Voor alsnog omvat het document college 1 t/m 7. Deze zal aangevuld worden wanneer het laatste college gegeven is. Het omvat uitgebreide aantekeningen INCLUSIEF alle gastcolleges
Wat is preventie?
Preventie is een term die voor iedereen spreekt. De officiële term preventie betekent een
‘goede preventie kan zorgen voor een gezonde, veilige en kansrijke opvoed- en
opgroeiomgeving van jeugdigen’. Hierbij willen het normale leven van het kind bevorderen
en een positieve ontwikkeling bevorderen. We kijken naar doelgroepen die mogelijk een
risico lopen op een verstoorde ontwikkeling en daar willen we op interveniëren. In een breder
kader, hebben we in Nederland een goede gezondheidszorg, waardoor in het algemeen
gekeken wordt naar kinderen en gezinnen en wat kunnen we doen om hun ontwikkeling te
bevorderen. Bij preventie neem je gericht beschermende maatregelen om de ontwikkeling te
bevorderen. Daarnaast willen we belemmerende of risicovolle factoren voorkomen, signalen,
verkleinen en waar nodig bestrijden.
Belang preventie KM
Uit het prevalentiestudie weten we dat er in Nederland tussen de 90.000-127.00 kinderen
mishandeld of verwaarloosd worden (2017). Vooral emotionele verwaarlozing komt het
vaakste voor en seksueel misbruik het minste. Waarom is dit belangrijk om te noemen in de
context van preventie? Veel kinderen hebben te maken met kindermishandeling en door
middel van preventie kunnen we voorkomen dat er kinderen in deze groep komen en kunnen
we proberen om op een tijdig tijdstip te interveniëren. Als we kijken naar jeugdcriminaliteit,
dan zien we dat kindermishandeling een risicofactor is voor het ontwikkelen van delinquent
gedrag.
Impact KM en jeugdcriminaliteit
Als we kijken naar de impact van kindermishandeling en jeugdcriminaliteit zien we dat er
gevolgen zijn tijdens de jeugd. Maar we weten ook dat deze gevolgen doorwerken in de
volwassenheid. Zo leidt kindermishandeling tot meer fysieke en mentale gevolgen. Daarnaast
hebben we ook te maken met de maatschappij. Kindermishandeling en jeugdcriminaliteit kan
leiden tot veel overlast in de maatschappij maar het kost ook veel geld. Preventie van
kindermishandeling en jeugdcriminaliteit kost veel geld.
Preventie Pyramide
Er zijn verschillende
levels van preventie.
Hiernaast zie je de
preventie Pyramide. Er
zijn drie levels. De
onderste level omvat de
meeste mensen. Dit is
het universele level: dit
omvat alle kinderen en
alle ouders in Nederland
waar we naar kijken en
waar we willen dat ze
een zo goed mogelijke
ontwikkeling hebben.
Hierbij kan je denken
aan brochures bij de
1
,GGZ of consultatiebureaus. Dit zijn voornamelijk adviezen om problemen te vermijden. Als
we een level naar boven gaan zien we het selectieve level. Hierbij kijk je naar een selectievere
groep. dit zijn mensen die een verhoogd risico lopen (bepaalde buurten, gezinnen met lage
SES, bepaalde scholen waarvan we weten dat het niveau van ouders lager ligt). In dit level
wordt voorlichting gegeven en er wordt gesignaleerd. Het bovenste level is de geïndiceerde
level: dit zijn individuen met een verhoogd risico of met een beginnend probleem. Hierbij kan
je denken aan preventieve interventies. Je kan denken aan eerstelijns ondersteuning en hulp.
Bij deze gezinnen hebben we al enig idee dat er sprake is van kindermishandeling.
Preventie in de
forensische context
Waar kan je bijvoorbeeld
aan denken? Bij het
universele level kan je
denken aan de GGD,
consultatiebureaus,
reclames. Dit zijn
voorlichtingen die
iedereen bereiken. Een
voorbeeld voor het
selectieve level is een
opvoedcursus die gegeven
kan worden in een
multiculturele buurt.
Onderwerpen die dan
besproken kunnen worden zijn: hoe ga je om met moeilijk gedrag? Hoe kan je sensitief
reageren als ouder? Een ander voorbeeld is de wijkgerichte aanpak. Dit is gericht op een
specifieke buurt waar wijkagenten ingezet worden. Dan het geïndiceerde level. Een voorbeeld
hiervan is Voorzorg of PIT Amsterdam. PIT is gericht op brusjes van jongeren met crimineel
gedrag. Hierbij weten we dat het risico hoog is of we weten dat er iets aan de hand is.
Meest succesvol volgens NJI als:
Wat zegt het NJI over preventie? Zij zeggen dat een preventie strategie het meest succesvol is
als:
Het gevoel van competentie van ouders vergroot wordt
Ouders leren reële verwachtingen te hebben over de opvoeding (niet teveel
verwachten van je kind en leeftijdsadequate verwachtingen hebben)
De opvoedingsvaardigheden van ouders wordt vergroot
Maar wat zegt wetenschappelijk onderzoek?
Effectiviteit
(preventieve)
interventies
Dit zijn de criteria van
het NJI. We willen het
liefste zoveel mogelijk
interventies die in het
paarse gedeelte vallen.
Op de website van het
NJI weten we dat de
meeste interventies
2
,beoordeeld worden als ‘goed onderbouwd’. Ze zijn dan beoordeeld door een
erkenningscommissie en het heeft een theoretische onderbouwing. De interventie is dan nog
niet getoetst op effectiviteit door middel van een RCT. De VIPP-SD is een interventie dat
sterke aanwijzing heeft tot effectiviteit.
Preventie interventies voor KM in NL (o.a.)
Parent child interaction therapy (PCIT)
Parent management training Oregon (PMTO)
Steving ouderschap
Voorzorg
Parent Child Interaction Therapy
De PCIT is een geprotocolleerd behandelprogramma voor kinderen van 2-7 jaar met
gedragsproblemen en hun ouders. Door het vergroten van de opvoedingsvaardigheden van de
ouders beoogt de interventie de gedragsproblemen bij de kinderen en de stress bij de ouders te
verminderen. De PCIT is oorspronkelijk niet ontwikkeld voor kindermishandeling maar uit
onderzoek blijkt dat deze interventie wel effectief is voor deze doelgroep. De interventie is
effectief volgens eerste aanwijzingen, beoordeeld. De interventie is een gezinsgerichte
aanpak. Dat houdt in dat in deze interventie ook een optie heeft om een tweede ouder te
betrekken in de interventie. De interventie wordt uitgevoerd binnen een instelling of ambulant
niveau. Er moet sprake zijn van een gestandaliseerde setting waar ruimte is voor een time-out
voor kinderen.
Parent management Training Oregon
PMTO is een behandeling voor gezinnen met één of meer kinderen met externaliserende
gedragsproblemen al dan niet gecombineerd met hyperactiviteit. Het doel van de behandeling
is dat de kinderen beter gaan functioneren en hun gedragsproblemen verminderen doordat
ouders meer effectieve opvoedingsstrategieën toepassen. Ook deze interventie is gericht op
gedragsproblemen, gedragsstoornissen en opvoeding. De leeftijd van de doelgroep is 4-12
jaar. Deze interventie wordt vaak ingezet als er sprake is van kindermishandeling binnen het
gezin. De interventie heeft een individuele aanpak, wat inhoudt dat het gericht is op één
ouder. Ook deze interventie vindt plaats binnen een instelling of ambulante instelling. Ook
deze interventie is effectief volgens eerste aanwijzing. Deze interventie is recent effectief
beoordeeld voor kindermishandeling.
Stevig ouderschap
Steving ouderschap (begonnen als project Oké) geeft gezinnen met een minder makkelijke
start een steuntje in de rug. Met circa vier prenatale en zes tot tien postnatale huisbezoeken
(tot de kindertijd van twee jaar) van een speciaal opgeleide jeugdverpleegkundige worden
ouders geholpen hun zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te vergroten en hun sociale netwerk
te versterken. De methode gaat uit van eigen kracht, eigen behoefte en eigen invulling. Deze
interventie is specifiek ontwikkeld voor kindermishandeling. het nadeel van deze interventie
is dat het gericht is op hele jonge kinderen. De interventie is meer gericht op de preventie van
kindermishandeling. Ook deze interventie kent een individuele aanpak en vindt thuis plaats
waardoor het laagdrempelig is. Deze interventie is beoordeeld als effectief volgens eerste
aanwijzingen.
Effectieve preventie van (recidive van) jeugddelinquentie
Ouderschap met liefde en grenzen (12-18 jaar): effectief volgens eerste aanwijzingen
3
, Agressieregulatie op maat ambulant (16-24 jaar): effectief volgens eerst aanwijzingen
Minder boos en opstandig (8-12 jaar): effectief volgens eerst aanwijzingen
Multisysteem therapie (12-18 jaar): effectief volgens sterke aanwijzingen
Multidimensionele therapie (12-19 jaar): effectief volgens sterke aanwijzingen
Interventies voor jeugddelinquentie zijn vooral gericht op recidive.
Effectiviteit (preventieve) interventies
Waar moeten we opletten vanuit wetenschappelijk onderzoek? Hoe toetsen we een
interventie? Het belangrijkste is dat een onderzoek uitgevoerd wordt door middel van een
RCT. Een RCT houdt in dat je random toewijzing hebt tussen twee groepen. Een groep wordt
willekeurig toegewezen aan de interventiegroep en een groep wordt willekeurig toegewezen
aan de controlegroep (meestal care as usual). Het voordeel van een RCT is dat de groepen
vergelijkbaar zijn en dat de kans op bias zo klein mogelijk gehouden wordt.
Effectiviteit preventie kindermishandeling (Euser et al., 2016)
Euser, S., Alink, L.R.A., Stoltenborgh, M., Bakermans-Kranenburg, M.J., & Van IJzendoorn, M.H.
(2015). A gloomy picture: a meta-analysis of randomized controlled trials revealed disappointing
effectiveness of programs aiming at preventing child maltreatment. BMC Public Health, 15, 1068 –
1081.
Dit is de MA van Euser. Deze Meta-analyse (MA) heeft alleen gekeken naar RCT’s. In totaal
doen er 23 artikelen mee aan deze MA. De artikelen hebben als uitkomstmaat
kindermishandeling en hebben een RCT uitgevoerd. In totaal wordt er gekeken naar 20
interventies. De MA heeft zich geconcentreerd op niet-klinische steekproeven (dus meer
preventieve interventies). De groepen die in de MA worden besproken zien er als volgt uit:
Er zijn interventies bekeken voor de algemene populatie, hoog-risico gezinnen en
mishandelde gezinnen.
‘a gloomy picture’
Haar artikel heet niet voor niets een gloomy picture. Want waarom is de uitkomst van haar
MA negatief? Zij heeft gekeken naar een gecombineerde effectgrootte met
kindermishandeling als uitkomstmaat. Uit dit onderzoek komt een hele lage effectgrootte van
d=0.02 uit. Dat wilt zeggen dat de interventies voor kindermishandeling gezamenlijk
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charrxxxxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
