Samenvatting colleges
'Wereldgeschiedenis' (Universiteit
Utrecht)
geschreven door:
emmakeizer
De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Op Stuvia vind je het grootste aanbod aan samenvattingen en collegeaantekeningen. De
documenten zijn geschreven door jouw medestudenten, specifiek voor jouw opleiding!
www.stuvia.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
GE2V13013: Wereldgeschiedenis – Emma Keizer
Tentamen: aantekeningen colleges
Week 1 – Inleiding
Geschiedenis gevaar eenzijdige verhalen. Wereldgeschiedenis leert meerdere opvattingen leren kennen, geen eenzijdig
verhaal, meerdere perspectieven. Definitie wereldgeschiedenis -Geschiedenis van alles (big history);
- Beschavingsgeschiedenis (belangrijke culturen
en beschavingen in hun ontwikkeling);
- Niet-westerse geschiedenis
- Geschiedenis van globalisering (toenemende
interactie, steeds intensievere netwerken);
- Culturen en interacties (steeds hechter worden
contacten).
Wereldgeschiedenis: grote verbanden tussen delen aarde, perspectieven vanuit niet-westerse wereld, toenemend
globalisering. Mondiale processen Natuurlijke processen (milieu, klimaat), Uitwisseling en migratie (mensen, planten &
dieren, ziektekiemen, goederen, informatie, ideeën, technologieën, cultuurvormen, wereldbeschouwingen). Er zijn heel veel
verschillende manieren om wereldgeschiedenis te bekijken. Er wordt meestal gekeken vanuit Eurocentrische opvattingen. Er
zijn ook weer verschillende manieren om het verleden op een eurocentrische manier samen te vatten. Elke historicus bekijkt de
wereldgeschiedenis vanuit zijn/haar eigen invalshoek. Je kunt veranderingen in de wereld bekijken m.b.v. bijvoorbeeld
migraties en diaspora’s, imperialisme en kolonialisme, culturele ontmoetingen en uitwisselingen, interculturele handel en
commerciële uitwisselingen en biologische verspreiding. Recente studies in World History hebben niet alleen bijgedragen aan
het begrijpen van de wereld als een geheel, maar ook aan het beter begrijpen van individuele regio’s en hun relaties met de
grotere wereld.
Big History – oerknal, gs heelal. Mensheid is in de hele geschiedenis van de aarde maar een heel klein onderdeel. Pas zeer
recentelijk is de mens ook gaan nadenken over zijn/haar positie in dit gehele proces.
Freud: idee dat mens rationeel wezen is.
Beschavingen – grote rijken met een politieke en/of culturele eenheid.
Netwerken: aangegeven om de dynamiek in de geschiedenis te omvatten, menselijke netwerken van menselijke interactie,
handelsrelaties, politieke relaties enz. Denk ook aan ziektekiemen.
Migratie – wereldhistorisch perspectief: migratie meer regel dan uitzondering. Gedwongen migratie, migratie voor eigen
veiligheid, vrijwillige migratie.
West en Oost – globalisering: steeds nauwer wordende netwerken, finalistisch/teleologisch: doelgericht/leidend naar een
eindpunt, volkomen geïntegreerd tot 1 samenleving zonder politieke verschillen.
Herodotus: eerst historicus die op systematisch en analytische manier te werk ging. Hij beschreef de Persisch-Griekse oorlog op
antropologische wijze.
Sima Qian: vergelijkbaar met Herodotus. Geschiedschrijving m.b.v. kalenders en opstellen dynastieën enz, reflecteert op ideeën
van nomaden over China, kritisch naar eigen land kijken en niet paternalistisch op andere volken neerkijken antropologisch
perspectief.
Ibn Khaldûn: kreeg opdracht Mongoolse heerser om geschiedenis te schrijven over alles/iedereen. Geboren in Tunesië.
Geschiedenis Arabische volk en Berbers.
Machiavelli en Guicciardini: eersten die de politieke situatie in hun tijd los van de bijbel beschreven. Besef dat katholieke
geschriften niet alles weten, Amerika komt hier niet in voor.
Voltaire: open blik op verschillende beschavingen in vergelijkend perspectief. China heeft het meest gedaan voor de
ontwikkeling v.d. mens en loopt ook voor op Europa.
Al snel hierna: eurocentrisme, in liberale en theologische benadering v.d. geschiedenis.
Hegel en Marx – Hegel: wereldgeschiedenis is te begrijpen door machtsverschuiving Oost naar west, China naar Europa via
India, Perzië, Griekenland, Rome en Egypte. Ziet Europa als eindpunt. Marx gelooft ook in eindpunt maar niet bepaald door
geestelijke maar door materiële ontwikkeling vast patroon in samenleving waarin onderdrukte onderlaag in opstand komt
en aan de macht komt. Eindpunt in Europa, rest v.d. wereld wordt achterwege gelaten.
Liberale opvatting: wereld is vrij statisch en passief, het is aan de Westerlingen (Europeanen) om de wereld te beschaven en
tot eigen hoogte op te stuwen. Primitieve volken zijn voorstadia van de mens. Professionele historici gaan zich bezig houden
met gs van Europa en eigen land. Etnografen en antropologen houden zich wel bezig met de rest vd wereld en lieten
Eurocentrisme meer los omdat ze in aanraking kwamen met systemen andere beschavingen.
Max Weber: dubbelzinnig in Wereldgeschiedenis. Noord Europese protestantisme vs. Chinees confucianisme en komt tot de
conclusie dat het niet mogelijk is om normatieve uitspraken te doen over culturele waarden. Over waarden valt niet te twisten,
technologische ontwikkeling zegt hier niks over.
Spengler en Toynbee: zelfde idee als Weber, beschavingen kun je niet op normatieve manier met elkaar vergelijken.
Beschavingen beschrijven als autonome organismen die cyclussen doorlopen net als planten en dieren (deed Ibn Khaldoun ook,
grootste historicus ook). Verloren door William McNeill populariteit.
William McNeill – Rise of the west. Historicus opgevoed met het idee van verschillende beschavingen met eigen cyclus en stijl
twijfelde aan dit model : - binnen culturen waren er vaak enorme verschillen aanwezig
- culturen zijn niet statisch en altijd in verandering ;
- culturen hebben ondoorzichtige grenzen en lopen in elkaar over;
- culturen worden in hun ontwikkeling in grote mate bepaald door interactie met andere
culturen.
David Landes (econoom/historicus) - The wealth and poverty of nations. Hoezo is Europa zo dominant geworden in mondiaal
perspectief? Combineert analysemodel van Weber met 19e eeuwse liberale geschiedtraditie.
Jared Diamond: bioloog, kijkt naar ultieme oorzaken ongelijke verdeling welvaart en macht op aarde. Niet specifieke
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.