Week 5: Leven of Overleven
Literatuur: Joke de Vries, Geweld, H 11 t/m H 14
H11: Helingsprocessen
Overlevingsstrategieën veroorzaken op den duur beperkingen, klachten en problemen op
lichamelijk, psychosociaal en relationeel gebied.
A. Beter worden: Mensen zoeken hulp omdat ze opzoek zijn naar een manier van leven die
kwalitatief beter is dan het was en zijn bereid om op zoek te gaan naar wat ze zelf anders
zouden kunnen doen
Ze zijn bereid zichzelf te onderzoeken en hun overlevingsstrategieën loslaten
Of
B. Beter overleven: Mensen zoeken hulp omdat ze geen last willen hebben van de gevolgen van
hun overlevingsstrategieën. Ze willen op dezelfde manier blijven leven maar dan zonder de
klachten (weer terug naar hoe het was)
Ze willen met hun klachten geholpen worden maar geen confrontatie met zichzelf en hun
verleden
Toelaten van de pijn (belangrijke stap in helingsproces), dan ga je een stap verder dan waar de
overlevingsstrategie voor bedoeld is
Verschil tussen beter leven en beter overleven
Toelaten van de pijn & een overlevingsstrategie zijn 2 tegengestelde bewegingen die er niet
tegelijkertijd kunnen zijn
Je gaat terug naar het geweld wat je toen pijn heeft gedaan (voordat de overlevingsstrategie
ontstond)
Nu ben je ouder en kijk je er anders naar dus kan je andere manieren vinden om met de pijn
om te gaan
Leven Overleven
Meervoudige werkelijkheid: meerdere Enkelvoudige werkelijkheid: er is maar 1 wat goed
ervaringen tegelijkertijd zijn goed is, innerlijk blijft men hetzelfde
Bv; je kan houden van iemand maar boos zijn op Bv; vaste patronen die niet verstoord mogen worden
hem
Leven in het heden Geleefd worden door het verleden
In relatie met de buitenwereld en innerlijke Afgesloten van de buitenwereld en innerlijke
ervaringen zijn ervaringen (pijn en eenzaamheid)
Groei, risico’s nemen Veiligheid en zekerheid
Flexibel Rust en stabiliteit
Leven met wat het is Op zoek naar het ‘paradijs’
Loslaten van ideaalbeelden en verwachtingen Vasthouden van ideaalbeelden en verwachtingen
Onderzoeken ‘wat er is’ willen weten Geen ‘last’ willen hebben en controle
De werkelijkheid willen zien De werkelijkheid niet zien
Deelnemen aan bewustzijnsontwikkeling Bewustzijnsvernauwing
Gevolgen; ontwikkeling, verandering, Gevolgen; dezelfde blijven, geen
keuzemogelijkheden, zin en betekenis, vitaliteit keuzemogelijkheden, geen zin of betekenis, geen
vitaliteit
Defensief of offensief
, Procesmodel leren leven in het heden
Dient als hulpmiddel om te zien in welke fase de persoon zich bevindt zodat er gekeken kan
worden wat er nodig is om het proces te bevorderen
1. Fase I: verbreken van de integriteit van het systeem: PIJN
= moment van de verwonding (trauma). Men raakt gewond door geweld (fysiek en mentaal)
Bv; bij een snijwond wordt de integriteit van de huid verbroken
2. Fase II: tijdelijk herstel; vorming van overlevingsstrategie
= men wil zo snel mogelijk af van de ervaringen van gewond-zijn en de pijn zodat het niet
ondraaglijk wordt. Bang zijn dat wanneer je het gevoel niet weg haalt je eraan onderdoor
gaat (tijdelijk herstel)
Overlevingsstrategie ontwikkelen die bedoeld zijn als bescherming tegen meer pijn
Bv; bij een snijwond zal zich al snel een korst vormen die voorlopig herstel van de integriteit
van de huid geeft; de wond is gesloten
= voor de acute fase 1 was het logisch om een overlevingsstrategie te gebruiken maar op een
begeven moment moet de persoon wakker worden en de confrontatie aan gaan met de pijn.
Hij moet gaan inzien dat zijn overlevingsstrategieën hem beperken en traumatiseren en
verder gaan naar een andere manier om met de pijn om te gaan
Van overleven naar LEVEN
Bv; de wond is afgesloten om erger te voorkomen, maar de wond is nog niet geheeld. Onder
de korst zit nog steeds de wond met alle pijn
3. Fase III: opruimen van dode vormen; reis in de onderwereld
= men wordt zich steeds meer bewust van het feit dat de overlevingsstrategieën de ervaring
van leven in de weg staan. Herkennen dat de overlevingsstrategie geweld aan zichzelf en
andere toedoet.
Volgende stap is erkennen. Je gaat naar je innerlijke wereld en de overlevingsstrategieën
loslaten. Er komt nu ruimte om de ervaringen van gewond-zijn toe te laten. Gevoelens kunnen
eindelijk naar boven komen.
Opruimen; de oude denkbeelden gaan opruimen en plaats maken voor nieuwe
Men gaat hierdoor de confrontatie aan met hun oude patronen en worden boos op zichzelf
maar ze konden daar niks aan doen want ze waren zich op dat moment nog niet bewust van
hun gedrag
Je kan er dan nu voor kiezen om verantwoordelijkheid voor je dadergedrag te nemen
en de werkelijkheid onder ogen zien (ookal is dat erg verdrietig je moet er gewoon
nuchter naar kijken)
Daardoor komen er steeds meer innerlijke ervaringen van gewond-zijn naar boven
Herkennen, erkennen en loslaten van overlevingsstrategieën
Bv; lichaam begint met het opruimen van dode cellen. Van binnenuit de wond vinden de
activiteiten plaats
4. Fase IV: regeneratie of reparatie; op zoek naar het nieuwe
= men gaat opzoek naar een nieuwe manier van leven. Doet men dat niet bewust dan gaat
men automatisch verder met overleven (gaat men weer naar fase II)
Gaat nieuwe dingen proberen en vragen “Wie ben ik?” En “Wat wil ik zelf?”
Te-eigenen van het eigen lichaam: Men gaat ontdekken hoe men in contact kan komen met
hun eigen lichaam en kan leren erin te gaan wonen (vertrouwen))
Opzoek gaan naar kwaliteiten of talenten die men in hun schaduw heeft gestopt; zijn vaak
weggestopt door het trauma maar geven wel betekenis aan wie we eigenlijk zijn
Rouwen en zichzelf willen vergeven
Bv; de verloren gegane cellen worden vervangen door dezelfde soort cellen die opnieuw
worden aangemaakt (regeneratie) of door bindweefselcellen worden vervangen (reparatie)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudverbugt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.
