid van arbitraal tribunaal. Veel geschillencommissies werken met bindend
advies. De beslissing wordt vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst art. 7:900 BW die geldt
tussen de partijen.
, H2 ICT en de overheid
2.1 inleiding
Om een goede digitale dienstverlening van de overheid te kunnen komen moet de digitale overheid
beschikken over een gemeenschappelijke digitale infrastructuur, waardoor de verschillende
overheden gegevens met elkaar kunnen uitwisselen. De overheid mag op grond van art. 6 onder e
AVG persoonsgegevens verzamelen wanneer dat noodzakelijk is voor de goede vervulling van een
publiekrechtelijke taak. Wetten of gerechtelijke uitspraken worden niet beschermd door het
auteursrecht art. 11 Aw of databankenrecht art. 8 Databankenwet. Daarmee wordt de overheid in
haar recht beperkt.
2.2 de ICT-infrastructuur van de digitale overheid
Voor het bevorderen van ICT-standaarden heeft de overheid in 2006 het forum standaardisatie
ingesteld. Dit forum heeft tot doel om de interoperabiliteit en de toepassing van open standaarden
binnen de Nederlandse overheid te bevorderen. Er geldt in principe van comply or explain dus pas
toe of leg uit. Er is ook sprake van semantische interoperabiliteit, daarmee wordt bedoeld dat de
gegevens die men wil uitwisselen voor beide systemen of partijen dezelfde betekenis moet hebben.
De staatsecretaris van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor de digitale
overheid. De digitale infrastructuur kan op verschillende wijze worden geordend:
- referentiearchitectuuur: om gegevensuitwisseling mogelijk te maken moeten systemen met
elkaar kunnen communiceren. Men spreekt in dat kader ook wel over interconnectiviteit. Dit
wordt geregeld door de NORA die uit een aantal overheid brede afspraken bestaan over
kwaliteit dienstverlening.
- Generieke digitale infrastructuur GDI: de GDI bestaat net zoals de NORA uit standaarden,
producten en voorzieningen en kan door meerdere overheden, publieke organisaties en
soms ook private partijen worden gebruikt. De GDI moet de overheid in staat stellen om alle
informatie van instanties te verzamelen en deze weer aan de instanties aan te bieden, zodat
burgers en bedrijven bij 1 overheid terecht kunnen. NORA is in principe omvangrijker dan de
GDI . GDI onderverdeel worden in:
Identificatie en authenticatie: bv bij de belastingaangifte wil je identiteit weten. Maakt
gebruik van gekwalificeerde elektronische handtekening. De PKI overheid moet de
veiligheid van de communicatie garanderen. Bv DigiD, dat is wel geen elektronische
handtekening art. 3:15a lid 4 BW.
Dienstverlening: bv overheid.nl, ondernemersplein en mijn overheid.
Om ervoor te zorgen dat de Nederlandse ICT infrastructuur goed beschermt blijft, heeft de
Nederlandse overheid het Nationaal Cyber Security Centrum NCSC opgericht. Er zijn vitale
infrastructuur, als deze uitvallen kan het de samenleving ontwrichten hieronder valt bv ook internet
toegang. Hiervoor geldt hogere beveiligingsnorm dan voor andere infrastructuren.
2.3 wet- en regelgeving
Door de wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand kun je nu bv elektronisch aangifte doen
van geboorte/huwelijk. Door de wet deponering in handelsregister langs elektronische weg wordt de
regeldruk van partijen verminderd.
2.4 de elektronische dienstverlening van de overheid
