Samenvatting
Samenvatting Functioneren binnen een team: psychologie deel Erik Franck
- Vak
- Instelling
Samenvatting van de lessen van Erik Franck van psychologie (functioneren binnen een team)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgenjanamartens
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Les 1 Sensatie en perceptieInleiding
Alles begint bij de zintuigen: dit is het terrein van de sensorische psychologie
Sensatie = vroeg stadium van perceptie waarin neuronen van een receptor een stimulus omzetten in
een patroon van zenuwimpuls
Dit is dus de eerste gewaarwording.
Stimulus wordt omgezet in een vorm die de hersenen kunnen begrijpen.
Perceptie is het proces van waarneming (betekenisverlening)
Hoe verandert stimulatie is sensatie?
De waarneming
Waarnemingsproces gebeurt in 3 fases:
1. Sensatie of gewaarwording
2. Organisatie tot geheel
3. Betekenisverlening
Bottom-up-processen = de weg dat we moeten maken als we iets waarnemen dit kan beïnvloed
worden door prikkels van buitenaf.
Top-down-processen = de info die wij waargenomen hebben organiseren wij en geven er betekenis
aan.
Simulatie verandert in perceptie (waarneming)
Weg van de prikkel tot in onze hersenen:
Er vindt transductie plaats (omvorming) fysische energie, zoals licht- en geluidsgolven,
worden omgezet in neurale impulsen.
Sensorische neuron vangt een fysieke stimulus op.
Stimulus arriveert aan het bijpassende zintuig en activeert het gespecialiseerde neuron in dat
zintuig die receptoren worden genoemd.
Neuronen zetten hun excitatie of prikkeling om in een zenuwimpuls.
De zenuwimpuls vervoert sensorische info in gecodeerde vorm naar de hersenen, waar hij
verder zal worden verwerkt.
Deze info wordt naar een juist deel van de hersenen gestuurd die gespecialiseerd is in de
verwerking van die soort prikkel.
Uit de neurale impulsen die via de zenuwbanan worden vervoerd, halen de hersenen info
over de elementaire kenmerken van de stimulus (vb. geluidsgolven, toonhoogte, richting van
het geluid,….)
LET OP! De stimulus zelf komt niet verder dan de receptor. Het enige wat in het zenuwstelsel
wordt verplaatst is info in de vorm van een neurale impuls.
Sensorische adaptatie
Sensorische adaptatie = onze gevoeligheid neemt af als de prikkels constant blijven en terugkeren.
Stelt ons instaat om onze aandacht te richten op wat wel belangrijk is. Dit kan niet bij te intense
prikkels. Wanneer ons lichaam dit niet zou doen zouden we te veel prikkels binnen krijgen en zouden
we zot worden.
,De differentiële drempel of Verschildrempel
Verschildrempel = het kleinste fysieke verschil tussen twee stimuli dat je nog als verschil hoort. Als je
het verschil hoort, dan overstijgt het de verschildrempel. Deze kleinste verandering in het signaal die
nog net waarneembaar is, noemen we het juist waarneembare verschil.
Vb. Tv zachter zetten omdat je broer is aan het studeren. Hoe veel zachter moet je hem zetten om
een verschil te bekomen.
WET VAN WEBER = Grootte van het juist waarneembare verschil hangt proportioneel samen met de
intensiteit van de stimulus. (als de JWV groot is als de intensiteit van de stimulus groot is en
andersom)
De mens is gebouwd om veranderingen in, en relaties tussen stimuli op te merken!
Signaaldetectietheorie
Signaaldetectietheorie is afhankelijk van 3 kenmerken:
1. Kenmerken van de stimulus
a. Responscriterium: zwakke en sterke stimuli
2. Achtergrondstimuli
a. Storende achtergrond of op elkaar gelijkende stimuli
3. De detector
a. Seniliteit, eigenschappen v/d waarnemende persoon, rol van verwachting
Vb. in een drukke straat is het meer waarschijnlijk dat je gaat roepen dan in een rustige straat.
Waarin lijken zintuigen op elkaar? Waarin verschillen ze?
In grote lijnen werken de zintuigen allemaal op dezelfde manier, maar elke zintuig pikt zijn eigen
soort info op en stuurt die naar zijn eigen gespecialiseerde verwerkingsgebied in de hersenen.
Sensorische cortex: homunculus
Wat is de relatie tussen perceptie en sensatie?
De kernvraag is om te beginnen hoe verandert stimulatie is sensatie en sensatie in betekenis?
Van sensatie naar perceptie
Perceptie is geen spiegel van de realiteit.
Taak van perceptie = sensorische input aan de omgeving te onttrekken en die te organiseren tot
stabiele, betekenisvolle percepten
Percept = betekenisvolle product van perceptie
Perceptuele verwerking = binnenkomende info wordt vergeleken met gelijkende info uit geheugen
Kenmerkdetectoren
Perceptuele beoordeling van een visuele stimulus wordt gedaan door kenmerkdetectoren, dit zijn
groepen gespecialiseerde cellen die zijn toegelegd op het detecteren van de specifieke kenmerken
van de stimulus, zoals lengte, lichtval, kleur en cotouren.
,Bottom-up en top-down verwerking
Bottom-up = perceptuele analyse die de nadruk legt op kenmerken v/d stimulus
Alles wat van de omgeving binnenkomt, kenmerken van de stimulus sterk invloed op onze
waarneming.
Het detecteren van de stimulus kenmerken is de eerste stap van perceptuele verwerking. Deze
kenmerkdetectoren geven antwoorde op vragen zoals…
Beweegt het? Is het vochtig? Is het warm?
Een bewegende vis opmerken in een aquarium, hete peper in een maaltijd proeven.
Top-down = perceptuele analyse die de nadruk legt op onze verwachtingen concepten,
herinneringen en andere cognitieve factoren. conceptueel gestuurde verwerking
Hier spelen onze doelen, vroegere ervaringen, herinneringen, motivatie of eventuele achtergrond
een rol bij perceptie van objecten/ervaringen.
Telkens je primair afhankelijk bent van een beeld of idee in ge geest om een stimulus te
interpreteren, maak je gebruik van top-down verwerking. We organiseren de info en geven het een
betekenis.
Perceptuele constanties
Perceptuele constantie is het vermogen om hetzelfde voorwerp in verschillende omstandigheden,
zoals veranderingen in verlichting, afstand of omgeving te herkennen. Dit is een voorbeeld van top-
down verwerking. Er bestaan verschillende soorten constanties.
Grootteconstantie
Vb. Je neemt een persoon op verschillende afstanden als even groot waar.
Kleurconstantie
Vb. Een bloem in daglicht of bij zondondergang heeft nog steeds de zelfde kleur.
Vormconstantie
Vb. Een deur die openstaat heeft nog altijd de zelfde vorm, als die gesloten is.
Plaatsconstantie
Vb. In de trein lijkt het alsof bomen voorbijflitsen, maar je weet dat dit niet zo is.
Perceptuele blindheid en veranderingsblindheid
Perceptuele blindheid = waarnemingsfout die plaat vindt omdat het mensen vanwege selectieve
aandacht niet lukt om iets waar te nemen.
Veranderingsblindheid = een perceptuele fout waarbij veranderingen die plaatvinden in iemand
visuele veld niet worden waargenomen.
Vb. Wanneer een vriend plotseling een andere kleur haar heeft.
Selectieve aandacht
Onze hersenen krijgen zeer veel informatie dat ze moeten verwerken. Daarom gaan ze maar een
selectie deel van de informatie verwerken dat voor hun op dat moment het belangrijkste is. Daarom
ga je sommige zaken niet meer weten als ze je het later vragen.
Informatie die ‘eruit spingt’ krijgt onze aandacht: omdat ze belangrij is voor onszelf, gevaar
bertekent,…
Vb. Passen van een basketbal maar terwijl loopt er een gorilla voorbij.
, Perceptuele (zintuigelijk) ambiguïteit (dubbelzinnigheid) en vervorming
Doel van perceptie = accurate waarneming om te ‘overleven’
MAAR…
Wereld is soms niet gemakkelijk te ‘lezen’
Het belangrijkste doel van waarnemen is om te kunnen overleven in de wereld. Maar dit is
afhankelijk van een accurate waarneming van de wereld. Maar die omgeving is niet altijd even
gemakkelijk om te lezen.
Vb. Wat zie je hier? Je ziet een dalmatiër dat aan de grond snuffelt.
We noemen dit een ambiguë foto = stimuluspatronen die op twee of meer verschillende manieren
kunnen worden geïnterpreteerd.
Maar perceptuele problemen ontstaan niet alleen door onduidelijke stimuli
Soms is het de interpretatie van een beeld die onze perceptie vreselijk inaccuraat maakt: dit laatste
noemen we ILLUSIES
Zwart-witte hermannraster: hoe komt dat?
Het heeft te maken met de manier waarop de receptorcellen in je
oogzenuwen op elkaar inwerken: door het vuren van bepaalde
cellen die gevoelig zijn voor de grenzen tussen licht en donker
worden aangrenzende cellen geblokkeerd, die kunnen dan niet
vuren. Deze blokkade zorgt ervoor dat je donkere vlekken – grijze
gebieden – waarneemt op de witte kruispunten die juist buiten de
plek liggen waar je je blik hebt op gericht.
Illusies
Illusies = aantoonbare foute ervaring van een stimuluspatroon die wordt gedeeld door de anderen in
dezelfde percentuele omgeving
1. Treedt op als de receptoren op een ongebruikelijke manier wordten gesimuleerd
verkeerde info naar hersenen.
2. Maar er kan ook iets mislopen op het niveau van de perceptie: ambiguë figuren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janamartens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 85443 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen