Het is een duidelijk overzicht van alle theorieën per stroming, inclusief de belangrijkste bedenkers, de context van de stroming en zijstromingen. Oftwel: een helder document wat je nodig hebt voor je tentamen om een duidelijk overzicht te hebben van alles wat je moet weten!
Wee Stroming Namen Context Zijstroming Bijbehorende theorie(ën)
k
1+2 Klassieke school Bentham Mensen trokken naar stad voor werk, daarmee ook toename 1) Conservatieve criminologie Gelegenheidstheorieën
Beccaria in criminaliteit. Daarmee ook secularisatie (afname macht 2) Gelegenheidstheorieën Routine activiteiten theorie (+
Klassieke theorieën kerk). Steeds meer belang hechten aan menselijke ratio. Ecks crime triangle)
Gelegenheidstheorieën Samenleving is een sociaal contract en mensen hebben Rationele keuze theorie
rechten. Crime pattern theorie
Ieder individu is hetzelfde, daarom dus daadstrafrecht. De
hoogte van straf moet zwaar genoeg zijn om dader ervan te
weerhouden. Het moet snel en zeker zijn (beccaria).
Straf als afschrikking.
Nadruk op individuele crimineel als een persoon dat in staat is
te bepalen wat hij/zij doet: vrije wil.
3+4 Italiaanse school ± 1830 Gall Hersenen hebben een belangrijke rol in ontstaan van gedrag. 1) Evolutionaire theorieën Evolutionaire psychologie
Lombroso Menselijk gedrag is een product van natuurlijke Evolutionaire Male competitiveness theory
Biosociale theorieën & Darwin invloeden/meetbare omstandigheden (determinisme). psychologie
Evolutionaire theorieën Positivisme, dus geen bijgeloof, religie of menselijke ratio, Sociobiologie Sociobiologie
maar het observeren/meten van menselijk gedrag (via pto- Gedragsecologie Alternative adaption theory
schema). Wetenschappelijke methode. Crimineel bepaald Cheater theory
door biologische factoren. 2) Biosociale theorieën
Juist nadruk op individuele verschillen, want verklaren van Gedragsecologie
gedragspatronen van individuen. Conditional adaption theory
Criminelen zijn onbeschaafd en minder complex (een gevaar r/K theory
voor de samenleving). Risico daarop moet worden beperkt.
Darwin komt ook met zijn theorie over natuurlijke selectie: Biosociale theorieën
organismen in continue strijd om beperkte bronnen. Suboptimal arousal theory
Frenologie en hersenonderzoeken. Brain hemispheric theory
ENA-theorie
Epigenetica
5 Chicago school Durkheim Franse revolutie en val Ancien Regime. 1) Sociologie Sociologische theorieën:
August Comte De sociologie kwam op door een periode van politieke Anomietheorie (Durkheim)
Sociologische theorieën Burgess onrust in Frankrijk. 2) Subculturen Sociale desorganisatie theorie
Subcultuurtheorieën Shaw & McKay De toenemende industrialisatie: gezinseconomie. Differentiële associatie theorie
Sutherland Veranderende rollen van werkgever/nemer en die van de Concentrische zone theorie
Sampson vader in het gezin. (Burgess)
Tarde Enorme toename in inwonersaantal in Chicago Sociale leertheorie (Akers)
Subcultuurtheorieën:
Collective efficacy theory
Anderson’s code of the street
6 Leertheorieën Durkheim Kan het kopiëren van gedrag een belangrijke oorzaak zijn Leertheorieën
Reckless van het vertonen van delinquent gedrag? Sociale context: Operante conditionering
Sykes en Matza Tarde is voorloper van leertheorieën en kwam eind 19e (Skinner)
eeuw met het feit dat imitatie een verklaring kan zijn voor het Differentiële associatie theorie
vertonen van criminaliteit. Hij richtte zich op het individu en Sociale leertheorie (Bandura)
had drie wetten. 1) wet van contact: mensen imiteren elkaar Sociale leertheorie (Akers)
naar mate van contact (minder contact = minder invloed). 2) Neutralisatietheorie
wet van imitatie van superieuren door ondergeschikten. 3)
wet van invoeging: nieuwe gebruiken vervangen oude
gebruiken.
George H. Mead is de voorloper van het symbolisch
interactionisme: het individu is een product van sociale actie
en interactie en kan dus niet los worden gezien van zijn
omgeving (no men is an island).
,7 Controletheorieën Hirshi Er vindt in 1940 en 1950 economische vooruitgang plaats. Controletheorieën
Gottfredson Mensen verhuizen van platteland naar stad, zijn mobieler en Containment theory
Hagan het grootste deel gaat naar de kerk. Er is sprake van Sociale controle theorie
Baumeister conformiteit: iedereen dezelfde huizen en jeugdcultuur komt Zelfcontrole theorie
Reckless op. Reckless is voorloper van controletheorieën. Power control theory
Bouwt voort op differentiële associatie en strain theorie Selfcontrol as a limited
(Merton). resource
Wat is de oorzaak dat sommigen toegeven aan verleidingen
en sommigen niet? Dit ligt aan persoonlijke of
maatschappelijke controlemechanismen.
8 Anomie- en straintheorieën Durkheim Criminaliteit is het product van mensen die hun doelen Anomie en strain:
Kritische criminologie Merton nastreven. Anomietheorie (Durkheim)
Agnew Bouwt voort op Durkheim en zijn anomietheorie, die stelt dat Straintheorie (Merton)
Messner & anomie tijdelijk is en voorkomt wanneer de samenleving als General strain theory
Rosenveld gevolg van een maatschappelijke situatie geen rem meer Institutionele anomie
Cloward & Ohlin vormt. Subcultuurtheorie
Marx, Engels &
Bonger 1960: opkomst kritische criminologie. Oorlog in Vietnam, Conflicttheorieën:
groei van tegenculturen en groeiende politieke protesten Labelingtheorie
tegen discriminatie.
De voorlopers van de conflicttheorieën waren Marx, Engels
en Bonger en zij zagen criminaliteit als een symptoom van
de achteruitgang van sociale solidariteit. Kapitalisme was
de oorzaak van conflict, omdat het de bron was van
ongerechtvaardigde ongelijkheid. De rijken worden steeds
rijker en de armen steeds armer.
9 Levensloopcriminologie Moffitt De levensloopcriminologie richt zich op veranderingen van Dual taxonomy
Sampson& Laub criminaliteit over de tijd, dus over een levensloop. Zelfcontrole theorie
Gottfredson& Het probeert te begrijpen waarom mensen beginnen én Age graded theory
Hirshi stoppen met criminaliteit. Cognitive transformation
Het kijkt naar veranderingen binnen personen. Identity theory
Redemption theory
, Week 2 – Klassieke School
Elementen klassieke theorie:
Object: iedereen (kinderen en geesteszieken uitgezonderd)
Explanans: rationele kosten/baten afweging (als er geen balans is hiertussen --> criminaliteit)
Explanandum: alle vormen van wetsovertredingen
Tekortkomingen klassieke school:
1) Explanans is te simpel/abstract: mensen kunnen verschillen in eigenschappen, zoals intelligentie. Bovendien werken beslissingsprocessen anders.
2) Doel van de straf is te beperkt, zo kregen vergelding en rehabilitatie geen aandacht
3) Het gaat uit van daadstrafrecht, maar hoe wordt dit bepaald? Straffen zijn voor iedereen gelijk, maar wordt wel door iedereen anders ervaren (voor de een is een
boete kut, voor de ander niet)
4) Er is een kleine rol aan de rechter toebedeeld, omdat hij alleen (on)schuld bepaalt.
Conservatieve criminologie (jaren ’80 en ’90)
Waarom begaan sommige (groepen) mensen vaker delicten dan anderen? Deze stroming komt op vanwege de economische achteruitgang. Er is hernieuwde interesse
voor Klassieke School: beperkte macht van de staat, afstand van kerk en stelt ‘gewone man’ centraal. Het legt ook de nadruk op de eigen keuze van het individu en
geen aandacht voor maatschappelijke omstandigheden. De nadruk kwam nu juist te liggen op de zwaarte van de straf --> beïnvloeden kosten/baten afweging.
Beleidsconsequenties: opsluiting zou ervoor zorgen dat criminaliteit niet loont en de lange gevangenisstraffen zorgen voor het verhogen van de kosten voor criminaliteit.
Opsluiting zou goed zijn omdat criminelen niet te herstellen zijn (leidde tot toename gevangenispopulatie).
Gelegenheidstheorieën
Stellen dat er geen criminaliteit plaatsvindt totdat zich een gelegenheid voordoet. Deze theorieën richten zich op misdaad (crime): het daadwerkelijke gedrag van
wetsovertredingen en niet op criminaliteit (criminality): de oriëntatie op wetsovertredingen. Context: welvaart neemt toe en daarmee ook de criminaliteit. Dit komt door
een enorme verandering in de routine activiteiten van mensen na WO II. Er is meer welvaart, mensen zijn vaker uit huis en mensen zijn mobieler door auto’s.
Routine-activiteiten theorie Rationele keuze theorie Crime pattern theory
Bedenkers Cohen en Felson (1979) Clarke en Cornish (1986) -
Centrale vraag Hoe worden criminele mogelijkheden in de Waarom pleegt iemand criminaliteit? Waar vindt criminaliteit plaats?
maatschappij gecreeërd?
Verklaringsniveau MACRO MICRO MESO
Elementen Object: alle mensen Object: alle mensen Object: alle mensen
Explanandum: criminaliteit Explanandum: alle vormen van criminaliteit Explanandum: criminaliteit
Explanans Er is een verhoogde kans op criminaliteit Daders maken doelbewust de keuze voor criminaliteit, Criminaliteit vindt plaats daar waar daders en
wanneer de volgende drie elementen met als doel om ervan te profiteren. Zij maken een slachtoffers samenkomen in tijd en plaats binnen de
samenkomen in tijd en plaats: kosten/baten afweging. Er is echter sprake van awareness space van de dader (de plekken die de
1) Gemotiveerde dader bounded rationality: daders zijn beperkt rationeel, dader kent). Je beweegt je via paths naar belangrijke
2) Potentieel doelwit, afhankelijk van VIVA omdat een beslissing moeten maken op basis van knooppunten (nodes). Je pleegt criminaliteit binnen
3) Afwezigheid capabel toezicht (iemand die beperkt beschikbare informatie en dus niet alle de gebieden die je kent. Er zijn daarnaast plekken die
in staat is criminaliteit te voorkomen, gevolgen kunnen overzien. Daarom wordt gekozen criminaliteit aantrekken (attractors) of die criminaliteit
zoals politie of buren) voor satisfaction in plaats van het optimale. doen ontstaan (generators).
Of het gebeurt hangt af van de routine De beslissingen van daders verschillen per delict, zoals Criminaliteit vindt plaats op belangrijke pathways en
activiteiten van mensen. Denk ook aan Eck’s geld bij overval en seksuele bevrediging bij op belangrijke nodes waar grote hoeveelheden
crime triangle: elk van de drie elementen kan verkrachting. potentiële daders worden samengebracht – door
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ShivaneFrauenfelder2020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,59. Je zit daarna nergens aan vast.
