Overkoepelde vraag Tentamen; Hoe organiseren culturen zich.
Hoorcollege 1: verwantschap (Kottak H10)
Verwantschap: een elementair principe voor het organiseren van individuen in sociale groepen,
rollen en categorieën
- Universeel
- Wordt sociaal geconstrueerd
- Kent cross-culturele variatie
Het concept familie wordt in verschillende samenlevingen heel anders ingevuld:
- Amerikanen zien familie bestaande uit een echtgenoot + kinderen
- Brazilianen zien familie als broers, zussen, tantes, ooms, opa en oma ect. Kinderen worden
pas daarna genoemd en echtgenoten zelden (die hebben een eigen familie)
Nuclear Families: Ouders en kinderen, wonen meestal in het zelfde huishouden. Ook wel kern gezin
genoemd. Wijdverspreide vorm van verwantschap, maar niet universeel.
Onder te verdelen in twee soorten:
- Family of orientation: waarin je opgroeit
- Family of procreation: gezin dat je sticht. Waarin je je voortplant. (Familie die bart gesticht
heeft)
Neolocaliteit: Leefsituatie waarin getrouwde koppels zich
vestigen in een nieuwe verblijfplaats.
Expanded family households:
Huishoudens waarvan verwanten van buiten het kerngezin
deel uitmaken. ( Komt in Amerika voor in armere klasse; niet in
staat economisch stand te houden dus bundelen ze in het
midden)
- Extended family households: bestaat uit drie of meer
generaties
- Collateral family households: omvat siblings en hun
echtgenoten en kinderen (2 generaties)
- Matrifocal household: aan het hoofd staat een vrouw
en omvat andere volwassenen verwanten en kinderen
Household is either:
1. A one-person household, defined as an arrangement in which one person makes provision
for his or her own food or other essentials for living without combining with any other
person.
2. A multi-person household, defined as a group of two or more persons living together who
make common provision for food or other essentials of living
,Categorien in een afstammingsdiagram:
- Lineal Kin: ancestors or descendants (opa, oma, vader, moeder, kinderen, kleinkinderen)
Voorouders en hun nalateschap.
- Collateral Kin: siblings van de lineaire van ego. Ook wel aan de zijkant van.
- Affinals: aanverwanten, doormiddel van huwelijk verbonden.
Descent groups (afstammings groepen): permanente sociale eenheden waarvan de leden claimen af
te stammen van gezamenlijke voorouders vooral gevonden in niet-geïndustrialiseerde
samenlevingen (tuinbouw, landbouw) , Er is sprake van een afstammingslijn.
Binnen afstammingsgroepen is er sprake van een afstammingslijn, op 2 manieren berekend:
1. Patrilineal descent groups: doorgegeven door de vader (vrouwen zijn er wel deel van maar
geven het niet door)
2. Matrilineal descent groups: doorgegeven door de moeder
Er zijn 2 soorten afstammingsgroepen: lineage & clan
Lineage: leden van deze afstammingsgroep rekenen hun afstamming terug tot een bepaalde
voorouder, kunnen dit demonstreren (het hoeft niet per se te kloppen maar ze identificeren zichzelf
met 1 voorouder) demonstrated descent. Menen aan te kunnen geven wie de apical ancestor is.
Clan: leden van deze afstammingsgroep claimen gezamenlijke afstamming van een bepaalde
voorouder maar kunnen dit niet demonstreren, gaat om mythische voorouder stipulated
descent. Totem: Kan een dier of plant zijn; is heilig voor de clan en mag niet gegeten worden.
Kan sprake zijn van zowel demonstrated als en stipulated. BV, demonstrated voor de meest recente
generaties en daarna gaat het over in stipulated. (bij stipulated wordt gebruik gemaakt van
stippellijn tussen de generaties)
Apical ancestor: staat boven aan de afstamming zoals adam en Eva. Of bij clans een mytische
voorouder.
Beide de lineage en clan zijn unilineal; de afstamming gaat via een lijn, via de man of via de vrouw.
Deze status is toegeschreven. er is ook ambilineal: noch patrilineal als matrilineal, flexibele
afstammingsregel. Deze status is dan bereikt.
In ambilineal groups (status bereikt) (also called ramages), kiest een nakomeling zelf om zich aan te
sluiten bij zijn moeders of vaders stamboom, waardoor hij in die afstammingslijn komt die een reeks
nakomelingen van zijn moeders of vaders omvat, bepaald volgens een reeks persoonlijke keuzes.
Ramage: een afstammingsgroep bestaande uit individuen die afstammen van één voorouder via een
willekeurige combinatie van mannelijke en vrouwelijke verwantschappen.
Kinship calculation: de op verwantschap gebaseerde relaties die mensen in een bepaalde
samenleving onderkennen, en hoe zij over die relaties praten.
Kinterms: Woorden in een bepaalde taal die verschillende verwanten beschrijven (Opa of Oom)
Kintypes: afkortingen, speciefieker omdat het geen dubbele betekenis kan hebben. (VaVa of MoVa =
opa en MoBr of Vabr = oom)
,! de Z is in het engels Sister
! de S is in het engels Son
Kinship terminology
Er zijn 4 systemen
1. Lineal kinship terminology: nuclear family staat centraal, zoals we het in onze samenleving
kennen
- Bilateral kinship calculation: kin ties calculated equally through both sexes, beide kanten
zijn even belangrijk. MoBr en VaBr hebben dezelfde naam; Oom. Het kan dat je met je
moeders kant een betere band hebt maar in principe zijn beide kanten gelijkwaardig.
2. Bifurcate Merging terminology: 4 termen. De verwant met dezelfde sekse als de vader en
moeder worden gekoppeld. Samengevoegd: verwant met dezelfde sekse. Moeders zus
dezelfde term als moeder en vaders broer zelfde term als vader. Bij unilineaire samenleving
(dus matri of patri is bevestigd) en unilocale vestigingen.
.
3. Generational terminology: op het niveau van de ouders van de ego zijn er maar twee
termen, moeders zuster en moeder worden met dezelfde term aangeduid. Vooral bij
ambilineaire samenlevingen (kiest men zelf voor patri of matri)
, 4. Bifurcate Collateral kinship Terminology: er zijn 6 verschillende termen voor de ouders,
ooms en tantes van de ego. Oom aan de vaders kant is anders dan de oom aan moeders
kant. (Komt voor in gezinnen waarvan de ouders verschillende etnische achtergronden
hebben)
Citaat Kottak:” Kin termen geven nuttige informatie over sociale patronen. Als twee familieleden met
dezelfde term worden aangeduid, kunnen we ervan uitgaan dat ze worden gezien als sociaal
belangrijke kenmerken. Verschillende factoren beïnvloeden de manier waarop mensen met
verwanten omgaan, ze waarnemen en ze classificeren. Wonen bepaalde soorten verwanten
bijvoorbeeld gewoonlijk samen of uit elkaar? Hoe ver uit elkaar? Welke voordelen hebben ze van
elkaar en wat zijn hun verplichtingen? Zijn ze lid van dezelfde afstammingsgroep of van verschillende
afstammingsgroepen?”
