KENNISBASIS 2 op 26 AUGUSTUS
Je kunt uitleggen wat een ontsteking is en hoe je deze herkent.
Ontsteking is een zorgvuldige programmeerde, niet specifieke immuunreactie op verwonding, schadelijke
chemische stoffen en microbiële ziekteverwekkers. De ontstekingsreactie begint onmiddellijk nadat de
verwonding is ontstaan en voorkomt dat ziektekiemen zich kunnen handhaven of verspreiden, beperkt
verdere beschadiging van cellen en weefsel en bevorderd tot slot het herstel en de genezing.
Ontsteking uit zich in de volgende symptomen:
- roodheid (rubor)
- warmte (calor)
- zwelling (tumor)
- pijn (dolor)
- verstoring van de functie (functio laesa)
_________________________________________________________________________
Je kunt uitleg geven over de diverse vormen van pijn en bestrijding.
Pijn wordt meestal in 2 soorten ingedeeld: nociceptieve en neuro pathische pijn. Bij elke soort zijn er
andere klinische benadering en andere geneesmiddelen nodig.
Nociceptieve pijn heeft meestal een aanwijsbare fysiologische oorzaak, zoals een ontsteking of trauma
vindt. Deze pijn wordt langs pijnneuronen en het ruggenmerg overgebracht naar de hersenen, waar de
pijnprikkels als pijn worden geïnterpreteerd. Geneesmiddelen die de overdracht van zenuwimpulsen langs
pijnbanen blokkeren, voorkomen dat pijnsignalen de hersenen bereiken. Dit is misschien wel de meest
voorkomende oorzaak van pijn en de behandeling ervan is meestal ook het eenvoudigst.
Neuro pathische pijn wordt veroorzaakt door een neurologisch probleem dat een gewaarwording van pijn
tot gevolg heeft. Uiteenlopende aandoeningen kunnen zenuwen aantasten, waardoor neuropathische
pijn kan ontstaan. Tot deze aandoeningen behoren onder meer (trigeminusneuralgie) aangezichtspijn,
gordelroos, (multiple sclerose) MS en diabetische neuropathie. Neuro pathische pijn kan tot uiting komen
in hyperalgesie (hevige pijn door een prikkel die normaal slechts licht ongemak zou veroorzaken).
Paresthesie is een andere uitingsvorm (onaangename en pijnlijke gevoelens zoals prikkelingen en
tintelingen zonder aanwijsbare veroorzaak). Allodynie is pijn door een prikkel die normaal geen pijn te
veroorzaken. Neuropathische pijn komt ook symptomen als depressie en angst veroorzaken.
Pijn kan worden ingedeeld in acute en chronische pijn. Bij deze indeling gaat het erom hoe lang de pijn
wordt gevoeld, niet om de intensiteit van de pijn. Acute pijn duurt kort en verdwijnt na een bepaalde tijd,
bijvoorbeeld bij verwonding. Chronische pijn wordt gedefinieerd als pijn die meer dan 6 maanden
aanhoudt. Dit kan neuropathische of nociceptieve pijn zijn n een mogelijke oorzaak is een langdurig tegen
degeneratieve ziekte (zoals osteoartritis).
NIET-STEROIDE ONTSTEKINGSREMMENDE GENEESMIDDELEN (NSAID’S)
Afkorting van NSAID komt uit Engels en staat voor non-steroïdaal anti-inflammatory drugs. NSAID zijn
zoals: ibuprofen, diclofenac, aceclofenac, dexibuprofen, dexketoprofen, fenoprofen, flurbiprofen,
indometacine, ketoprofen, meloxicam, nabumeton, naproxen, tenoxicam en tiaprofeenzuur. Wat betreft
hun indicatie verschillen deze middelen weinig van elkaar, de meeste ervan kunnen worden gebruikt om
ontsteking te remmen en pijn verlichten bij reumatische aandoeningen, spier- en gewrichtsproblemen,
artrose enzovoort. Acetylsalicylzuur is echter een oplevering als stollingsmiddel. Alle NSAID hebben een
soortgelijke werking. Ze verminderen ontsteking, zwelling en pijn door remming van de
prostaglandineproductie, in het bijzonder PGE2. Het voornaamste doelwit van NSAID is het cyclo-
,oxygenase 2 (COX-2) dat geproduceerd wordt tijdens een onstekingsreactie en bijdraagt aan overvloedige
hoeveeelheden PG.
_______________________________________________________________________
Je kunt de symptomen van botbreuken herkennen, oorzaken, soorten botbreuken en
behandeling ervan beschrijven en je weet welke complicaties er kunnen optreden en
waarop je dan moet letten.
Gesloten fractuur is hij volledig inwendig, de huid blijft hierbij intact.
Bij open fractuur steken botfragmenten door de huid naar buiten, deze facturen zijn gevaarlijker
vanwege de mogelijkheid van infectie of ongeremde bloedingen.
Voorbeelden van fracturen die naar de plaats worden ingedeeld:
Pott fractuur: Komt voor bij de enkel, waarbij beide beenderen van het onderbeen zijn
betrokken
Colles fractuur: Is een breuk van het distale gedeelte van de radius (het binnen bot van de
onderarm. Het is vaak het gevold van het strekken van de arm om een val te breken.
Voorbeelden van fracturen die naar de aard van de breuk worden ingedeeld zijn:
Transversale fractuur (dwarse fractuur): waarbij het midden van een bot loodrecht op zijn
lengteas is gebroken
Spiraalvormige fractuur: die ontstaat door draaiende krachten in de lengterichting van het bot
Comminutieve of Meervoudige fracturen: waarbij het gebied in veel kleine fragmenten is
versplinterd.
De symptomen die bij een fractuur (botbreuk) horen zijn pijn bij de plaatst van de breuk, een
rode huid door de ontwikkelde zwelling, krakend geluid bij het bewegen van het bot, bepaalde
bewegingen worden onmogelijk.
1. Avulsiefractuur: Een spier of ligament trekt aan het bot waardoor een botbreuk ontstaat.
2. Breukdislocatie: Een gewricht raakt uit de kom en in een van de botten van het gewricht ontstaat een breuk.
3. Compressiefractuur: Dit komt meestal voor in het sponsachtige bot in de wervelkolom. Het voorste deel van
een wervel in de wervelkolom kan bijvoorbeeld instorten als gevolg van osteoporose.
4. Dwarse fractuur: Bij een dwarse fractuur is het bot recht doormidden gebroken.
5. Geimpacteerde breuk: Wanneer het bot is gebroken, komt het botfragment in een ander bot terecht.
6. Greenstick-breuk (twijgbreuk): Het bot botst gedeeltelijk aan de ene kant, maar breekt niet volledig omdat
de rest van het bot kan buigen. Dit komt vaker voor bij kinderen, omdat hun botten zachter en elastischer zijn.
7. Haarlijnbreuk: Een haarlijnbreuk is een gedeeltelijke botbreuk. Soms is dit type fractuur moeilijker te
detecteren met een standaard röntgenfoto.
8. Intra-articulaire fractuur: Hierbij strekt de breuk zich uit tot in het oppervlak van een gewricht.
Oorzaak
De meeste botbreuken ontstaan bij ongelukken, sporten of valpartijen. Wanneer er veel
kracht op een bot komt te staan, kan deze te ver doorbeugen en breken. Soms ontstaat een
botbreuk door overbelasting. Dit wordt ook wel een vermoeidheidsbreuk genoemd.
Daarnaast kan een ziekte, zoals een tumor, een breuk veroorzaken
, De behandeling van een fractuur hangt van de factoren af: de conditie van de patiënt, het
soort breuk, of er een gewricht bij betrokken en hoe het weefsel in de omgeving van de
breuk eraan toe zijn. In principe zijn er 3 behandelvormen: het plaatsen van het gips, een
operatie en rust.
Het gips: worden de gebroken botstukken zo goed mogelijk op hun plaats gehouden, waarnaar
ze naar elkaar groeien
Een operatie: met schroeven en pennen worden gebroken botstukken tijden een operatie stevig
aan elkaar bevestigd. Soms worden de botten met speciaal metalen raamwerk, ookwel fixateur
externe, in de gewenste stand gehouden. De pennen komen dan door de huid naar buiten
Rust: bij breuken bij onder andere bekken, ribben, het sleutelbeen, een vinger of een
middenhandsbeentje kan tijdelijk rust al voldoende zijn om het te genezen.
_________________________________________________________________________
Je kunt de belangrijkste groepen hormonen noemen en de algemene mechanismen van de
werking van de hormonen op doelorganen verklaren.
De Voorkwab Hypofyse
* groeihormoon: stimuleert de groei van de bot en weefsel
*Thyroid-stimulating hormoon (TSH): stimuleert de schildklier om schildklierhormonen te
maken
*Adrenocorticotropin hormoon (ACTH): stimuleert de bijnieren om verschillende steroïde
hormonen te produceren
* Luteinizing hormone (LH) en follikelstimulerend hormoon (FSH): Hormonen die seksuele
functie controleren, en seks steroïde hormonen zoals oestrogeen en progesteron
produceren voor vrouwen en bij mannen testosteron.
* Prolactine: Hormonen die melkproductie stimuleren.
* melanocyt stimulerend hormoon (MSH): stimuleert de melanocyten in de huid, zodanig
dat ze meer melanine gaan produceren. MSH regelt de pigmentatie
De Achterkwab Hypofyse
* Antidiuretisch hormone (ADH) vasopressine: Controleren het waterverlies in de nieren
* Oxytocine: Trekt de baarmoeder tijdens de bevalling aan en stimuleert de melkproductie
De schildklier
De schildklier is gevestigd in het lagere deel van de nek. Het produceert schildklierhormonen
die het lichaamsmetabolisme reguleren. Het speelt ook een rol bij de botgroei en
ontwikkeling van de brein en zenuwstelsel bij kinderen. Schildklierhormonen helpen ook bij
het handhaven van normale bloeddruk en hartslag, spijsvertering, spierspanning en
reproductieve functies
Bijschildklieren
