Week 1
Werkveld forensische psychiatrie
Alle relaties tussen wetgeving en psychiatrie
Term forensische psychiatrie vooral: in het kader van het straf(proces)recht, tevens
uitgangspunt uit deze minor
Forensische patiënten in het strafrecht: behandeling gericht op voorkomen van recidive
Rechterlijk beslismodel, materiële vragen van art. 350 Sv
Bij welke vraag of vragen van het rechterlijk beslismodel speelt de forensische psychiatrie een
belangrijke rol?
De derde vraag: Is de verdachte strafbaar? M.a.w: is er sprake van een schulduitsluitingsgrond?
Immers, geen straf zonder schuld!
Welke schulduitsluitingsgrond is van belang als we het hebben over de forensische psychiatrie?
Ontoerekeningsvatbaarheid.
Schulduitsluitingsgronden
Ontoerekeningsvatbaarheid, art. 39 Sr
Psychische overmacht, art. 40 Sr
o Verschil tussen deze twee is ontoerekeningsvatbaarheid komt de druk vanuit de
persoon zelf; en bij psychische overmacht ben je in principe gezond, maar komt er
een van buitenkomende druk waartegen iemand geen weerstand kan bieden.
Noodweerexces, art. 41 lid 2 Sr
Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel, art. 43 lid 2 Sr
(Buitenwettelijk: afwezigheid van alle schuld)
Hoe luidt de einduitspraak indien het gaat om ontoerekeningsvatbaarheid, art. 39 Sr?
Ontslag van alle rechtsvervolging o.g.v. art. 352 lid 2: volledig ontoerekeningsvatbaar en de
verdachte is niet strafbaar, er kan geen straf worden opgelegd maar wel een maatregel.
Ontoerekenbaarheid, art. 39 Sr
• Gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis
geestvermogens
• Vraag naar de toerekenbaarheid → vraag naar de verwijtbaarheid
• Het gaat om:
q de vraag of aan iemand met beperkte of gestoorde geestelijke vermogens het
betreffende feit kan worden toegerekend (verwijtbaarheid)
q niet om een permanente eigenschap van de dader
, q relatie strafbaar feit en relevante stoornis
Belangrijkste maatregelen in geval van art. 39 Sr
• TBS (art. 37a Sr)
• In beginsel 2 jaar; mogelijkheid tot verlenging – het kan oneindig duren,
maar dit gaan altijd bij misdrijven die tegen het leven zijn gericht
• Kan zowel bij volledige als bij gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaarheid
• Dader blijft in juridisch circuit; rechter neemt de beslissingen
TBS, art. 37a Sr: voorwaarden
• gebrekkige ontwikkeling / ziekelijke stoornis van geestvermogens
• tijdens begaan strafbare feit (zg. gelijktijdigheidsverband)
• begane feit = misdrijf waarop 4 jaar of meer staat
• veiligheid van anderen dan wel algemene veiligheid personen eist opleggen maatregel:
maatschappij vraagt dus bescherming tegen dader
• advies 2 gedragsdeskundigen waarvan 1 psychiater (art. 37a lid 3 jo. Art. 37 lid 2 Sr)
Causaliteit: delict ↔ stoornis ↔ recidivegevaar
TBS met bevel tot verpleging, art. 37b e.v.
• Rechter beveelt verpleging indien veiligheid samenleving dat vereist
• Dwangverpleging is geen dwangbehandeling!
• Combinatie gevangenisstraf: 37b lid 2 Sr
• Duur=2 jr + verlenging mogelijk tot max 4 jr
• Echter: onbeperkt verlengen bij misdrijf gericht tegen onaantastbaarheid lichaam
TBS met voorwaarden, art. 38 – 38 c Sr
Rechter stelt voorwaarden aan de dader:
• opname in door rechter aangewezen inrichting
• behandelen door rechter aangewezen deskundigen
• medicatie innemen/toediening gedogen
• bijvoorbeeld ook bepaalde periode geen drugs of alcohol gebruiken, houden aan
aanwijzingen van reclassering etc.
Plaatsing in een Psychiatrisch ziekenhuis, art. 37 Wetboek van Strafrecht (oud)
Andere belangrijke maatregel bij ontoerekeningsvatbaarheid van dader die zeer gestoord was op
moment plegen van het delict
- Maximaal voor de termijn van één jaar
- Alleen bij volledige ontoerekeningsvatbaarheid
- Dader verdwijnt uit juridisch circuit; arts neemt de beslissingen
NB Dit is verplichte stof voor de toets omdat dit artikel gold bij de zaken die jullie toegewezen krijgen
voor de eindtoets
Artikel 37 Wetboek van Strafrecht oud - dus deze gebruiken met het tentamen
Lid 1 De rechter kan gelasten dat degene aan wie een strafbaar feit wegens de gebrekkige ontwikkeling of
ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens niet kan worden toegerekend, in een psychiatrisch ziekenhuis zal
worden geplaatst voor een termijn van een jaar, doch alleen indien hij gevaarlijk is voor zichzelf, voor anderen,
of voor de algemene veiligheid van personen of goederen.
Lid 2 De rechter geeft een last als bedoeld in het eerste lid slechts nadat hij zich een met redenen omkleed,
gedagtekend en ondertekend advies heeft doen overleggen van ten minste twee gedragsdeskundigen van
verschillende disciplines - waaronder een psychiater - die de betrokkene hebben onderzocht. Zodanig advies
dient door de gedragsdeskundigen gezamenlijk dan wel door ieder van hen afzonderlijk te zijn uitgebracht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisanne3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.