Personen- en familierecht
Programma per week:
Week 1: Afstamming en juridisch ouderschap
Week 2: Ouderlijk gezag en voogdij
Week 3: Jeugdhulpverlening en KBM
Week 4: Relatievormen en hun juridische kaders
Week 5: Huwelijksvermogensrecht
Week 6: Erfrecht en de proeftoets
Wetboek: Boek 1 BW & boek 2 BW.
,Week 1 Afstamming en juridisch ouderschap
Huiswerk week 1:
Casus 1
a. Welk recht vinden we in artikel 8 van het EVRM. Wat is de relevantie van dit artikel
voor de positie van kinderen? Dit gaat over family life (gezinsleven). D
it artikel
voorziet de mens op respect voor privé- en familieleven, het eigen huis en het
briefgeheim, waarbij bepaalde beperkingen in overeenstemming met de wet en
noodzakelijk in een democratische samenleving mogelijk zijn.
b. Noem nog een aantal internationale bronnen die van toepassing zijn op het
jeugdrecht. H
andvest Grondrechten van de Europese Unie, Haags
Kinderontvoeringsverdrag, Haags verdrag inzake interlandelijke adopties en het
IVRK.
Casus 2
Vraag a t/m d: wat moeten de mannen en vrouwen doen om de juridische vader of
moeder te worden?
a. Marja, die met Ahmed getrouwd is, brengt een dochter ter wereld. Marja is volgens
art 1:198 lid 1 onder a BW direct juridische moeder. Het kind komt uit Marja dus dit
maakt haar de moeder van het kind.
Ahmed is getrouwd met Marja en is dus volgens art 1:198 lid 1 onder b BW jo
1:199 onder a BW juridisch de vader. Ze waren getrouwd op het moment dat het
kind geboren werd.
b. Lonneke, die met Johan samenwoont, brengt een dochter ter wereld. Lonneke is
volgens art 1:198 lid 1 onder a BW direct juridische moeder. Zij heeft het kind
gebaard. Johan kan door middel van toestemming van Lonneke het kind erkennen
art 1:199 onder c BW jo 1:203 jo 1:204 lid 1 sub c BW.
c. Alwin krijgt een relatie met Pia, die uit een eerdere relatie een dochter van 5 jaar
heeft. Haar vorige vriend heeft haar dochter niet erkend. Pia: 1:198 lid 1 sub a. Zij
heeft het kind gebaard. Er is nu 1 juridische ouder. Haar vorige vriend heeft het kind
niet herkend. Er is ruimte voor 2 juridische ouders : 1:204 lid 1 s ub e BW.
Alwin kan erkenning aanvragen met toestemming van de moeder a rt. 199 sub c BW
jo 1:203 BW jo 1:204 lid 1 s ub c BW.
d. Annet baart een zoon en is getrouwd met Sonja. A nnet is volgens art 1:198 lid 1 onder a
BW direct juridische moeder. Annet heeft het kind gebaard.
Sonja is getrouwd met Annet en is dus volgens art 1:198 lid 1 o nder b BW (onbekende
zaaddonor en afkomstig van een erkende zaaddonor bank)
- is hier geen sprake van dan moet je 1:198 lid 1 sub c uitleggen. jo 1:204 lid 1 onder c BW.
Casus 3
V
raag a t/m d: kunnen de onderstaande kinderen door een man of vrouw worden erkend?
a. Els, 21 jaar oud, heeft alleen een juridische moeder; Els kan nog steeds erkend
worden door een andere man of vrouw. 1:199 lid 1 sub c BW j o 1:203 BW jo
1:204 lid 1 s ub d B
W. Zij dient hier zelf toestemming voor te geven!
, Voor de vrouw: 1:198 lid 1 sub c BW j o 1:203 BW jo 1:204 lid 1 s ub d B W.
Na 16 jaar hoeft alleen het kind toestemming te geven voor de erkenning.
b. Hakan, 14 jaar oud, heeft alleen een juridische moeder. Joachim wil Hakan erkennen.
Zijn moeder stemt in met de erkenning, maar Hakan niet. Joachim is de verwekker
van Hakan; Hakan is 14 en dus jonger dan 16. 1 :199 lid 1 s ub c BW jo 1:203 BW jo
1:204 lid 1 s ub c en sub d BW. Sub c omdat de moeder toestemming moet geven.
Sub d omdat hakan moet schriftelijke toestemming geven.
Hakan geeft geen toestemming voor lid d, daarom ga je door naar lid 3! Omdat
Joachim de verwekker is kan hij een vervangende toestemming vragen aan de
rechter op grond van 1:204 lid 3 BW.
c. Willem, 8 jaar, heeft alleen nog een juridische moeder omdat zijn vader twee weken
voor zijn geboorte is overleden. Zijn moeder is o pnieuw getrouwd en wenst dat haar
nieuwe echtgenoot, de stiefvader van Willem, hem erkent. Moeder stemt in met de
erkenning; 1 :199 lid 1 sub b BW - d e overleden vader van willen is nog steeds zijn
juridische ouder, omdat het binnen de 306 dagen is. 1:204 lid 1 sub e BW - hij heeft
dus al 2 juridische ouders. Er kan er niet nog 1 bij.
d. Fatima, 11 jaar, is eerder erkend door de vriend van haar moeder. De relatie met
deze vriend is inmiddels voorbij en nu wil de nieuwe vriend van haar moeder Fatima
erkennen. Er zijn al twee juridische ouders - 1 :199 sub c BW jo 1:204 lid 1 sub e
BW.
Casus 4
Bekijk de digitale casus van week 1 en behandel de volgende vragen:
1. Met betrekking tot Gijs en Marijke:
a. Wie zijn de juridische ouders van zoon Adam; Beide zijn juridisch ouder,
omdat ze getrouwd zijn op het moment van de geboorte.
b. Waar in de wet is dat geregeld;
Marijke: 1:198 lid 1 s ub a BW. Gijs: art 1:199 s ub a BW.
2. Met betrekking tot Samira en Adil:
a. Wie zijn de juridische ouders van zoon Omar;
Samira en Adil
b. Waar in de wet is dat geregeld;
Samira : 1:198 lid 1 sub a BW. Het kind is door haar gebaard. A dil: voldoet
niet aan de voorwaarden van art 1:199 BW.
Hierdoor is alleen Samira de juridische ouder. Indien Adil dit wel wil kan hij
dit doen op grond van art 1:199 sub c BW.
3. Met betrekking tot Nelleke en Tanja:
a. Wie zijn de juridische ouders van dochter Kim;
Nelleke heeft het kind gebaard dus is op grond van art 1:198 lid 1 sub a
BW de moeder. Tanja is de lesbische vrouw van Nelleke. Zij zijn getrouwd.
art 1:199 lid 1 sub b BW is niet van toepassing, omdat er sprake is van een
bekende zaaddonor. Alleen Nelleke is de juridische ouder. Zou Tanja willen
erkennen dan kan dit via art 1:198 lid 1 sub c BW.
b. Waar in de wet is dat geregeld?
, Casus 5
Jacob (32 jaar) en Sabine (31 jaar) zijn vier jaar geleden getrouwd. Uit dit huwelijk is Katrijn
(2 jaar) twee jaar geleden geboren. Het eerste jaar na de geboorte van Katrijn was een
sprookje. Katrijn is een lief kind die weinig aandacht vraagt en goed slaapt. Helaas gaat het
na de eerste verjaardag steeds slechter tussen Jacob en Sabine. Jacob wil zijn vrijheid terug
en verlangt om naar de kroeg te gaan met zijn vrienden. Terwijl Sabine juist het gezellige
gezinsleventje thuis wil. Op een ochtend krijgen Jacob en Sabine weer ontzettende ruzie.
Jacob was tot laat in de kroeg gebleven die nacht ervoor en had duidelijk teveel gedronken.
Sabine is het zat en vraagt een scheiding aan. In de tussentijd dat de scheiding in gang
gezet is, ontmoet Sabine een andere man, genaamd Klaas (32 jaar).
Klaas is lief en zorgzaam, ook voor Katrijn, en hangt niet elke avond in de kroeg. Al snel
wonen de twee samen. Toch heeft ze ook nog gevoelens voor Jacob maar dit vertelt zij
uiteraard niet aan Klaas. Sabine en Jacob spreken stiekem nog wel eens af, zonder dat
Klaas hiervan afweet.
Inmiddels is de scheiding rond en Sabine en Jacob hebben een co-ouderschap vastgesteld.
Sabine en Klaas zijn inmiddels al 1,5 jaar samen en wat blijkt, Sabine is zwanger. Klaas
heeft al een beetje kunnen oefenen hoe het is om voor een kind te zorgen. Hij heeft immers
vier dagen in de week de zorg voor Katrijn samen met Sabine. Klaas is erg blij en geeft aan
het kind te willen erkennen. Jacob komt er al vrij snel achter dat Sabine zwanger is en
wordt woedend als hij hoort dat Klaas het kind wil erkennen. ‘Ik ben de vader!’, schreeuwt
hij naar Sabine. Sabine is ten einde raad, ze weet niet wie de vader is en ze weet ook niet
wat zij nu moet doen. Negen maanden later bevalt Sabine van een prachtige dochter
genaamd Rabia.
Rechtsvraag: Zijn Klaas en Sabine juridische ouders van Rabia?
Rechtsregel: a
rt 1:198 lid 1 s ub a BW jo art 1:199 BW
Toepassing:
Sabine is op grond van art 1:198 lid 1 sub a BW de juridische moeder, omdat zij het kind
heeft gebaard.
Klaas is op grond van art 1:199 BW niet een juridisch ouder, omdat hij a
an geen enkele
voorwaarden van artikel 1:199 (sub a t/m e) BW heeft voldaan.
Conclusie: Sabine is alleen juridisch moeder op grond van art 1:198 lid 1 sub a BW. Klaas
is niet de juridisch ouder, omdat hij a an geen enkele voorwaarden voldoet van art 1:199
sub a-e BW. Dit maakt hem dus geen juridisch ouder.
Opdracht 2
Zoek de relevante wetsartikelen (zie webcollege, boek en wettenbundel) bij de
onderstaande onderwerpen en geef kort, in eigen woorden, de betekenis van de wettekst:
Family life - a
rt 8 EVRM BW.
Familierechtelijke betrekkingen ouders en kind - a
rt 1:197 BW.
Moeder - a rt 1:198 BW