1
Geschiedenis van de psychologie – overzicht H2 t/m
H16 – zonder H1 & H14
Inhoud
Geschiedenis van de psychologie – overzicht H2 t/m H16 – zonder H1 & H14......................................1
Hoofdstuk 2 – Pioneering Philosophers of Mind: Descartes, Locke, and Leibniz................................2
Hoofdstuk 3 – Physiologists of Mind: Brain Scientists from Gall to Penfield......................................6
Hoofdstuk 4 – The Sensing and Perceiving Mind: From Kant Through the Gestalt Psychologists......7
Hoofdstuk 5 – Wundt and the Establishment of Experimental Psychology......................................11
Hoofdstuk 6 – The Evolving Mind: Darwin and His Psychological Legacy.........................................14
..........................................................................................................................................................14
Hoofdstuk 7 – Measuring the Mind: Galton and Individual Differences...........................................16
Hoofdstuk 8 – American Pioneers: James, Hall, Calkins, and Thorndike...........................................19
Hoofdstuk 9 – Psychology as the Science of Behavior: Pavlov, Watson, and Skinner.......................21
Hoofdstuk 10 – Social Influence and Social Psychology: From Mesmer to Milgram and Beyond.....25
Hoofdstuk 11 - Mind in Conflict: Freudian Pscyhoanalysis and Its Successors..................................28
Hoofdstuk 12 – Psychology Gets “Personality”: Allport, Maslow, and the Broadening Field...........34
Hoofdstuk 13 – The Developing Mind: Binet, Piaget, and the Study of Intelligence.........................38
Hoofdstuk 15 – Applying Psychology: From the Witness Stand to the Workplace...........................42
Hoofdstuk 16 – The Art and Science of Clinical Psychology..............................................................44
, 2
Hoofdstuk 2 – Pioneering Philosophers of Mind: Descartes, Locke,
and Leibniz
René Descartes (1596-1650); Een Franse filosoof en wiskundige die een interactief dualisme
promootte tussen het materiële lichaam en de immateriële geest of ziel. Hij ging verder dan
Aristoteles en stelde mechanistische verklaringen voor voor de meeste lichaamsfuncties, maar hij
hield vol dat de hoogste functies van rationaliteit, bewustzijn, vrije wil en zelfbewustzijn niet-
mechanische eigenschappen waren van een rationele ziel, met een schat aan aangeboren ideeën.
Het leggen van de basis voor het moderne onderscheid tussen lichaam en geest leidde tot de vraag in
hoeverre mechanistische analyse hogere psychologische processen kan verklaren.
Galileo Galilei (1564-1642); Een Italiaanse astronoom, natuurfilosoof en natuurkundige die de manen
van Jupiter ontdekte, levende lichamen analyseerde in termen van hun fysieke kenmerken, en rond
dezelfde tijd een theorie van primaire en secundaire eigenschappen promootte die vergelijkbaar was
met Descartes’ theorie van de eenvoudige aard.
Analytic geometry = analytische meetkunde; Een wiskundige discipline ontwikkeld door Descartes
die algebra combineert met geometrie, waarbij vormen en de posities van bewegende objecten
numeriek worden weergegeven door hun relaties met coördinaten op een grafiek
Simple natures = eenvoudige aard; Volgens Descartes zijn de enige twee eigenschappen van fysische
verschijnselen die niet kunnen worden geanalyseerd of betwijfeld: uitbreiding (de ruimte die wordt
ingenomen door een fysiek deeltje of lichaam) en beweging (de beweging van een uitgestrekt deeltje
of lichaam door de ruimte); vergelijkbaar met primaire kwaliteiten, zoals voorgesteld door Galileo en
Locke.
Primary qualities = primaire kwaliteiten; (1) Voor Galileo waren vorm, kwantiteit en beweging de
belangrijkste eigenschappen die inherent in materie schuilden. (2) Voor Locke waren ze stevigheid,
uitgestrektheid, figuur en mobiliteit, die de fundamentele eenheden vormen voor het construeren
van een waarheidsgetrouw beeld van de wereld.
Secondary qualities = secundaire kwaliteiten; Zoals geformuleerd door Galileo en Locke, hebben de
bewuste sensaties (zoals licht, geluid en aanraking) die optreden nadat de primaire eigenschappen
van een extern object invloed op de zintuigen.
Animal spirits = diergeesten; Descartes' term voor de heldere gelige vloeistof die de ventrikels van
de hersenen vult; tegenwoordig bekend als cerebrospinale vloeistof.
Reflex = reflex; Een onvrijwillige neuro fysische reactie op een prikkel uit de buitenwereld.
Stimulus = stimulus; De bron van externe excitatie die inwerkt op een sensorisch orgaan en een
reactie initieert zoals een perceptie of een reflex.
Response = reactie; Een spier- of klierreactie op een stimulus; het laatste onderdeel van een reflex.
Discourse on Method = Descartes' autobiografische verslag van de oorsprong van zijn filosofie.
Innate ideas = aangeboren ideeën; Descartes 'opvatting van een groep ideeën (zoals perfectie,
oneindigheid en eenheid) die vóór enige empirische ervaring in de rationele menselijke geest of ziel
bestaat.
, 3
Interactive dualism = interactief dualism; Descartes 'idee dat lichaam en geest niet alleen
verschillend en gescheiden zijn, maar ook met elkaar in wisselwerking staan, soms coöperatief en
soms antagonistisch.
Princess Elizabeth of Bohemia (1618-1680); Als kleindochter van de Engelse koning James I had ze
een belangrijke intellectuele vriendschap en correspondentie met Descartes, waarbij ze zich afvroeg
hoe een immateriële ziel kon omgaan met een fysiek lichaam.
Pineal gland = pijnappelklier; Een kleine kegelvormige structuur nabij het centrum van de hersenen
waarvan Descartes geloofde dat deze de belangrijkste locatie was van de interacties tussen lichaam
en geest.
Passions = passies; Descartes 'term voor het bewuste besef van emoties.
John Locke (1632-1704); Een Engelse filosoof en tijdgenoot van Leibniz die theoretiseerde dat de
menselijke geest bij de geboorte als een tabula rasa (schone lei) was en dat de overgrote
meerderheid van de menselijke kennis voortkomt uit ervaring, een standpunt dat bekend staat als
empirisme. Hij was een van de oprichters van de beweging die bekend staat als het Britse
Associationisme.
An Essay Concerning Human Understanding = Locke's belangrijkste werk waarin hij zijn empiristische
theorie schetst over hoe kennis wordt verworven.
New Essays on Human Understanding = Leibniz' meest uitgebreide reactie op Locke, waarin hij
pleitte voor een grotere waardering van de aangeboren vermogens van de geest.
Robert Boyle (1627-1691); Een zeventiende-eeuwse voorstander van de nieuwe experimentele
benadering van de wetenschap die Locke sterk beïnvloedde, de Royal Society of London oprichtte en
een beroemd experiment uitvoerde dat aantoonde wat bekend werd als de wet van Boyle, die stelt
dat het volume van een gas omgekeerd evenredig is met de druk erop.
Sir Anthony Ashley Cooper (1621-1683); Een machtige Engelse politicus die de beschermheer, vriend
en hoofdaanhanger van Locke werd; op latere leeftijd werd hij de eerste graaf van Shaftesbury
genoemd.
Sensations = sensaties ; (1) De belangrijkste bron van ideeën en gevoelige kennis in Locke's
empiristische theorie.
Reflections = reflecties ; Voor Locke, indrukken gecreëerd door de eigen mentale activiteit; samen
met sensaties, een van de twee belangrijkste bronnen van kennis.
Simple ideas = simpele ideeën ; Locke's term voor de meest elementaire ideeën uit het vroege leven,
waarin de meest elementaire sensaties en reflecties worden vastgelegd.
Complex ideas = complexe ideeën ; Locke's term voor ideeën die ontstaan wanneer eenvoudige
ideeën door de geest worden gecombineerd.
William Molyneux (1656-1696); Een Ierse wetenschapper wiens vraag of een aangeboren blinde
persoon, die plotseling een gezichtsvermogen krijgt, onmiddellijk een kubus van een bol zou kunnen
onderscheiden door alleen te zien, gestimuleerd door Locke.
Intuitive knowledge = intuïtieve kennis; Locke's term voor kennis die onmiddellijk en duidelijk waar
is, zoals dat zwart anders is dan wit.
, 4
Demonstrative knowledge = demonstratieve kennis; Locke's term voor zeker waar maar niet
onmiddellijk voor de hand liggende kennis verkregen door stapsgewijze logische deductie op basis
van meer voor de hand liggende maar ook zeker echte grondbeginselen, zoals geometrische
axioma's.
Sensitive knowledge = gevoelige kennis; Locke's term voor kennis gebaseerd op de associaties van
ideeën uit sensaties van de empirische wereld; het is de minst zekere vorm van kennis omdat het
afhangt van de specifieke patronen van zintuiglijke ervaringen die iemand toevallig heeft, die
willekeurig of misleidend kunnen zijn.
Association of ideas = vergeniging van ideeën; Locke's term voor het met elkaar verbinden of
combineren van ideeën zodanig dat de gedachte van de een automatisch de neiging heeft om een
ander in gedachten te brengen.
Law of association by contiguity = vergenigingsrecht door contiguïteit; Het idee dat ideeën die
gelijktijdig of in de loop van de tijd worden ervaren, associatief met elkaar zullen worden verbonden.
Law of association by similarity = verenigingsrecht door gelijkenis; Het idee dat ideeën met
vergelijkbare eigenschappen associatief met elkaar zullen worden verbonden.
Thomas Hobbes (1588-1679); Een Engelse filosoof die de notie van het sociaal contract promootte en
het idee dat menselijk redeneren een vorm van wiskundig-achtige berekening is.
Social contract = sociaal contract; Een theorie die door Hobbes werd voorgesteld en door Locke en
anderen werd aangepast, in die zin dat de menselijke samenleving werd gecreëerd toen individuen
vrijwillig in groepen bijeenkwamen en zich met het oog op wederzijdse bescherming aan een
gecentraliseerde autoriteit onderwierpen.
Lady Damaris Cudworth Masham (1659-1708); Een ervaren filosofische en theologische geleerde die
een vriend van Locke was en hem de laatste jaren als betalende gast op haar landgoed in Engeland
ontving. Ze correspondeerde ook met andere vooraanstaande filosofen, waaronder Leibniz.
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716); Een Duitse filosoof en tijdgenoot van Locke die een systeem
voorstelde om de wereld te begrijpen als samengesteld uit dynamische entiteiten die monaden
worden genoemd. Hij verschilde van Locke doordat hij de menselijke geest bij de geboorte niet met
een schone lei vergeleek, maar eerder met een gerafelde plaat van marmer die voorbestemd was om
in sommige vormen meer dan andere te worden gebeeldhouwd. Zijn uitvinding van binaire artmetica
en bevordering van het idee dat logische processen kunnen worden uitgevoerd door een
rekenmachine waren beide vormende invloeden op de ontwikkeling van computers.
Binary arithmetic = binaire rekenkunde; De weergave van alle getallen door alleen enen en nullen;
Het werd voor het eerst voorgesteld door Leibniz en werd later de basis van moderne digitale
computers.
Infinitesimal calculus = infinitesimale calculus; Een vorm van wiskunde gecreëerd door Leibniz en
Newton die werkt door elke continu variërende grootheid te conceptualiseren als een oneindige
reeks onmerkbaar veranderende momenten, of oneindig kleine aantallen.
Benedict Spinoza (1632-1677); Een Nederlandse filosoof die een visie promootte die tegenwoordig
bekend staat als pantheïsme, het idee dat God geen onafhankelijk wezen is dat het universum
beheerst, maar dat God het hele universum is; hij had een niet erkende invloed op Leibniz.
